آمارهای سازمان گردشگری از سفر هفت میلیون نفری گردشگران ایرانی در سال 2013 (92) به خارج از کشور حکایت دارد که دو میلیون و 200 نفر به عتبات عالیات
600 هزار نفر به عربستان برای حج تمتع و عمره و بقیه به کشورهای ترکیه و جمهوری آذربایجان بوده است.
ایرانیها برای سفر به کشورهای خارجی در حالی حدود 10 میلیارد دلار هزینه کرده اند که ورود 4.5 میلیون گردشگر خارجی طی همین مدت فقط پنج میلیارد دلار درآمد نصیب گردشگری کشورمان کرده است. به همین علت است که میزان درآمد حاصل از ورود گردشگران به ایران با درآمدی که از کنار سفر ایرانیها به خارج به دست میآید، همخوان نیست.
اما چرا این هفت میلیون گردشگر داخلی ترجیح دادند به جای اینکه پولشان را در کشور خودشان هزینه کنند، با صرف هزینه بیشتر به کشورهایی مانند عراق، عربستان، ترکیه و جمهوری آذربایجان بروند، آن هم در شرایطی که ممکن است هنوز برخی شهرهای گردشگرپذیر کشور خودشان را هم ندیده باشند.
محمدرضا پوینده، مدیرکل دفتر برنامه ریزی گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور معتقد است خروج هفت میلیون گردشگر ایرانی از کشور در سال 92 و خروج بیش از سه میلیون طی شش ماهه اول امسال با توجه به جمعیت 80 میلیونی کشورمان رقم قابل توجهی نیست و بسیاری از کشورها مانند مالزی و ترکیه تعداد گردشگران خروجی شان بیش از این هاست. اما نکتهای که به نظر میرسد از دید مسئولان سازمان گردشگری نادیده گرفته شده، این است که خروجی هفت میلیون گردشگر داخلی در مقایسه با فقط 4.5 میلیون گردشگر خارجی است که وارد کشور شده اند و این یعنی کفه گردشگری کشورمان همچنان به سمت گردشگران خروجی سنگینی میکند.
البته این مقام مسئول در سازمان گردشگری توضیح میدهد که در شش ماهه اول امسال برای نخستین بار پس از انقلاب در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته تراز گردشگران خروجی از کشور تقریبا برابر شده است.
با این حال مدیرکل دفتر برنامهریزی گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور، فاصلهای که بین گردشگران ورودی به کشور و گردشگران خروجی از کشور وجود دارد و در سالهای گذشته ایجاد شده را انکار نمیکند.
پوینده تاکید میکند: با توجه به اینکه بخشی از این خروجیها اجتناب ناپذیر است و سیاست سازمان نیز مانع تراشی برای خروج گردشگران ایرانی نیست، اما به دنبال راهکارهای ایجاد این توازن با هدف سنگین کردن کفه گردشگران ورودی به کشور است.
کشورهای زیارتی، هدف 50 درصد گردشگران ایرانی
براساس آمارهای سازمان گردشگری، عراق و عربستان مقصد 50 درصد گردشگران ایرانی خروجی از کشور هستند و پس از آن به ترتیب کشورهای ترکیه و آذربایجان قرار دارند.
مدیرکل دفتر برنامه ریزی گردشگری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور در این باره میگوید: نمیتوان برای خروج گردشگران از کشور محدودیت ایجاد کرد چراکه بیش از 50 درصد این افراد گردشگران زیارتی هستند که تحت هر شرایطی میخواهند به عربستان و عراق سفر کنند. پوینده، تاکید میکند: سیاست سازمان گردشگری هم این نیست که برای خروج گردشگران ایرانی از کشور مانع ایجاد کند، زیرا کشورهایی که در ردیف اول ورود گردشگر هستند به طور عمده از کشورهای همسایه شان گردشگر جذب میکنند چراکه از لحاظ فرهنگی به هم نزدیک هستند، پروازها یکسره و اکثرا روادید آنها لغو شده است.
تفاوت قیمت برخی تورهای داخلی و خارجی
به این ارقام توجه کنید: تور کیش نوروز 94، دو شب اقامت در هتل 5 ستاره، 910 هزارتومان.
تور آنتالیا، نوروز 94، پنج شب اقامت در هتل 3 ستاره، یک میلیون و 100 هزارتومان.
شما کدام یک از این دو را انتخاب میکنید ؟ این اتفاقی بود که نوروز سال 93 هم افتاد؛ وقتی تورهای داخلی به دلیل فرارسیدن نوروز، قیمتهای خود را تصاعدی بالا بردند که البته هتلها نیز از این قاعده مستثنا نبودند و این نکته مهمی است که از دید مسئولان سازمان گردشگری دور مانده است. عباس گلدوست، عضو هیات مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری، نیز با یادآوری این شرایط میگوید: نوروز امسال هزینه یک هفته سفر به کیش با یک هفته سفر به استانبول برابری میکرد.
در چنین شرایطی طبیعی است که گردشگران ایرانی ترجیح دهند با صرف کمی هزینه بیشتر سفر خارجی را انتخاب کنند و با این کار با یک تیر دو نشان بزنند. هم با آرامش خاطر سفر کنند و خدماتی متناسب را با هزینهای که میکنند از هتل، غذا، بازدید از مناطق گردشگری بگیرند و هم یک سفر خارجی رفته باشند تا اینکه این پول را صرف سفری داخلی کنند که خدمات ارائه شده در آن از کیفیت پایین تری نسبت به هزینه پرداختی برخوردار است. گلدوست، با تائید این موضوع مشکل دیگر در بی رغبتی برخی گردشگران به تورهای گردشگری داخلی را تفاوت قیمت نه چندان قابل توجه تورهای داخلی در مقایسه با تورهای خارجی برخی کشورها دانسته و تاکید میکند: در این شرایط طبیعی است که گردشگران ایرانی ترجیح بدهند با پرداخت مبلغ ما به تفاوت بیشتری سفر خارجی را انتخاب کنند تا یک سفر خارجی را هم تجربه کرده باشند.
عضو هیات مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری، در این باره مثالی زده و توضیح میدهد: قرار نیست کشورمان را با کشورهای اروپایی مقایسه کنیم، اما نگاهی به کشورهای همسایه اطراف مانند ترکیه و دبی نشان میدهد، دولت در این کشورها به هتلها و مراکز اقامتی گردشگری یارانه میدهد تا گردانندگان آنها بتوانند کسری درآمد خود را با حمایت دولت و نه از جیب گردشگران تامین کنند.
همچنین به بخش خصوصی مجوزها و تسهیلاتی ارائه میشود تا موانع پیش پای احداث هتلهای با کیفیت و چند ستاره و مهمانپذیرهای در شان گردشگران برداشته شود.
نتیجه این شرایط این میشود که نه فقط گردشگران خارجی به دلیل ارزان بودن نرخ هتلها روی گردشگری آن حساب باز میکنند، بلکه قدرت پرداخت این هزینهها برای گردشگران داخلیشان نیز براحتی امکان پذیر است.
اما آنچه در کشور ما میگذرد برعکس شرایطی است که در کشورهای موفق همسایه برای رونق گردشگری داخلی و خارجی به کار گرفته میشود. هتلها و مراکز اقامتی و به تبع آن تورهای گردشگری همواره به دنبال بهانهای برای افزایش نرخهای خود هستند تا کمبود درآمد خود را از جیب گردشگران تامین کنند. کارشناسان و فعالان عرصه گردشگری معتقدند تا وقتی این دیدگاه بر گردشگری حاکم باشد نهفقط نمیتوان رغبتی در گردشگران داخلی برای خرج کردن پولشان در کشور خودشان ایجاد کرد، بلکه بیم این وجود دارد موجی که هماکنون در زمینه ورود گردشگر خارجی به ایران نیز به وجود آمده بتدریج فروکش کند.
پوران محمدی - گروه جامعه
بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه تاثیری بر سیاستهای آمریکا در قبال ایران دارد؟
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
رضا جباری: درگفتوگو با «جام جم»:
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم: