کارزار ملی مبارزه با سرطان

به همین منظور و با هدف کاهش آمار سرطان‌ها در کشور، این روزها وزارت بهداشت طرحی آموزشی و پیشگیرانه را پیگیری می‌کند که با عنوان «کارزار پویش ملی مبارزه با سرطان» نامگذاری شده است.

در این کارزار که از هشتم تا پانزدهم بهمن امسال در جریان است، قرار است، دولت و مردم با همکاری همدیگر، به نبرد با سرطان برخیزند.

شهرام رفیعی‌فر، سرپرست دفتر آموزش و ارتقای سلامت وزارت بهداشت در گفت‌وگو با جام‌جم به توضیح جزئیات این کارزار می‌پردازد و می‌گوید: قرار نیست این کارزار موقتی باشد البته درست است که این کارزار فعلا به مدت یک هفته برگزار خواهد شد، ولی در نظر داریم این کارزار را حداقل هر شش ماه یکبار برگزار کنیم.

آموزش و اطلاع‌رسانی به مردم درباره شناخت انواع سرطان و راه‌های پیشگیری از آن، فرهنگ‌ سازی برای توسعه خودمراقبتی در بین مردم و رایزنی با نهادهای دولتی برای مقابله با سرطان، از جمله مهم‌ترین اهداف این کارزار است که این مقام مسئول به آن اشاره می‌کند.

رفیعی فر تاکید می‌کند که سالانه 8000 میلیارد تومان خرج درمان انواع سرطان‌ها در ایران می‌شود و وجود این کارزار‌ها می‌تواند هم این مخارج را کمتر کند و هم به ارتقای سلامت مردم کمک کند.

در این کارزار، قرار است از همه نهادهای فرهنگ ساز و رسانه‌های صوتی، تصویری و مکتوب به منظور اطلاع رسانی درباره سرطان و پیشگیری از آن استفاده شود.

یکی از کارهای جالبی که در این کارزار اجرا می‌شود، استفاده از اعتبار اجتماعی هنرمندان، ورزشکاران، خیران و دیگر گروه‌های جامعه برای پیشبرد اهداف این طرح است.

به گفته رفیعی‌فر، در این کارزار که با همکاری 57 دانشگاه علوم پزشکی سراسر کشور اجرا می‌شود، از ظرفیت اجتماعی شخصیت‌های شناخته شده و دیگر آحاد جامعه استفاده می‌شود و این افراد در مراجعه به سازمان‌های دولتی مختلف، خواستار رعایت قوانین پیشگیرانه مبارزه با سرطان خواهند شد.

با توجه به این‌که مبارزه با سرطان، فقط در حیطه مسئولیت‌های وزارت بهداشت نیست و بسیاری از نهادهای دولتی هم در این امر دخیل هستند، بنابراین وزارت بهداشت می‌خواهد با حمایت خود مردم و بخصوص چهره‌های شناخته شده، با سازمان‌های مختلف دولتی رایزنی و آنها را متقاعد کند که در مسیر پیشگیری از سرطان در جامعه قدم بردارند.

برای پیشبرد اهداف کارزار هم ده هدف مهم در نظر گرفته شده است که در طول این یک هفته تلاش می‌شود تا حد امکان این موارد رعایت و به دیگران هم آموزش داده شود.

نکشیدن سیگار و قلیان و در معرض دود آن قرار نگرفتن، پیاده روی تند روزانه به مدت حداقل 30 دقیقه، خوردن پنج وعده میوه و سبزی در روز، کاهش مصرف قند، نمک، روغن و شکر، کاهش چاقی و اضافه وزن، محافظت از پوست با کمک کرم‌های ضدآفتاب، مصرف نکردن الکل و مواد مخدر، شناسایی آلاینده‌های سرطان زا و محافظت خود در برابر آنها، مهربان بودن با خود، محیط زیست و دیگران و همچنین شناسایی علائم سرطان و درمان بموقع آن، 10 راهکار عمده‌ای است که در این کارزار، تبلیغ و ترویج خواهد شد.

رفیعی‌فر درباره جزئیات برخی از اهداف این کارزار به ایسنا هم توضیح داده است که بی‌تحرکی دیر یا زود برای جامعه‌مان مشکل‌ساز خواهد شد حتی اگر هیچ عامل خطرزای دیگری در فرد وجود نداشته باشد، بی‌تحرکی به میزان بسیار زیادی احتمال ابتلا به سرطان را در فرد افزایش خواهد داد و حتی این موضوع در دیگر بیماری‌ها همچون بیماری‌های قلبی ـ عروقی، فشار خون بالا، دیابت و اضافه وزن نیز صادق است.

به گفته او، با توجه به آمار منتشر شده، 35 درصد افراد پانزده تا شصت و چهار ساله کشور در اوقات فراغت خویش به هیچ وجه فعالیت فیزیکی انجام نمی‌دهند، اما تحقیقات نشان داده که روزانه 30 دقیقه فعالیت ورزشی متوسط طوری که تنفس و ضربان قلب افزایش یابد، می‌تواند باعث حفظ سلامت بدن و کاهش خطر ابتلا به سرطان شود.

تدوین بسته حمایت از مبتلایان به سرطان

پیشگیری از سرطان در اولویت قرار دارد، اما این موضوع، وظیفه دولت را برای حمایت از بیماران مبتلا به سرطان، کمتر نخواهد کرد.

بر همین اساس، مدیر برنامه ملی سرطان وزارت بهداشت با بیان این‌که سالانه 90 هزار نفر در کشور به سرطان مبتلا می‌شوند، از تدوین بسته حمایت از مبتلایان سرطان به منظور بهبود پوشش بیمه‌ای داروهای شیمی‌درمانی خبر داد.

علی قنبری‌مطلق به ایرنا گفته است که این بسته حمایتی از ابتدای سال آینده عملیاتی خواهد شد تا داروهای مبتلایان به سرطان در دسترس باشد.

به گفته این مقام مسئول، میزان بروز سرطان در کشور کمتر از متوسط جهانی است، اما طی دو دهه آینده میزان ابتلا به سرطان در جهان دو برابر خواهد شد که 70 درصد آن مربوط به کشورهای در حال توسعه از جمله ایران خواهد بود.

هم‌اکنون شایع‌ترین سرطان بین زنان، سرطان پستان و شایع‌ترین سرطان بین مردان در کشور، سرطان معده است، اما خوشبختانه به قول قنبری مطلق، 40 درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری بوده و بیش از نیمی از سرطان‌ها هم قابل درمان است.

همچنین «همگرایی نهادها برای بررسی و مراقبت از عوامل خطر بروز سرطان مانند رژیم غذایی ناسالم، سیگار، الکل و بی‌تحرکی و ارائه آموزش‌های خودمراقبتی به مردم از طریق رسانه‌های عمومی» از جمله مهم ترین اهداف کارزار مبارزه با سرطان است که این مقام مسئول به آن اشاره می‌کند.

هنوز آمار درستی از سرطان‌ها نداریم

گرچه کارزار مبارزه با سرطان می‌خواهد که با حمایت دولت، مردم و چهره‌های شناخته شده، از سیر صعودی آمار سرطان در ایران بکاهد، اما در این راه مشکلات متعددی نیز بر سر راه مسئولان و دیگر نهادهای غیردولتی وجود دارد.

لیلی رضایی، مدیرعامل موسسه خیریه دهش‌پور که یکی از نهادهای غیردولتی فعال در مبارزه با سرطان است، در گفت‌وگو با جام‌جم تاکید می‌کند که وجود چنین کارزار‌هایی مفید است، اما اگر این‌گونه برنامه‌های فرهنگ ساز، ادامه نداشته باشد، نمی‌تواند به حل مشکل سرطان در ایران، کمک زیادی کند.

همچنین به اعتقاد او، افرادی هم که مسئول برگزاری این کارزار‌ها هستند باید خودشان هم واقعا به برنامه‌های پیشگیرانه‌ای که مطرح می‌کنند، اعتقاد داشته باشند و به این کار به دید یک عنوان، کار اداری یا معمولی نگاه نکنند.

مشکل دیگری که می‌تواند اهداف این کارزار را به تعویق بیندازد، نبود آمارهای درست از سرطان و مبتلایان به این بیماری است.

ضعف دولت در ثبت آمار سرطان و نبود اطلاعات مستند در این زمینه، مشکلی است که به گفته رضایی باعث شده است که بسیاری از برنامه‌های درمانی و پیشگیرانه سرطان با اختلال مواجه شود.

به هر حال، با توجه به این‌که این کارزار، اولین تجربه جدی همکاری بین وزارت بهداشت، مردم و دیگر نهادهای دولتی برای پیشگیری از سرطان به حساب می‌آید، می‌توان امید داشت که وجود چنین برنامه‌هایی با هر اسم و عنوانی افزایش یابد تا آمار صعودی دومین عامل مرگ و میر در بین ایرانیان، رفته رفته به حاشیه کشیده شود.

گروه جامعه - روزنامه جام جم