بزرگ‌ترین آب انبار تک گنبدی ایران

«زهرا امیرآبادی» کارشناس بناهای تاریخی میراث فرهنگی قزوین گفت: این دو برادر به نام سردار بزرگ و کوچک بناهای عام‌المنفعه زیادی در استان قزوین تأسیس کردند که از دیگر بناها می‌توان به آب انبار سردار کوچک و مسجد - مدرسه سردار اشاره کرد.

آب انبار سردار بزرگ در محله‌ راه ری که یکی از کم آب‌ترین محله‌های قزوین بوده واقع شده است.

درب ورودی میراب آب انبار سردار در طرفین دریچه‌ ورودی آب دارای تیرچوبی بوده که به کمک طناب و چرخ چاه وارد مخزن می‌شدند.

وی افزود: آب‌انبارها بطورکلی ازآب قنات‌ها تأمین می‌شده است و سه قنات خمارتاش، خیابان، کیفوری یا طیفوری مخزن آب انبار سردار بزرگ را تأمین می‌کرده است.

امیرآبادی خاطرنشان کرد: برداشت آب توسط مردم از پله‌های راه‌شیر انجام می‌شده است که دارای 50 پله بوده که برای دسترسی به این مکان باید از این پله‌ها استفاده می‌شد که هم‌اکنون نیز 47 پله باقی‌مانده است.

وی توضیح داد: انتهای پله‌ها که به آن پاشیر گفته می‌شود شیرهای آبی تعبیه شده که مردم می‌توانستند آب برداشت کنند و بیشتر آب شرب در این مخازن ذخیره می‌شده است.

وی با اشاره به این‌که این مخازن مصارف دیگری نیز داشته است، افزود: در داخل مخزن‌ها اغلب چله زمستان ساعت 10 شب به بعد آبگیری انجام می‌شده است.

امیرآبادی ادامه داد: مردم معتقد بودند که سرمای هوا تا حد بسیار زیادی باعث میکروب‌کشی می‌شود از همین‌رو لایروبی در ایام سرد سال و زمستان انجام می‌شده است.

کارشناس بناهای تاریخی میراث فرهنگی قزوین از دیگر آب انبارهای قزوین به آب انبار مسجد جامع اشاره کرد.

وی افزود: آب انبار مسجد جامع در سال 1093 هجری قمری در دوره‌‎ی شاه سلیمان صفوی و توسط شخصی به نام علیخان ساخته شده که دارای پلان مستطیل شکل است.

امیرآبادی یادآور شد: چون‌که این آب انبار در مجاورت خیابان سپه که قبلاً خیابان نام داشت به این آب انبار «خیابان» هم می‌گفتند.

وی تصریح کرد: آب این آب‌انبار از قنات خُمار تاش تأمین می‌شده و آبگیری از این آب انبار به دلیل این‌که در یک محله‌ پر ازدحام ساخته شده به سرعت انجام می‌شده است.

این کارشناس به یکی دیگر از نام‌های این آب انبار که چهل پله نام دارد، اشاره کرد و دلیل این نامگذاری را وجود 40 پله در راه‌شیر مخزن این آب انبار دانست و گفت: هم‌اکنون 2 تا 3 پله از آن تعداد کم شده است.

امیرآبادی با اشاره به این‌که درب ورودی‌های میراب شبیه به هم نیست، افزود: ورودی میراب در داخل مخزن آب انبار مسجد جامع دارای پله و ورودی آب انبار حاج کاظم از طریق حفره‌هایی که داخل دیوار تعبیه شده امکان‌پذیر است. (ایسنا)