شــبگرد

گاهی همه چیز دست به دست هم می‌دهد تا تنها راه ماندن را در پیله‌کردن ببینی؛ پیله کردن به خودت، به آنهایی که بد تو را می‌خواهند، کسانی که راه قهقرا در پیش گرفته‌اند... اینجاست که خود را غرق انزوا، دور از هر نوع حس و هویت می‌یابی. کرم بودن دشوار نیست، پروانه شدن سخت است. شب‌تاب بودن مشکل نیست، غلبه بر تاریکی گران است. آری، این برزخی است خودساخته که رهایی از آن محتاج شالوده‌ای از بخت و اراده، توام با اعتماد به هدایت قلب است.

شبگرد در زیربنای روایی خود لازمه‌های یک کار تاثیرگذار را دارد: قهرمان مرموز، آنتاگونیست سادیسمی؛ بزهکاران قربانی جبر اجتماع و حتی نیکوکاران خوشدلی که بی‌چشمداشت کمک می‌کنند اما این‌که چقدر در انتقال این مفاهیم و ساخت سازه‌ ذهنی آن موفق بوده، جای بحث دارد.

شاید اگر در پیاده‌سازی دیالوگ‌ها بیشتر دقت می‌شد، با محصولی به مراتب اثرگذارتر روبه‌رو می‌شدیم. اگر پیشینه‌ داستان و فلسفه‌ کلی آن را ندانید (دچار شدن شبگرد به بیماری پوستی و جستجویش برای هویت خود) بعضی دیالوگ‌ها غیرمنطقی به نظر می‌آیند. البته بانی اصلی این مشکل، کمبود بودجه و امکانات است و در بلایی مشابه که سر بازی «گرشاسپ» آمد، سازندگان مجبور به کاستن از طول و تعداد دیالوگ‌ها شده‌اند، هرچند در شبگرد حجم دیالوگ‌ها بیشتر است و داستان غنای قابل توجه‌تری دارد.

غیر از این دو مورد، شبگرد در خلق برخی صحنه‌ها، بیش از حد انتظار موفق بوده است. حتما دوستانی که بازی‌های ایرانی را پیگیری می‌کنند، «عصر پهلوانان» و دیگر عناوین وطنی را تجربه کرده‌اند. انیمیشن‌های دست‌ساز شبگرد به همه آنها می‌چربد. همه چیز، از نحوه‌ راه رفتن و دویدن خود شبگرد گرفته تا انیمیشن تیر خوردن دشمنان و به زمین افتادن آنها قابل توجه است. در انیمیشن شبگرد کمتر نُت فالش می‌بینید و همه چیز یادآور استانداردهای تثبیت شده‌ روز است. با توجه به شرایط ناخوشایندی مثل ابتدایی بودن وسایل موشن کپچر در کشور و اجبار تیم سازنده به طراحی دستی حدود 60 درصد انیمیشن‌های اثر، باید اذعان کرد در این راه گل کاشته‌اند.

تا امروز در محیط وب نقدهای زیادی از این بازی منتشر شده است. از نکاتی که خیلی از منتقدان به آنها اشاره کرده‌اند باگ‌های متعدد، افت فریم و بافت‌های ضعیف است. به عنوان نویسنده، بازی را با کارت گرافیک GEFORCE GT 550M، هشت گیگابایت رم و پردازنده‌ Core i5 اجرا کردم و حدود هشت ساعتی که با آن درگیر بودم، فقط یک باگ مشاهده کردم که با آغاز مجدد بازی از چک‌پوینت قبل مرتفع شد. بافت‌ها و طراحی‌ها همگی قابل قبول بود و یکدستی خوبی در اجزای بازی مشاهده می‌شد. افت فریم هم فقط به چند صحنه‌ انگشت‌شمار و کمتر از یک ثانیه خلاصه شد.

جدا از بحث انصاف و نادرستی مقایسه‌ این بازی با عناوین بزرگ خارجی، هر منتقد یا صاحب نظری می‌داند که سازندگان موظف نیستند بازی خود را برای تک تک سیستم‌ها بهینه‌سازی کنند و وظیفه‌ بازیکن است که سیستم مناسب را تهیه کند.

شبگرد از همان ابتدا چشم‌نواز است. کیفیت بافت‌ها مطلوب و رنگ‌پردازی با سلیقه کار شده است. با وجود محوریت گرافیکی بازی بر سبک نوآر، تفاوت بین محیط‌ها محسوس است و از یکنواختی خبری نیست. آغاز بازی در روز روشن و ختم آن به شب تاریک، آن هم زیر رگبار باران، در عین ارسال پیامی مفهومی به این تنوع قوت بخشیده است. مراحل از انبارگاه متروکه تا مترو، تماشاخانه و بام ساختمان‌ها را شامل می‌شود. همه چیز در شبگرد یکدست و شسته رفته است و فقط افکت‌های آتش و انفجار از زرق و برق کافی برخوردار نیست که آن هم قابل چشم‌پوشی است.

یکی از حیطه‌هایی که بیشتر بازی‌های ایرانی با وجود کم و کاستی‌ها از آن سربلند بیرون آمده‌اند، موسیقی است. شبگرد در زمره‌ بهترین‌های آنان است. در بازار امروز که بیشتر آلبوم‌های موسیقی خوب ایرانی ده هزار تومان قیمت دارند، موسیقی شبگرد به‌تنهایی توجیهی برای خریدش است. ملودی‌ها گیرا هستند و بالطبع به یاد ماندنی. ضرباهنگ‌ها نیز بخوبی از عهده‌ به وجد آوردن بازیکن برآمده، عمق دوچندانی به صحنه‌های اکشن می‌بخشند. افکت‌های صوتی شبگرد هم خوب از کار درآمده و با این که امکانات صداپردازی در ایران در مقایسه با غول‌های صنعت بشدت کاستی دارد، با نمونه‌ای ستودنی طرف هستیم.

لازم است به کار بسیار خوب صداپیشگان این بازی هم اشاره کنیم. تیم پردیس برای صداگذاری این عنوان سراغ تعدادی از بهترین گوینده‌های حاضر کشور، از جمله آقایان مجید حبیبی و محمدرضا علیمردانی رفته است. ایشان نیز دوبله‌ شبگرد را به برگ ممتاز دیگری از کارنامه‌ درخشان خود تبدیل کرده‌اند.

گیم‌پلی بازی از نظر فنی نقصی ندارد. تنوع سلاح (شامل یک هفت تیر، یک مگنام، یک ساب ماشین ـ گان و چند نوع مسلسل و دورزن) اقناع‌کننده است. هدف‌گیر عالی عمل می‌کند و با کمی زبدگی در سبک شوتر، براحتی می‌توانید مانند کمباینی در مزرعه‌ گندم، دسته دسته دشمنان را هدشات کنید. تنوع دشمنان برای هشت ساعت بازی کافی است. آنها در انواع پیاده‌نظام عادی، مهاجمان فیزیکی، ماسک‌دارها (که نیاز به چند هدشات دارند) و مینی‌باس‌ها (که باید از حربه‌های خاص برای نابودیشان بهره بگیرید) ملال بازیکن را به کمترین حد ممکن کاهش داده‌اند.

هوش مصنوعی شبگرد در مقایسه با عناوین خارجی هم سبک خوب است و در مقایسه با بازی‌های ایرانی، فوق‌العاده! بیشتر اوقات شاهد پویایی و حرکت دشمنانِ در تیررس و حتی دور زدن و حمله‌ آنها از چند جهت هستیم.

بازی از سه درجه‌ سختی بهره می‌برد. سازندگان در هیچ‌کدام مانند بیشتر بازی‌های نسل هفتم به بازیکن باج نمی‌دهند. در عوض برای رد کردن مراحل به دقت و سرعت عمل نیاز دارید. خوشبختانه گیم‌پلی آن قدر روان هست که سختی بازی فقط حکم چالش را داشته باشد، نه مصیبت. یکی از نکته‌های مهم در شبگرد، یافتن محل درست پناه گرفتن و زاویه‌ تیراندازی است؛ نکته‌ای که به بعد تاکتیکی بازی افزوده است. با در نظر داشتن این نکته، رد کردن مراحل بازی بسیار ساده‌تر خواهد شد.

در شبگرد دشمنان قادرند از نارنجک علیه شما استفاده کنند، اما شما نارنجک ندارید. در عوض قهرمان داستان یعنی شبگرد که به خاطر اتفاقی نامعلوم پوستش دچار سوختگی شده و نیرویی ماورایی پیدا کرده، می‌تواند زمان را آهسته کرده، مشابه آنچه در عنوان Splinter Cell: Conviction دیده‌ایم، با تگ کردن دشمنان در مدت زمانی معین، همه را در کسری از ثانیه از پا درآورد. در کل باید اذعان کرد سازندگان در برقراری تعادل بین عناصر مختلف گیم‌پلی موفق عمل کرده و در طول بازی نه دچار کمبود مهمات و نه با مرحله‌ای غیر قابل رد کردن روبه‌رو می‌شوید.

حقیقت محض است که شبگرد و ارتش‌های فرازمینی، استاندارد تازه‌ای را در بازی‌های ایرانی تعریف خواهند کرد که پس از این هر عنوان جدیدی باید با آن رقابت کند. باید متذکر شویم نمره‌ شبگرد در این نقد، نه به عنوان یک بازی ایرانی که به عنوان یک بازی مستقل و با توجه به حجم و قیمتش، در مقایسه با عناوین غربی به آن داده شده است.

گفتنی است سیستم‌های دو گرافیکی برای اجرای صحیح این بازی نیاز به تنظیم دارد. برای راهنمایی‌های لازم توصیه می‌شود به سایت پردیس مراجعه کنید. همچنین قرار است بزودی پچ دیگری برای بهبود اجرای بازی روی سیستم‌های ضعیف‌تر عرضه شود.

اگر اهل بازی‌های شوتر هستید، به هیچ عنوان این بازی را از دست ندهید. سوای گیم پلی خوب و طراحی مراحل متنوع و مناسب، شبگرد مانند انفجاری در عرصه‌ بازیسازی ایران است که حتی اجرایش به خودی خود لذت زایدالوصفی نصیب فرد می‌کند. (ضمیمه کلیک)

سیاوش شهبازی