نقش تربیتی رفتارهای پیشوای کربلا

1 ـ سخنرانی امام در سال شصتم هجری و اتمام حجت با بیش از 700 نفر از صحابه و تابعین پیامبر در منا و تکیه بر عنصر امر به معروف.

2ـ نامه به شهرهای مهم و دعوت به هدایت و همراهی با حسین مانند بصره و کوفه

3ـ نامه‌های متعدد به سران اقوام

4ـ بیان ویژگی‌های همراهان در خطبه روز هفتم محرم در مکه

5ـ پیشنهاد بازگشت به همراهان و برداشتن بیعت خود به منظور تحقق آزادی انتخاب از مکه تا شب عاشورا.

6ـ دعوت همه کسانی که در مسیر امام بودند به یاری او مانند زهیر بن قیس، عمر سعد، بنی اسد توسط حبیب ابن مظاهر در شب عاشورا و حرکت 90 نفر از جوانان بنی اسد و درگیر شدن با سپاه عمر سعد.

7ـ رد پیشنهاد طرماح بن عدی برادر حجربن عدی به دلیل تعهد و عمل به پیمان

8ـ خرید زمین کربلا

9ـ رد پیشنهاد زهیر در حمله به سپاه حر با این دلیل که نمی‌خواهم آغازگر جنگ باشم که همان سخن علی و رسول است.

10ـ سوزاندن نامه‌های اهل کوفه در شب عاشورا تا نشان بدهد که حسین منی و انا من حسین یعنی چه و این روایت را در عمل تفسیر نماید.

11ـ رفتار امام با شهد‌ایی چون، حر، حبیب و....

12ـ و به طور کلی تمام رفتارها، گفتارها، سکوت، دعوت و نفرین‌ها و... همه و همه با قصد تربیت معنا می‌یابد. حتی زمانی که حر را نفرین می‌فرماید در زمانی که همه راه‌ها برای تربیت بی‌پاسخ می‌ماند از قهر و خشم و عذاب سخن می‌گوید. این رفتار برای کسانی که از رفتار حسین با خبر می‌شوند تربیت و در نتیجه لطف و رحمت است. چنانچه وعده‌های عذاب بهترین عامل تربیت و مظهر رحمت خداست که بسیاری از مومنان با این آیات و ترس از این عذاب‌ها مستحق بهشت می‌شوند. اساسا قوانین حقوقی هر چند در مقایسه با مجرمان نوعی خشونت محسوب می‌شود و گویی مغایر با رحمت اما در مجموع موثرترین عامل آرامش، همین قوانین حقوقی است.

13ـ توحید مداری

14ـ قیامت باوری، مرگ باوری و زیبا انگاری مرگ

15ـ درک واقعیت دنیا و آخر

16ـ عزت عالی‌ترین هدف حسین

شهید مطهری در تحلیل نهضت عاشورا و اهداف حسین، هدف غایی نهضت را بازگرداندن عزت از دست رفته مسلمین می‌داند. و اهداف دیگر را اهداف متوسط یا جزئی دانسته است.

17ـ محبت، مودت و عشق محوری نهضت عاشورا

18ـ شریعتمداری و رعایت لقمه حرام و حلال

خرید زمین اطراف کربلا، بالاترین سطح عبودیت و رعایت نماز اول وقت، قرائت قرآن و راز و نیاز. امروز برخی به اسم روضه بسادگی نماز را در مساجد به تأخیر می‌اندازند و آن را منسوب به بزرگان می‌کنند. و یا رفتارهای نامشروع به بهانه عزاداری، قمه زدن و... در مراسم سوگواری نشان می‌دهند که با آنچه از سیره معصومین می‌دانیم، همخوانی ندارد.

حسین خود را فدای نماز اول وقت کرد و ما نماز اول وقت را به بهانه عزاداری حسین نادیده می‌گیریم.

حجت‌الاسلام سیدعلی‌اکبر حسینی / مدیر گروه تفسیر مرکز فرهنگ و معارف قرآن