هدیه مردم ایران به شاه افشار

شمشیر نادرشاه افشار داستانی جالب و مردمی دارد، زیرا این شمشیر در سال ۱۱۴۸ هجری در روز تاجگذاری نادر که در دشت مغان انجام می‌شد از طرف ملت ایران به او هدیه ‌شد. روی این شمشیر که در جنگ‌های زیادی همراه نادرشاه افشار بود بیت شعر «هست سلطان بر سلاطین جهان ‌‌/‌‌ شاه شاهان، نادر صاحبقران» که گواهی بر علاقه مردم به نادرشاه است زرکوب شده ‌است.

در روز تاجگذاری، دشت مغان مملو از جمعیت بود. از همه قبایل و نقاط ایران به درخواست سرداری که توانسته بود به اشغالگری افاغنه در مهماندوست دامغان پایان دهد گردهم آمده بودند. ‌در تاریخ آمده، نادر قلی‌خان افشار که لقب تهماسب میرزا را برای خود انتخاب کرده بود، بر بالاترین نقطه دشت جای گرفت و از آنجا خطاب به همه کسانی که حاضر بودند، چگونگی شکست دادن اشرف افغان و خدمات خود در ایران را شرح داد.

سکوت تمام دشت را پر کرد: «اینها را گفتم که بگویم، از اینجا شمایید و ممالک محروسه ایران. آن را به شما و دستان شما می‌سپارم. می‌توانید از میان خود باکفایت‌ترین را به شاهی برگزینید.» این را گفت و خواست از سریر به زیر آید که ناگهان صدایی از میان جمعیت برخاست: «چه کسی بهتر از شما برای سلطنت ایران... ما اینجا گرد‌آمدیم و رای به هیچ‌کسی جز تهماسب میرزا سردار سپاه ایران نخواهیم داد.»

همهمه‌ای دشت را پر کرد. سران ایلات بزرگ به شور نشستند و ساعتی بعد حکم به شاهی سردار درگزی دادند. شاه جدید بار دیگر در بلندترین جای دشت قرار گرفت و پس از آن‌که قسم خورد به اصول شیعه 12 امامی پایبند باشد، خود را نادرشاه خواند.

هر گروه تحفه را به شاه ایران هدیه کرد. گروهی از نمایندگان اصناف مختلف ایران به نمایندگی مردم، شمشیری فولادی را برای تقدیم آوردند. نادر شمشیر را از آنها گرفت، بالای سر برد و رو به دشت مغان گفت: «این هدیه مردم ایران است تا همیشه در راه حفاظت از مرزهای ایران بران باشد.» دسته شمشیر از استخوان سفید است که البته بخشی از آن ترک خورده است. تیغه آن از فولاد آبدیده است و روی آن نشانه‌هایی از جنگ‌های متعدد و زد و خوردهای طولانی به چشم‌ می‌خورد. ‌این شمشیر پس از مرگ نادر در فتح‌آباد قوچان به دست اعضای خانواده نادر افتاد. محمدعلی کاووسی از نوادگان نادر در سال 1340 که موزه نادر راه‌اندازی شد، این شمشیر را همراه تصاویری از نادر و سلا‌ح‌های جنگی دیگر به موزه هدیه کرد. این شمشیر یکی از یادگارهای نادرشاه افشار است که در این موزه نگهداری می‌شود.