بهطور کلی، بازار خرید و فروش اتومبیلهای دست دوم باتوجه به سودآور ی اش همواره مورد توجه بسیاری قرار گرفته و گروه کثیری را چه در صف خریداران و چه در قالب فروشندگان به خود مشغول کرده است، اما مدتی است به واسطه بالارفتن قیمت خودروهای صفر کیلومتر داخلی یا وارداتی، کارکردهها بیشتر از دیگران عزیز شده و رونق مناسبی را به خود دیدهاند، ولی نباید فراموش کرد این بازار ریزهکاریهای بسیار زیادی دارد که اگر از آن مطلع نباشید، معمولا از خرید خود لذت نخواهید برد. چون معمولا فروشندگان اینگونه خودروها براساس ضربالمثلی قدیمی که میگوید: «هیچ ماستبندی نمیگوید ماستش ترش است» سعی در معرفی خودروی خود بهعنوان بهترین دارند پس این شما هستید که باید با استفاده از راهکارهای علمی و عملی بهترین را تشخیص داده و بعد دست به جیب شوید.
به همین دلیل بازار این هفته جامجم سری به بازار خرید و فروش خودروهای دست دوم زده تا از زیر و بم خریدی مناسب و البته اقتصادی برایتان بگوید.
نو یا دست دوم؛ مساله این است؟
قبل از هر چیز بد نیست مفهوم خودروی دست دوم را از نظر کارشناسی بدانیم. خودروی دست دوم به خودرویی گفته میشود که بیشتر از 200 کیلومتر کار کرده باشد، چون دیگر این خودرو صفر نیست و جزو خودروهای کار کرده به حساب خواهد آمد و هرچه از این عدد فاصله گرفته باشد، نمایانگر کارکرد بیشتر آن است، اما بهطور کلی براساس استانداردهای موجود یک خودرو برای مسافر عادی و شخصی طی سال نباید بیشتر از 12000 کیلومتر کارکرد داشته باشد.
این در حالی است که یک پرسش معمولا ذهن اکثر خریداران را به خود مشغول کرده است که اصولا اتومبیل نو بخرند یا کارکرده؟ بهطور کلی در اکثر موارد این توان مالی افراد است که میان خودروی نو و کارکرده حرف نهایی را میزند، اما گروهی هم هستند که با دودوتا چهارتای اقتصادی، به بازار خودروهای دست دوم وارد میشوند، نه اجبار جیبشان؛ بنابراین اگر شما نیز جزو این گروه هستید بد نیست ابتدا از معایب و مزایای هر دو یعنی خودروهای کارکرده و نو بدانید و پس از آن دست به جیب شوید.
بهطور کلی گرچه خودروهای نو مزایایی چون اطمینان از رانندگی و گارانتی دارد، اما معایبی چون هزینه شدن نقدینگی خانواده و البته افت قیمتی از همان ابتدای کار را نیز برایتان به ارمغان خواهند آورد.
این در حالی است که اگر انتخاب مناسبی در میان کارکردهها داشته باشید، علاوه بر اینکه میزان کمتری از سرمایه اقتصاد خانواده به این امر تخصیص داده شده، دیگر خبری از افت قیمت محسوس سرمایه اولیه شما نیست، ولی نباید فراموش کرد ندانستن پیشینه خودرو و البته نبود گارانتی میتواند جزو مهمترین معایب این گروه از خودروها باشد، هرچند این معایب را میتوان با یک کارشناسی دقیق قبل از خرید به حداقل میزان تاثیرگذاری در انتخاب رساند.
هدفتان از خرید خودرو چیست؟
یکی از توصیههای اصلی کارشناسان خرید خودرو به تمام افرادی که قصد خرید دارند این است که قبل از هر اقدامی سعی کنند برای خودشان دلیلی منطقی از خرید خودرو بیاورند که در آن مشخص شده باشد این خودرو برای چه منظوری خریداری میشود؟ قرار است این خودرو چه میزان کارکرد ماهانه داشته باشد؟ هزینهای که برای نگهداری آن در نظر گرفته شده چقدر است؟ ظرفیت سرنشین اتومبیل مورد نظرتان باید چند نفر باشد؟ به خدمات پس از فروش اهمیت میدهید یا خیر؟ آیا به فروش دوباره خودروی مورد نظر فکر کردهاید؟
این دلایل هرکدام میتواند روشنگر راه شما در انتخاب باشد، چون باتوجه به پاسخ هر یک از آنها گروهی از خودروهای موجود بازار از فهرست شما حذف خواهد شد. بهعنوان مثال اگر قصد کار کردن با اتومبیل دارید، بدون تردید سراغ اتومبیلهایی که هزینه نگهداری بالایی دارد نخواهید رفت یا اینکه اگر تعداد افراد خانواده زیاد است، هرگز اتومبیلهای کوچک برایتان مناسب نیست و... پس مناسبترین راه برای ورود به بازار، تعیین دلیل خرید خودرو برای شماست که قصد خرید اقتصادی و مناسب از این بازار پرهیاهو دارید.
هرگز تنها روانه بازار نشوید
یکی از اصولیترین توصیههای کارشناسان برای خریداران خودروهای دست دوم این است که حتی اگر شما از زیرو بم خرید و فروش اتومبیلهای دست دوم باخبر هستید و خودتان را خبره کار میدانید بازهم تنهایی برای خرید خودرو روانه بازار نشوید، چون به قول معروف «دست بالای دست بسیار است.»
معمولا سه راه مقابل شما برای خرید خودروی دست دوم وجود دارد که عبارت است از؛ مراکز خرید و فروش خودرو، آگهی روزنامهها و مراجعه حضوری به نمایشگاه، اگر در هر سه مورد فقط برای خرید مراجعه کنید، احتمال اینکه از خرید خودتان برای همیشه پشیمان شوید تقریبا 70 درصد خواهد بود، چون زوایای بسیار زیادی از اتومبیلی را که انتخاب کردهاید هرگز ندیده و روانه دفاتر اسناد رسمی میشوید.
کارشناسان و افراد باتجربه در این زمینه میگویند: تنهایی روانه بازار خرید خودروهای دست دوم شدن درست مانند خرید اتومبیل در تاریکی شب است، چون این امر اصلا معقول نیست و هرگز کسی در تاریکی شب اقدام به خرید خودرو نمیکند.
با صاحب اتومبیل معامله کنید
بارها و بارها شنیدهایم که میگویند: «نحوه رانندگی شما نشانه شخصیت شماست» این ضربالمثل دقیقا هنگامی که قصد خرید اتومبیل دست دوم دارید، به یاری شما خواهد آمد. بنابراین قبل از اینکه خوب مشخصات فنی و سلامت خودرو را بنگرید، به راننده و مالک آن توجه کنید چون نحوه رفتار و شخصیت وی دقیقا بیانگر چگونگی وضعیت اتومبیلش خواهد بود. برای شروع بد نیست، ابتدا از او بخواهید دلیل اصلی فروش اتومبیل را به شما بگوید. در این میان شما فرصت مناسبی دارید که خوب شرایط روحی و شخصیتی وی را زیر نظر بگیرید.
بهعنوان مثال اگر او فرد منظم و مرتبی باشد بدون تردید سرویسهای دورهای را برای اتومبیل انجام داده و سعی کرده همواره اتومبیلش در شرایط ایدهآل باشد، اما اگر خلاف آن بود در بهترین شرایط هم از معامله خودداری کنید، چون درصد زیان شما بالاست.
در این مرحله میتوانید هنگام توضیحات مالک خودرو درباره شرایط و البته دلیل اصلی فروش وی به جای او داخل اتومبیل نشسته و نسبت به شرایط داخل اتاق اتومبیل اطمینان حاصل نمایید. بهترین روش، دقت به خود فرمان و دیگر تجهیزات تزئینی یا الکترونیک داخلی است. از این راه میتوانید به میزان استهلاک اتومبیل مورد نظرتان کاملا آگاهی یابید. فراموش نکنید شرایط کنونی صندلی راننده و پوشش فرمان با تجهیزاتی مثل دسته راهنما و کنترل سیستم صوتی (در صورت دارا بودن) میتواند نشانهای کامل از میزان استهلاک اتومبیل باشد.
به بدنه خوب دقت کنید
پس از در نظر گرفتن مراحل قبل، حالا نوبت به مرحلهای سرنوشتساز رسیده است. در این مرحله سلامت بدنه میتواند در تصمیمگیری کاملا تاثیرگذار بوده و انتخابهای شما را محدود کند، چون به قول معروف «رنگ رخسار، خبر می دهد از سر درون»، بنابراین باید در این زمینه خود دقت کنید و با مطالعه کامل و مشورت کارشناس مورد اعتماد وارد میدان شوید. هرچند این عامل شاید درصد مشخصی در تعیین سلامت خودرو داشته باشد، اما نباید فراموش کرد که با استفاده از این راهکار میتوانید به سلامت فنی خودرو برسید.
بهطور کلی در بدنه خودرو باید به نکاتی چون فرورفتگیها، پوسیدگی، رنگپریدگی، ترکخوردگی و آسیبدیدگیهای جدی در سراسر اتومبیل دقت کافی داشته باشیم که برای این کار تکنولوژی به یاری خریداران آمده، به طوری که با استفاده از لوازمی چون آهنربا و دستگاههای مغناطیسی میتوانید از رنگشدگی یا سلامت قسمتهای مختلف بدنه اتومبیل مورد نظر اطمینان حاصل کنید. برای این کار سعی کنید از زوایای پنهان مثل درزها، دوبلهای در موتور یا صندوق عقب، محل اتصال بدنه با سقف، رکابها، درزهای چراغ یا لولای درهای خودرو شروع کنید، چون آثار تعمیر یا تعویض کاملا در این مناطق مشخص باقی خواهد ماند و برطرف کردن آنها کار دشواری است.
با بررسی سلامت بدنه اتومبیل میتوان دریافت آیا اتومبیل مذکور تصادف سنگین داشته یا اتفاقات ساده روزمره را پشت سر گذاشته است، چون در صورت تصادف سنگین ممکن است قطعات داخلی و بهطور کلی سلامت فنی خودرو مثل موتور، گیربکس یا... نیز آسیبدیده باشد.
اهمیت قطعات فنی موتور
معمولا از موتور اتومبیل بهعنوان قلب تپنده خودرو یاد میشود، بنابراین اگر این قلب همچون ساعت مرتب و بدون مشکل کار کند، مالک آن نیز میتواند از رانندگی خود لذت ببرد، پس باید هنگام خرید اتومبیل دست دوم چون زیاد از پیشینه سلامت فنی خودرو اطلاعاتی در دست نیست خوب در این مورد توجه داشته باشید. بهطور کلی در بخش فنی دو مرحله مقابل خریداران است؛
1 ـ تست حرکت خودرو: با این روش میتوانید از سلامت قطعات سیستم تعلیق، شاسی، عملکرد مناسب موتور و گیربکس، ترمزها و فنربندی خودرو آگاهی به دست آورید.
2 ـ تست ایستاده یا ساکن؛ در این مرحله اولین کار بازکردن در موتور است. در روشنایی کامل خوب داخل موتور را نگاه کنید و هرگونه نشتی یا کثیفی را بررسی کنید. توجه داشته باشید تمیزی بیش از حد و نامتعارف خودرو با توجه به سن آن میتواند دلیلی برای پنهان کردن موارد داخل موتور باشد. لازم به یادآوری است که باید در این مرحله کیفیت لاستیک، تسمههای داخل موتور، سیستم روغن، استارت و باتری را نیز چک و کنترل کنید.
دنیای مجازی را جدی بگیرید
رونق کسب و کار خرید و فروش خودروهای کارکرده و دست دوم مدتی است به قدری زیاد شده که حتی فروشندگان نیز به دنیای مجازی چشم دوختهاند. پس اگر قصد خرید خودرو دارید کافی است در دنیای صفر و یک کمی جستجو کنید تا با دهها وبسایت مرتبط با این کار آشنا شوید.
کارشناسان معتقدند دنیای مجازی علاوه بر اینکه میتواند راهگشای کسب و کار بسیاری از فروشندگان و خریداران باشد، میتواند در زمینه اطلاعرسانی گام مفیدی جهت آگاهی ذهنی هرچه بیشتر خریداران داشته باشید.
به این گروه میگویند: اگر خریداران قبل از خروج از منزل کمی در میان این صفر و یکها زمان گذاشته و دقت کنند، بدون تردید اطلاعات بسیار کاربردی و مفیدی نسبت به برند و خودروی مورد نظر خودشان بدون هیچ هزینهای به دست خواهند آورد که باعث انتخاب مناسبتر آنها در واقعیت امر خواهد شد. آگاهی از رضایت دارندگان، اطلاع از قیمت قطعات و اطلاع از نحوه خدمات پس از فروش ابتداییترین اطلاعاتی است که شما میتوانید بدون نگرانی از طریق دنیای مجازی با صفر و یکهایش به دست آورید، بنابراین روی کمک این دنیا حساب ویژهای باز کرده و خوب به اطلاعات آن دقت کنید.
اصالت مدارک خودرو
هرچند برخی کارشناسان اعتقاد دارند قبل از هرکاری باید مدارک خودرو را بهطور کامل بررسی کرد، اما بد نیست بدانید ممکن است این کار صرفا باعث از دست دادن زمان برای شما شود. بنابراین اگر شرایط اولیه خودرو برای شما مناسب و مطابق خواستههای شما بود، از مالک خودرو بخواهید مدارک شناسایی خودرو را در اختیار شما بگذارد تا آنها را کنترل کنید.
بهطور کلی مدارکی چون سند خودرو، برگه کمپانی، برگه معاینه فنی، کارت خودرو، برگه عدم خلافی و کارت بنزین از مدارک مورد نیاز برای نقل و انتقال خودرو است که هر یک از این مدارک باید با مشخصات فنی و اطلاعاتی خودرو مطابقت داشته باشد.
در این مرحله مشخصات مندرج در سند و کارت خودرو را کاملا با اتومبیل مطابقت دهید و هرگونه خدشه یا ناهماهنگی را در نظر بگیرید و دلیل آن را جویا شوید. مهمترین موارد شماره شاسی، شماره موتور، بدنه خودرو و رنگ است که باید تطبیق داده شود.
در پایان این موارد اگر همه چیز قابل قبول بود و با شرایط شما تناسب داشت، میتوانید برای انجام مراحل نقل و انتقال با فروشنده قرار گذاشته و مراحل کار را آغاز کنید.
عماد عزتی / جامجم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد