آتش؛ این بار در جنگل‌های گچساران

به طور نمونه طی یک هفته اخیر مناطق مختلفی از کشور دچار آتش‌سوزی شد که گسترده‌ترین و طولانی‌ترین آن مربوط به شهرستان گچساران است که از چهارشنبه گذشته مراتع و جنگل‌های این منطقه را در کام خود کشید.

طبق آمارهای منتشر شده حفاظت محیط‌زیست، فقط در سه ماهه اول امسال بیش از ۸۰۰ هکتار از جنگل‌های کشور طمعه حریق شده است و گرچه آمار سه ماهه دوم هنوز منتشر نشده، اما چند هفته پیش فقط در پارک ملی گلستان شاهد سوختن بیش از 200 هکتار از درختان باارزش هیرکانی این منطقه بوده‌ایم.

همچنین آمار نشان می‌دهد که استان‌های فارس، گلستان، چهارمحال و بختیاری، مازندران، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد و خراسان شمالی بیشترین آسیب را از این نظر دیده‌اند و ۷۵ درصد آتش‌سوزی‌ها منشأ انسانی داشته و فقط ۲۵ درصد آنها بر اثر شرایط و عوامل طبیعی مانند افزایش دمای هوا بوده است.

با این حال آنچه موجب گسترش خسارت به جنگل‌ها بوده، ادامه یافتن آنها حتی به مدت چند روز، به دلیل نبود امکانات اطفای حریق بوده است که برای نمونه می‌توان به پارک ملی گلستان اشاره کرد که به دلیل وقوع آتش در ارتفاعات صعب‌العبور، نیاز مبرمی به بالگرد آبپاش بود که این امکان هیچ‌گاه میسر نشد و آتش با شاخ و برگ و بیل و پس از چند روز مهار شد و البته خسارات غیرقابل جبرانی برجای گذاشت.

آتش‌سوزی گچساران نیز که از ظهر چهارشنبه گذشته آغاز شده بود، به دلیل نبود امکانات و مهار موقت، تا روز گذشته ادامه داشت. رئیس منابع طبیعی گچساران با اشاره به این آتش‌سوزی گسترده، سرانجام روز گذشته از مهار کامل آن خبر داد و به جام‌جم گفت: آتش‌سوزی از ظهر چهارشنبه گذشته بر اثر اصابت صاعقه به یک درخت و آتش گرفتن و سرایت آن به دیگر درختان، آغاز و پس از یک ساعت خاموش شد، اما دوباره در ساعت 3 عصر روز پنجشنبه گذشته شعله‌ور شد که این بار نیز پس از یک ساعت و به کمک نهادهای مختلف خاموش شد.

فرجام جلیلی با اشاره به این‌که آتش عصر جمعه گذشته دوباره در این منطقه زبانه کشید، افزود: این حریق نیز پس از ساعاتی خاموش شد و فقط دود ناشی از سوختن تدریجی کنده‌های درختان قابل مشاهده بود تا روز شنبه که آتش در سطح وسیع‌تری در منطقه آغاز شد و تا ظهر دیروز ادامه داشت و اقدامات انجام شده برای مهار آن طی این چند روز نیز چندان موثر و پایدار نبود، به‌طوری که پس از هر بار مهار کردن، با فاصله کوتاهی دوباره شعله‌ور می‌شد.

وی اطمینان داد که آتش دیگر به طور صددرصد مهار شده است و اگر از این پس دوباره شعله‌ور شود، عمدی خواهد بود.

فرار حیوانات

رئیس منابع طبیعی گچساران با اشاره به این‌که خسارت آتش در این مدت بیشتر متوجه مراتع متعلق به عشایر بوده و بلوط‌های جنگل کمتر از این واقعه خسارت دیده است، یادآور شد: هم میزان خسارات و هم دلیل وقوع مکرر آتش‌سوزی که ممکن است هر بار یک عامل دلیل آن باشد، در دست بررسی است.

جلیلی با بیان این‌که اطفای آتش در این مدت با وسایل سنتی نظیر شاخ و برگ و بیل و بدون هیچ امکانات دیگری انجام شد، به مشکلات اطفای حریق و کمبود امکانات در این منطقه اشاره کرد و گفت: آتش‌سوزی در ارتفاعات 1800 متری از سطح دریا روی داده بود و نیروهای اطفای حریق برای رسیدن به منطقه سه ساعت پیاده‌روی کردند و در اواسط عملیات اطفای حریق، با کمبود آب و تشنگی بی‌امان مواجه شدند، با این حال و در این گرمای سوزان به کار ادامه دادند.

وی افزود: این آتش سوزی تراکم جانوری منطقه را تحت تاثیر قرار داده است بطوری که برخی از حیات وحش این منطقه زیستگاه خود را به قصد یافتن مکانی امن ترک کرده اند.

رئیس منابع طبیعی شهرستان گچساران تعداد آتش‌سوزی‌های جنگل و مرتع در این شهرستان را امسال 16 فقره عنوان و تصریح کرد: در این آتش‌سوزی‌ها از نیم هکتار تا 50 هکتار طعمه حریق شده که در مجموع بیش از 200 هکتار از جنگل‌های این شهرستان دچار آتش‌سوزی شده است.

عبدالرحیم رحیمی، فرماندار گچساران نیز با بیان این‌که نگرانی عمده ما علاوه بر سختی مهار آتش‌سوزی در روزهای گذشته، وجود زیستگاه حیوانات‌ وحشی مانند کل، بز و کبک است، افزود: به دلیل سخت‌گذر بودن، پوشش گیاهی انبوه و علفزارهای وسیع و تراکم جنگل‌های بلوط در این منطقه، مهار آتش با دشواری‌های زیادی همراه بود.

رئیس حفاظت محیط‌زیست گچساران نیز دراین‌باره به جام‌جم گفت: مناطق دیل، خامین و گناوه که آتش‌سوزی در بخشی از این مناطق صورت گرفته، دارای پوشش غنی گیاهی شامل بلوط، بنه، بادام کوهی، کیکم، کلخنگ و ارژن و گونه‌های جانوری همچون روباه، شغال، پلنگ، کل، بز و کبک است.

عبدالله دیانت افزود: آتش‌سوزی طی هفته گذشته، در منطقه گناوه بین مناطق حفاظت شده دیل و خامین صورت گرفته که گرچه خود گناوه حفاظت شده نیست، اما از همان گونه‌های گیاهی و جانوری بهره‌مند است و اکنون به این گونه‌ها آسیب زیادی وارد شده است.

وی افزود: آتش‌سوزی‌های اخیر موجب وحشت جانوران منطقه و مهاجرت آنها نیز شده است، ضمن این‌که به موش‌ها، سنجاب‌ها و جانوران کم‌تحرکی همچون لاک‌پشت‌ها، جوجه‌تیغی‌ها و خزندگان آسیب زیادی وارد شده و حتی برخی از آنها تلف شده‌اند.مدیر منابع طبیعی شهرستان چرام در این استان نیز روز گذشته از دو مورد آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع این شهرستان خبر داد.

محمدعلی پورمند در گفت‌وگو با ایسنا افزود: یک مورد آتش‌سوزی که از روز شنبه پانزدهم شهریور ماه شروع شده بود، شنبه شب مهار شد، با این حال روز یکشنبه دوباره از ساعت 14 شروع و البته این بار نیز تا غروب با تلاش نیروهای ادارات از جمله سپاه، بسیج، منابع طبیعی، هلال‌احمر و نیروهای محلی خاموش و مهار شد.وی با بیان این‌که هنوز دلیل آتش‌سوزی مشخص نیست، اما احتمال می‌رود که به دلیل روشن کردن آتش از سوی شکارچیان، دامداران یا گردشگران محلی باشد، درباره میزان خسارات وارده یادآورشد: طبق برآورد اولیه، بر اثر این آتش‌سوزی حدود 15 تا 20 هکتار از جنگل‌ها و مراتع این شهرستان در آتش سوخت.

آتش‌سوزی در منطقه حفاظت شده بمو

مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان فارس نیز از آتش‌سوزی 110 هکتار از اراضی بمو خبر داد.

حسینعلی ابراهیمی کارنامی در گفت‌وگو با مهر، با بیان این‌که حریق در بمو با کمک تمامی مردم و دستگاه‌ها مهار شد، گفت: متاسفانه از عصر یکشنبه گذشته شاهد آتش‌سوزی در دو نقطه بمو در منطقه حاج مهراب بودیم که با کمک 300 نفر از اهالی محلی و نیروهای بسیج مهار شد.

ابراهیمی کارنامی زمین‌خواری و شکار را از عوامل اصلی آتش زدن بمو دانست.وی در باره میزان خسارت آتش‌سوزی گفت: بوته‌هایی مثل گون و برخی درختچه‌ها از بین رفته و برخی از حیوانات نیز از منطقه دور شده‌اند.