به گزارش جامجم، کارشناسان، ورود بیضابطه خودروهای چینی به صنعت خودروی ایران را خطری بزرگ برای این صنعت ارزیابی کرده و معتقدند درصورت ادامه این روند، صنعت خودروی ایران هم از نظر حیثیتی و هم از نظر کیفیسازی و فناوری تولید، آسیب خواهد دید و به زبانی دیگر مونتاژکار چینیها خواهد شد.
یک نگاه ساده به محصولات تولیدی این روزهای برخی خودروسازان کشور نیز این پدیده را تائید میکند. مصداق بارز این موضوع، مونتاژ خودروهای چینی و عرضه آن به نام خودروهای ایرانی و در دستور کار بودن امضای قراردادهای مختلف برای تولید خودروهای چینی در آینده است.
این موضوع در هر سه نوع سواری، وانت و خودروهای سنگین چون کشندهها وجود دارد. البته این موضوع قبلا بیشتر منحصر به گروه کشندهها بود و خودروهای چینی هنوز در خطوط سواری خودروسازان مطرح مونتاژ نمیشد اما اکنون حضور این خودروها گسترش یافته است.
به یاد داریم معرفی کامیونی به نام کاوه بهعنوان کامیون داخلی چه مسائلی به بار آورد، به طوری که کمی بعد مشخص شد 100 درصد این کامیون ساخت چین بوده و فقط مونتاژ آن در داخل انجام شده است.
حتی کار به آنجا کشید که شرکت چینی سازنده این کامیون به نام دانگ فنگ نیز از رعایت نشدن حقوق خود در این کامیون شکایت کرد.
این گزارش میافزاید: اکنون نیز آن ماجرا البته به شکل دیگری در حال تکرار است، به طوری که برخی خودروسازان در حال مونتاژ خودروهای چینی و عرضه آن به نام خودروهای ایرانی هستند.
این گزارش میافزاید: علاوه بر این حضور رسمی خودروهای چینی توسط سایر خودروسازان کشور نیز موضوعی است که بسرعت در حال گسترش است.
به این ترتیب مشاهده میشود که خودروهای چینی سهم عمدهای از تولید خودروی در کارخانجات بخش خصوصی را در اختیار دارد بقیه خودروهای چینی فعلا به طور کامل وارد میشود تا سپس مقدمات مونتاژ آن فراهم شود.
بدیهی است قضاوت درباره خودروهای چینی موجود در بازار نیز نمیتواند یکدست باشد چراکه برندهایی معتبر و با کیفیت از خودروهای چینی همچنان در بازار ایران حضور دارند.
مشابه این گونه قراردادها در بخش خودروهای سنگین نیز به چشم میخورد.
چینیسازی در کمین است
مصطفی ممقانی، کارشناس صنعت خودرو در این باره به خبرنگار ما میگوید: این یک پرسش بزرگ از خودروسازان است که چرا برای تولید مشترک خودرو یا حتی مونتاژ آن سراغ برندهای معتبری چون تویوتا، فیات، فولکسواگن و حتی خودروسازان کرهای چون کیا و هیوندای نمیروند.
وی افزود: با وجود اینکه خودروهای کرهای بازار ایران را از طریق واردات تسخیر کردهاند، اما سهم کمی در انتقال فناوری تولید و حتی راهاندازی خطوط مونتاژ خودرو دارند به طوری که کمپانی هیوندای هیچ خودرویی را در ایران مونتاژ هم نمیکند و کیا قرار است یک یا دو خودروی خود را مونتاژ کند.
ممقانی تصریح کرد: شاید یکی از دلایل خودروسازان برای تغییر جهت دادن به سوی خودروهای چینی، تحریمها باشد اما پاسخ این است که قبل از تحریمها نیز مونتاژ برخی خودروهای چینی در ایران آغاز شده بود و بروز تحریمها به آن شدت بخشید.
وی افزود: از سوی دیگر باید پرسید چرا خودروسازان ایرانی برای مونتاژ خودروهای چینی در بلندمدت قرارداد امضا کردهاند؟ مگر تحریمها قرار است سالهای سال ادامه داشته باشدکه در فکر همکاری بلندمدت با چینیها هستند؟ آیا خودروسازان حاضرند بعد از رفع تحریمهای فعلی سراغ برندهای باکیفیت تولید خودرو بروند؟ پاسخ به این پرسش مبهم است.
این کارشناس گفت: این یک واقعیت است که برخی خودروهای چینی کیفیت مناسبی ندارد و به همین دلیل هم ارزان تمام میشود. این موضوع درباره بسیاری از خودروهای چینی مصداق دارد. مثلا به یاد دارم زمانی که ونهای چینی به بازار آمد این خودروها مشکل قوای محرکه داشت و مصرف سوختش به 14 لیتر میرسید. همچنین فجایعی که کامیون چینی هوو به بار آورد و شمار زیادی از هموطنان را به کام مرگ فرستاد هنوز از یاد نرفته است.
ممقانی افزود: درباره خودروهای سواری نیز ماجرا همین است زیرا این خودروها پس از حداکثر دو سال مصرف، کیفیت خودرا از دست میدهد، بنابراین به عنوان یک کارشناس به خودروسازان ایرانی توصیه میکنم که مونتاژ خودروهای چینی باانگیزه کسب سود بیشتر و ارزان تمام شدن به مصرفکننده ضرر میزند.
این کارشناس صنعت خودرو گفت: درسال 2012 پس از الجزایر، عراق و روسیه، ایران چهارمین مقصد صادراتی خودروهای تولید شده با برند چین بوده است.
ممقانی اظهار کرد: در این سال، الجزایر با 149 هزار و 800 دستگاه بیشترین خودروهای چینی را در جهان خریداری کرد و دو کشور عراق با خرید 90 هزار و صد دستگاه خودرو و روسیه با خرید 89 هزار و 700 دستگاه در رتبههای دوم و سوم این ردهبندی قرار گرفت.
وی خاطرنشان کرد: درسال 2014 (امسال)، 77 هزار و 800 دستگاه از خودروهای چینی به ایران راه یافت که البته بیشتر آن شامل خودروهای مونتاژ شده با برند چین در کارخانههای داخل کشور است.وی افزود: هر چند آمار تازهای از ورود خودروهای چینی به ایران به هر نحو در دست نیست اما روشن است که ادامه روند کنونی خودروسازان ایرانی را مونتاژکار چینیها خواهد کرد پس چه بهتر که اگر میخواهیم مونتاژکار باشیم، مونتاژکار برندهای معروف و باکیفیت جهان باشیم.
گوش شنوایی نیست
در همین حال رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز درخصوص تولید مونتاژی خودروهای چینی به جامجم گفت: ما خودمان موافق حضور چینیها در خطوط خودروسازان ایرانی نیستیم و این موضوع را بارها اعلام کردیم اما گوش شنوایی نیست.
رضا رحمانی افزود: خودروسازان باید برنامههای خود را طوری تدوین کنند که تنوع محصولات شامل برندهای باکیفیت وخوشنام شود، نه اینکه هر روز با یک شرکت چینی قرارداد ببندند و در نتیجه محصولات چینی به خطوط تولید آنها وارد شود. وی ادامه داد: ارتقای کیفی محصولات تولیدی و محصولات وارداتی، یکی از موضوعاتی است که روی آن بسیار تاکید داریم و آن را با وزارت صنعت، معدن و تجارت در میـــــان گذاشتیم تا به صورت جدی دنبال شود.
رحمانی با اشاره به کیفیت پایین خودروهای چینی گفت: سازمان استاندارد مسئول این کار است و باید از تولید این محصولات جلوگیری کند. ما جلسات و برنامههای متعددی برای افزایش کیفیت خودرو در برنامه داریم اما با ورود این برندهای چینی بی کیفیت خودروسازان ما هم در این قضیه کوتاهی میکنند.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس تصریح کرد: از وزیر صنعت میخواهیم تا در قراردادهای آتی که با خودروسازان چینی بسته میشود نهایت دقت را داشته باشد و همه جوانب را در نظر بگیرد. به جای ورود خودروهای چینی، برندهای معتبر و خودروهای به روز در کشور تولید شود و این مفاد در قراردادها باید لحاظ شود، زیرا نه مونتاژ خودروهای چینی در شأن خودروسازان ماست و نه کیفیت برخی از آنها در شأن مردم ما.
تحریم هستیم و راه دیگری نداریم
در همین حال احمد نعمتبخش، رئیس انجمن خودروسازان در پاسخ به این پرسش که چرا خودروسازان سراغ برندهای باکیفیت و خوشنام خودروی جهان نمیروند، به جامجم گفت: وقتی کشور چند سالی است تحریم است و خودروسازان معتبر خارجی نمیتوانند با ما قرارداد ببندند، راه دیگری جز ورود چینیها به بازار ایران باقی نمیماند.
وی افزود: در پی تحریمها، کمپانیهایی که قبلا با خودروسازان ایرانی کار میکردند مانند بنز و رنو و دیگر خودروسازان جهانی، همکاری خود را قطع کردند و خودروسازان داخلی هم مجبور شدند و سراغ چینیها بروند تا صنعت خودرو به حیاتش ادامه دهد.
وی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر بدانید خودروهای چینی موجود در خطوط خودروسازان ایرانی، استانداردهای 55گانه اروپا را داراست و سازمان ملی استاندارد نیز کیفیت این خودروها را کنترل میکند. البته این ایمنی و استانداردها، استانداردهای حداقلی است اما همه خودروهای تولید داخل یا وارد شده از چین دارای این کف استاندارد است و جای نگرانی وجود ندارد. نعمتبخش گفت: من نمیخواهم از چین طرفداری کنم اما اینجا یک بحث این است که این خودروها خریدار دارد که خودروسازان ما این خودروها را تولید میکنند. البته اشتباه نشود، در چین خودروها و قطعات باکیفیتی هم تولید میشود و خودروسازان ما باید در نظر داشته باشند که محصولات باکیفیت را تولید کنند.
رئیس انجمن خودروسازان افزود: اکنون همه برندهای خوب صنعت خودروی جهان دست نگه داشته و منتظر نتیجه مذاکرات 1+5 هستند. اگر موانع موجود سیاسی رفع شود خودروسازان ما سراغ برندهای معتبر خواهند رفت و در آن زمان اگر چینیها خودشان را به روز نکنند از گردونه بازار حذف خواهند شد.
محمدحسین علیاکبری - گروه اقتصاد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد