یک ورزشگاه پر از عادل فردوسی‌پور

گرچه در مرحله نهایی برنامه آقای گزارشگر امسال قرار است 33 شرکت‌کننده در 11 گروه سه نفری در حضور کارشناسان و گزارشگران با یکدیگر رقابت کنند، اما در پشت صحنه این رقابت همچون سال گذشته غوغایی برپا بود. بیش از 3000 داوطلب در روز آزمون کتبی از نقاط مختلف ایران خودشان را به سالن بسکتبال مجموعه ورزشی آزادی رسانده بودند تا شانس خود را برای گزارشگر شدن امتحان کنند؛ یک سالن پر از عادل فردوسی‌پور، یک جمعیت پرشور که درد مشترک همه آنها فوتبال بود.

آنچه در این جمع موج می‌زد، عشق به گزارشگری بود. از فاصله‌های دور و نزدیک آمده بودند، به این امید که روزی مثل عادل فردوسی‌پور یا جواد خیابانی هیجان فوتبال را با صدایشان به خانه‌ها ببرند. یکی از اسفراین آمده بود. 16 ساعت در راه بود تا ثبت‌نام کند، شش دقیقه آزمون کتبی بدهد و دوباره 16 ساعت در راه باشد تا به خانه‌اش برگردد. آن یکی هم از میاندوآب آمده بود و 13 ساعت در راه. دیگری می‌گفت از بردسکن آمده است. از حالت چهره من متوجه شد چنین اسمی‌تا به حال به گوشم نخورده است. دوباره گفت: «بردسکن؛ شهر میوه‌های بهشتی. شهر ما پر از باغ‌های انار و انگور و انجیر است.» بعدا فهمیدم بردسکن در 270 کیلومتری جنوب غربی مشهد قرار دارد و 800 کیلومتری شرق تهران. 800 کیلومتر آن‌طرف‌تر از تهران در غرب کشور، جوانی از دهلران ایلام آمده بود. می‌گفت برای رسیدن به محل آزمون 12 ساعت در راه بوده است، با این حال اصلا خسته به نظر نمی‌رسید. اتفاقا استعداد عجیبی در تقلید صدا داشت و تقریبا ادای همه گزارشگرها را درمی‌آورد. از عادل فردوسی‌پور و جواد خیابانی بگیر تا اسفندیار کوتی و مسعود اسکویی. حتی کیومرث کرده. با اشتیاق 30 ثانیه از دیدار تیم‌های ملی والیبال ایران و ایتالیا را گزارش کرد تا با شور و حالی مثال‌زدنی فضای لیگ جهانی والیبال را به سالن بسکتبال آزادی (محل آزمون کتبی) بیاورد.

علاقه‌مندی هم از همدان آمده بود. وقتی از او خواسته شد به صورت امتحانی بازی پاس همدان و بارسلونا را گزارش کند بلافاصله با لهجه شیرین همدانی شروع کرد: «به نام خدا، با گزارش دیدار پاس همدان و بارسلونا از ورزشگاه شهدای قدس شهر همدان در خدمتتان هستیم. بشاگردی توپ رو میده به جلالی‌نیا، او میده به بختیاری، یک و دو با کاظم برجلو. مسی به دنبال توپه اما برجلو زودتر به توپ می‌رسه. پاس میده به حمیدی. حمیدی از ژاوی عبور می‌کنه. حالا آذرپاد صاحب توپ میشه. با یک فرار تند و تیز توپ رو ارسال می‌کنه روی دروازه و گلللللل. مجتبی زارع روی سر پیکه ضربه سر می‌زنه و دروازه کلودیو براوو رو باز می‌کنه. پاس همدان یک ـ بارسلونا صفر!» او که در مقطع کارشناسی مدیریت ورزشی مشغول به تحصیل بود، می‌گفت دوست دارد ابتدا وارد مطبوعات شود و بعد سراغ حرفه گزارشگری برود.

یکی دیگر از یزد آمده بود. وقتی خودش را معرفی می‌کرد کاملا از لهجه‌اش پیدا بود که اهل یزد است اما وقتی گزارش می‌کرد اصلا لهجه نداشت. فوتبال را با صدای علیرضا علیفر گزارش می‌کرد از خود علیفر بهتر! عشق به گزارشگری جوان دیگری را از روستای سارم از توابع اشکورات رودسر به سالن بسکتبال مجموعه ورزشی آزادی کشانده بود. دیگری از الشتر لرستان آمده بود. جوانی هم 12 ساعت در اتوبوس نشسته بود تا از مسجدسلیمان به تهران بیاید. صدایش گرفته بود و می‌گفت به‌خاطر شرایط جوی هوای جنوب گلویش پر از خاک است. نگران بود با این صدا شانسی نداشته باشد اما بعدا متوجه شد در مرحله اول فقط آزمون کتبی باید بدهد.

در میان جمعیت مشتاق یک نفر هم بود که چهره‌اش برای دیگران کمی‌آشنا به نظر می‌رسید. رضا یوسفی؛ نفر دوم برنامه آقای گزارشگر نوروز 93. رضا حالا یکی از گزارشگران پرتابل برنامه 90 است. خودش در این باره گفت: «شروع کار من از برنامه آقای گزارشگر بود. این مسابقه این فرصت را در اختیار من گذاشت تا خودم را محک بزنم. به عبارتی شاکله اصلی حضور من در برنامه 90 را همین برنامه آقای گزارشگر گذاشت. با این حال من 40 درصد از موقعیت کنونی را مدیون آن برنامه می‌دانم و فکر می‌کنم 60 درصد دیگرش اعتمادی بود که عادل فردوسی‌پور به من کرد.»

رضا درباره فاکتورهای لازم برای تبدیل شدن به یک گزارشگر خوب هم گفت: «اولین بخش داشتن اطلاعات کافی از اتفاقات روز فوتبال است. این آگاهی داشتن نیازمند علاقه است. این علاقه، در کنار ممارست در پیگیری اتفاقات فوتبالی می‌تواند به شما کمک کند تا یک گزارشگر خوب باشید. در کنار همه این ویژگی‌ها دانستن زبان انگلیسی هم یکی از سه ویژگی اصلی است.»

میثاقی در محاصره داوطلبان

از میان مجری‌ها در روز آزمون کتبی محمدحسین میثاقی در جمع داوطلبان حضور داشت. اتفاقا خیلی‌ها دوست داشتند بدانند همین میثاقی که یکی از جوان‌ترین گزارشگران سیماست، خودش چگونه گزارشگر شده است. در میان انبوه سئولاتی که از میثاقی پرسیده می‌شد تیکه و کنایه هم بود. یکی می‌گفت فردوسی‌پور به کمتر گزارشگری اینچنین اقبال نشان می‌دهد. دیگری هم می‌گفت، شنیده‌ایم شما از بستگان عادل فردوسی‌پور هستی؟! اما داستان از زبان خود میثاقی: «من از رادیو کرمانشاه شروع کردم. اصالتا کرمانشاهی نیستم، اما چون دانشجوی دانشگاه کرمانشاه بودم، چند سالی را در این شهر گذراندم.»

البته گاهی برخی اتفاقات هم باید دست‌ به ‌دست هم بدهد تا شما در مسیری که دوست دارید قرار بگیرید. نمونه‌اش همین اتفاقی که برای میثاقی افتاد: «داستان کرمانشاه رفتن هم در نوع خودش جالب است. من برگه انتخاب رشته‌ام را اشتباه پر کردم؛ یعنی با نمراتی که داشتم رشته مکانیک دانشگاه قزوین قبول می‌شدم، اما اشتباهی زده بودم ریاضی کرمانشاه و به یکباره سر از کرمانشاه درآوردم. سال 83 که شیرین‌فراز کرمانشاه به لیگ برتر صعود کرد، این فرصت برای من ایجاد شد که چند بازی این تیم را گزارش کنم. همان زمان مورد توجه بچه‌های شبکه سه قرار گرفتم و برای دادن آزمون به تهران دعوت شدم.»

وقتی از میثاقی درباره احساسش از بودن میان این همه علاقه‌مند به گزارشگری پرسیدم، اینچنین گفت: «الان بعد از گذشت ده سال تماشای این همه شور و اشتیاق، من را یاد آن روزها می‌اندازد. واقعا از تماشای این همه انرژی مثبت لذت می‌برم. به هر حال همه ما درد مشترک داریم و آن علاقه بیش از اندازه به فوتبال است. خیلی از این دوستان شبیه خود من هستند. حتی با اعتماد به نفسی بیشتر از من. به همین دلیل امیدوارم برنامه آقای گزارشگر مسیر را برای پیشرفت نفرات شایسته‌تر هموار کند.»

تعداد کسانی که علاقه‌مند به گزارشگری هستند، واقعا زیاد است. اما برای گزارشگر شدن فقط علاقه و استعداد کافی نیست. شما باید از اطلاعات ورزشی خوبی برخوردار باشید. این چیزی است که باعث می‌شود از بقیه متمایز شوید. میثاقی در این‌باره مثال جالبی دارد: «عادل فردوسی‌پور در برخورد با کسانی که به او می‌گویند ما علاقه زیادی به گزارشگری داریم، یک تیکه کلام خوب دارد. او در همان ابتدای کار می‌پرسد هشت بازیکن تیم اورتون را نام ببرد. طرف هم یکهو کپ می‌کند و بعد تصمیم می‌گیرد برود درسش را ادامه دهد تا مهندس یا دکتر بشود (باخنده). خود من برای این‌که گزارشگر شوم، از چنین آزمون‌هایی گذر کرده‌ام.»

تقریبا از همه اقشار در سنین مختلف برای آزمون کتبی برنامه آقای گزارشگر ثبت‌نام کرده بودند؛ از آقای میانسالی که روی ویلچر نشسته بود تا یک سرباز فراری که معلوم نبود با چه بهانه‌ای از پادگان زده بود بیرون تا در آزمون شرکت کند؛ پسر سیه‌چرده بانمکی هم بود این سرباز فراری داوطلب. دائم دستش روی اتیکت اسمش بود تا مبادا یک عکس یا فیلم برایش دردسر شود. آخر هم نتوانست در آزمون شرکت کند چون دیپلمه بود. خودش می‌گفت: کسی که بعد از گرفتن دیپلم به خدمت سربازی رفته چرا نباید فرصت حضور در برنامه را پیدا کند؟!

امسال برخلاف سال گذشته داوطلبانی مورد پذیرش قرار گرفتند که مدرک تحصیلی آنها لیسانس بود یا مشغول تحصیل در مقطع کارشناسی بودند. با این شرط محمدرضای دوازده ساله هم که به‌عنوان کم‌سن و سال‌ترین داوطلب به محل آزمون آمده بود، از گردونه خارج شد.

«زمان ما پدر خدابیامرزم موقع امتحانات تلویزیون را لای پتو می‌پیچید و داخل کمد می‌گذاشت.» میثاقی این را خطاب به پدر محمدرضا گفت که ظاهرا مشکلی با فوتبال تماشا کردن پسرش نداشتند. البته پسر بچه هم برای این‌که رضایت پدر را جلب کند برنامه‌ریزی دقیقی برای خودش داشت. او می‌گفت: «من هر روز از ساعت 2 تا 5 بعدازظهر درس‌هایم را می‌خواهم و از ساعت 5 به بعد هم فوتبال‌ها را پیگیری می‌کنم. البته این بیشتر مربوط به شنبه‌ها و یکشنبه‌ها می‌شود که باشگاه‌های اروپایی بازی دارند. دوشنبه شب‌ها پای برنامه 90 هستم و فوتبال 120 را هم همیشه می‌بینم.»

در این جمع چند اعجوبه هم بودند. یکی از آنها اسم بازیکنان هر تیم را با شماره پیراهنش بلد بود. وقتی از او پرسیدند ترکیب برزیل و فرانسه در فینال جام جهانی 1998 را بگوید بلافاصله ژست گزارشگری به خود گرفت: به نام خدا. با گزارش فینال جام جهانی 98 در خدمت شما هستیم. در تیم فرانسه فابین بارتز با شماره 16، بیکسنته لیزارازو با شماره 3، لیلین تورام با شماره 15، مارسل دزایی با شماره 8، دیدیه دشام با شماره 7، کریستین کارمبئو با شماره 19، امانوئل پتیت با شماره 17، یوری ژورکائف با شماره 6، استفان گویراش و زین الدین زیدان با شماره 10 بازی می‌کنند. برای تیم ملی برزیل هم کلودیو تافارل مرد شماره یک است و... که من حیرت زده گزارشش را قطع کردم.

هدف، کمک به گزارشگران مستعد است

تهیه‌کنندگی برنامه امسال آقای گزارشگر را محمد کاشانی عهده‌دار است؛ کاشانی که در سوابقش، تهیه‌کنندگی مجموعه‌های طنز خانه اجاره‌ای و باغچه مینو دیده می‌شود، از برنامه آقای گزارشگر به‌عنوان یکی از متفاوت‌ترین تجربه‌های کاری خودی می‌گوید: تا به حال کاری با این حجم از داوطلبان نداشتم. این‌که بیش از 3000 نفر علاقه‌مند از دور و نزدیک با سخت ترین شرایط خودشان را به محل آزمون برسانند فقط یک معنا دارد، آنها عاشق فوتبال و گزارشگری هستند. خودم هم به فوتبال علاقه دارم و انگیزه اصلی‌ام این است که بتوانم به این جمع مشتاق کمک کنم. البته قبل از هر چیز باید از مهدی محمدی عزیز که سال گذشته مسئولیت تهیه‌کنندگی برنامه آقای گزارشگر را برعهده داشت تشکر کنم. تمام تلاش من این است که امسال بتوانیم برنامه‌ای بهتر از سال گذشته را روی آنتن ببریم. از کاشانی در باره دغدغه‌هاش پرسیدم. این‌که آیا خوب درآمدن کار او را راضی می‌کند یا اهداف دیگری هم در پس برنامه آقای گزارشگر وجود دارد: ببینید تمام تلاش ما این است که بتوانیم نیروهای خوبی را برای آینده گزارشگری در کشور تربیت کنیم. البته تلویزیون هیچ تعهدی در قبال نفرات شرکت کننده ندارد، اما امسال در نظر داریم در صورت امکان حتی برای نفرات برتر کلاس‌های آموزشی بگذاریم. در یک جمله باید گفت ما در برنامه آقای گزارشگر برای افراد مستعد در بحث گزارشگری انگیزه‌سازی می‌کنیم.

آزمون کتبی آقای گزارشگر

بد نیست شما هم اطلاعات فوتبال خودتان را محک بزنید. آنچه در ادامه آمده یکی از نمونه سوالاتی است که داوطلبان شرکت در مسابقه آقای گزارشگر باید در شش دقیقه به آن پاسخ می‌دادند. این آزمون برای این بود که از میان نزدیک به 3000 داوطلب، فقط 300 نفری که بیشترین نمره را دریافت می‌کنند جواز حضور در مرحله بعدی را به دست بیاورند.

چند روز بعد از این آزمون وقتی با محمدحسین میثاقی از نتایج آن صحبت کردم به نکات جالبی اشاره کرد: هیچ یک از این 3000 داوطلب نمره 20 نگرفت، اما چند نفری بودند که 19 گرفتند. نمره‌های 18 و 17، 16 و 15هم زیاد داشتیم، اما از داوطلبانی که نمره شان زیر 15 شد کسی را انتخاب نکردیم.

یکی از آن زیر پانزدهی‌ها خود من بودم، نمره ام شد 13 که البته برای خودم راضی کننده بود. شما از این آزمون چه نمره‌ای می‌گیرید؟!

امتحان ورودی

1ـ بهترین گلزن تاریخ دربی تهران کدام بازیکن است؟

الف) غلامحسین مظلومی ب) حسین کلانی ج) علی جباری د)صفر ایرانپاک

2ـ امیر قلعه‌نویی به‌عنوان سرمربی استقلال و سپاهان، چند بار فاتح لیگ برتر شده است؟

الف) 4 قهرمانی ب) ‌5 قهرمانی ج) ‌6 قهرمانی‌ د) ‌3 قهرمانی

3ـ کاپیتان تیم ملی ایران در جام ملت‌های 2007 کدام بازیکن بود؟

الف) علی کریمی ‌ ب) جواد نکونام ‌ ج) رحمان رضایی ‌ د) مهدی مهدوی‌کیا

4ـ سرمربی تیم ملی ایران در بازی دوستانه مقابل روسیه در سال 2011 چه کسی بود؟

الف) کارلوس کی روش ‌ ب) علیرضا منصوریان ‌ ج) افشین قطبی ‌ د) اریک روته مولر

5 ـ آخرین قهرمانی میلان در لیگ قهرمانان اروپا مقابل کدام تیم و با چه نتیجه‌ای به ثبت رسید؟

الف) لیورپول، پنالتی ‌ ب) یوونتوس، پنالتی ‌ ج) یوونتوس، یک بر صفر ‌ د) لیورپول، 2 بر یک

6 ـ چارلی آستین، بهترین گلزن انگلیسی این فصل لیگ برتر در کدام تیم توپ می‌زند؟

الف) وست بروم ویچ ‌ ب) ساندرلند ‌ ج) استوک سیتی‌ ‌ د) کوئینز پارک رنجرز

7ـ سرمربی کنونی سامپدوریای ایتالیا کدام گزینه است؟

الف) سینیشا میهایلوویچ‌ ‌ ب) روبرتو دونادونی ‌ ج) وینچنزو مونتلا ‌ د) جیانفرانکو زولا

8 ـ تیم ملی فرانسه در جام جهانی 2006 با عبور از سد کدام تیم راهی فینال شد؟

الف) آلمان ‌ ب) برزیل‌ ‌ ج) اسپانیا‌ ‌ د) پرتغال

9ـ قهرمان جام ملت‌های آمریکای جنوبی، کوپا آمه ریکا، در سال 2007 کدام تیم بود؟

الف) آرژانتین‌‌ ب) برزیل‌‌ ج) پاراگوئه‌ ‌ د) اروگوئه

10ـ کدام تیم تازه صعود کرده به لیگ برتر، بیش از یک فصل در لیگ برتر دوام آورد؟

الف) شاهین بوشهر‌ ‌ ب) آلومینیوم هرمزگان‌‌ ج) گهر دورود‌ د) مس سرچشمه

11ـ در یک‌چهارم نهایی جام ملت‌های آسیا 2007، وحید طالب لو چند پنالتی بازیکنان کره‌جنوبی را مهار کرد؟

الف) 2 پنالتی‌ ب) سه پنالتی ‌ ج) یک پنالتی ‌ د) پنالتی دریافت نکرد

12ـ آخرین قهرمانی ایران در جام ملت‌های آسیا در سال 1976، با پیروزی مقابل کدام تیم به دست آمد؟

الف) امارات ‌ ب) کره‌جنوبی‌ ج) کویت‌ ‌ د) عراق

13ـ کدام بازیکن سابقه آقای گلی در لیگ برتر انگلیس را در کارنامه خود ندارد؟

الف) دیمیتار برباتوف ب) نیکولاس آنلکا ج) وین رونی د) تیری آنری

14ـ آقای گل جام ملت‌های اروپا 2008 که به میزبانی مشترک اتریش و سوئیس برگزار شد کدام بازیکن بود؟

الف) رومن پاولیوچنکو ‌ ب) فرناندو تورس‌ ‌ ج) لوکاس پودولسکی‌‌ د) دیوید ویا

15ـ تیم ملی آرژانتین در مسیر فینالیست شدن در جام جهانی 2014، مجموعا چند گل به ثمر رساند؟

الف) شش گل‌ ‌ ب) هفت گل‌ ‌ ج) هشت گل‌ ‌ د) 9 گل

16ـ اولین دوره لیگ برتر فوتبال ایران با قهرمانی کدام تیم همراه شد؟

الف) پرسپولیس‌ ‌ ب) استقلال‌ ‌ ج) پاس‌ ‌ د) سپاهان

17ـ تیم فوتبال ذوب‌آهن، قهرمانی جام حذفی ایران در سال 1387 را با پیروزی مقابل کدام تیم به دست آورد؟

الف) نفت تهران ‌ ب) راه‌آهن‌‌ ج) ملوان‌‌ د) شاهین بوشهر

18ـ بهترین گلزن بین‌هافبک‌های تاریخ تیم ملی ایران کیست؟

الف) جواد نکونام‌ ب) کریم باقری‌ ج) علی کریمی‌ ‌د) حمید استیلی

19ـ آخرین پنالتی چلسی در فینال لیگ قهرمانان مقابل منچستریونایتد را کدام بازیکن از دست داد؟

الف) جان تری ‌ ب) نیکولاس آنلکا‌ ج) اشلی کول‌‌ د) سالومون کالو

20ـ جان لوئیجی بوفون در چند جام جهانی برای تیم ملی ایتالیا به میدان رفته است؟

الف) سه جام جهانی‌‌ ب) دو جام جهانی‌‌ ج) یک جام جهانی‌‌ د) چهار جام جهانی

(رضا پورعالی/ ویژه نامه نوروزی جام جم)