پوست و مراقبت از آن

جام جم سرا: البته پوست انسان در طول زمان می‌تواند تغییر کند به طوری که پوست طبیعی دوران کودکی، بعد از بلوغ چرب و بعد از دوران میانسالی دوباره خشک می‌شود. همچنین نوع پوست انسان به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ آب پوست که باعث راحتی و خاصیت کشش پوست می‌شود و چربی (لیپید) که باعث نرمی پوست می‌شود.

دکتر حسین طباطبایی درباره روند تغییر پوست به مرور زمان به جام‌جم می‌گوید: خصوصیت پوست طبیعی این است که نه خشک است نه خیلی چرب، منافذ پوست دیده نمی‌شود یا به زحمت و با ذره‌بین می‌توان آن را دید. این پوست شاداب و با طراوت است. در پوست خشک هم اغلب منافذ غیرقابل مشاهده است، اما سطح آن خشن و خشک است، لک‌های قرمز خفیف دارد، کشش پوست کم‌ و خطوط آن واضح است. این متخصص پوست و عضو هیات علمی دانشگاه می‌افزاید: پوست‌های خشک اگر در شرایط خشک شدن (مانند آب و هوای خشک) قرار گیرند، دچار ترک‌خوردگی، پوسته‌پوسته شدن و گاهی خارش می‌شوند. پوست خیلی خشک، خشن و مخصوصا در پشت دست‌ها، بازوها و ساق پا پوسته‌پوسته است. به گفته این متخصص پوست، عوامل ارثی، پیری یا تغییرات هورمونی، آب و هوا مانند سرما، باد و آفتاب، اشعه ماورای بنفش آفتاب یا سولاریوم، هوای گرم، استحمام با آب داغ مخصوصا اگر طولانی‌مدت باشد، مواد شوینده مانند صابون‌ها، پاک‌کننده‌ها و کرم‌ها و لوازم آرایشی و بالاخره مصرف بعضی داروها باعث تشدید خشکی پوست می‌شود.

پوست خشک و مراقبت‌هایش

زمان حمام گرفتن کسانی که پوست خشکی دارند باید کوتاه باشد و بیش از یک بار در روز نباشد. دکتر طباطبایی با بیان این مطلب ادامه می‌دهد: توجه به نکاتی مانند استفاده از مواد شوینده ملایم و غیرعطری، استفاده نکردن از لیف و کیسه، خشک‌کردن بدن به آرامی و ملایمت با حوله و استفاده از محصولات مرطوب‌کننده قوی بعد از حمام برای کسانی که پوست خشک دارند، لازم است. او در ادامه به نکته مهمی اشاره می‌کند: برای این افراد استفاده از کرم و پماد نرم‌کننده بعد از هر حمام بهتر از لوسیون‌های نرم‌کننده برای پوست‌های خشک است، اما از آنجا که اغلب مردم از چرب شدن پوست احساس کثیفی می‌کنند، می‌توانند در عرض روز چند نوبت لوسیون نرم‌کننده بمالند، هوای اتاق محل زندگی را با دستگاه‌های تولید رطوبت مرطوب‌ نگه دارند و در هوای گرم از وسایل خنک‌کننده هوا استفاده کنند. استفاده از دستکش مخصوص موقع شست‌وشوی ظروف منزل یا تماس با هر ماده تمیزکننده بخصوص در خانم‌های خانه‌دار هم لازم است.

پوست چرب هم بی‌دردسر نیست

دکتر طباطبایی با اشاره به این‌که منافذ پوست چرب گشاد است، سطح آن براق و ضخیم به نظر می‌رسد و دانه‌های سرسیاه و لکه‌های قرمز رویش دیده می‌شود، ادامه می‌دهد: پوست‌های چرب با توجه به دوران مختلف زندگی یا تغییر آب و هوا می‌تواند تغییر کند. این متخصص پوست توضیح می‌دهد: برخی عوامل می‌تواند باعث بدتر شدن پوست‌های چرب شود. مثلا در دوران بلوغ با تغییرات هورمونی، استرس‌های عصبی، قرار گرفتن در معرض گرما یا رطوبت خیلی زیاد و بالاخره ابتلا به بعضی بیماری‌ها.

مراقبت از پوست چرب

دکتر طباطبایی می‌گوید: شست‌وشوی دو بار در روز و بعد از هر تعریق شدید صورت و مصرف شوینده‌های ملایم بدون استفاده از لیف و کیسه برای مراقبت از پوست چرب لازم است. علاوه بر این، جوش‌های سرسیاه یا سرسفید را نباید دستکاری کرد، زیرا درمان آنها را به تاخیر می‌‌اندازد. استفاده از محصولات ضد ایجاد جوش سرسیاه هم مفید است.

پوست مخلوط و چند ویژگی

به گفته این استاد دانشگاه، پوست مخلوط در بعضی نواحی طبیعی یا خشک است و در بعضی نواحی چرب؛ مثلا ممکن است در صورت منطقهT (پیشانی و بینی و چانه شبیه T انگلیسی است) چرب و بقیه صورت خشک یا معمولی باشد. در این صورت باید مناطق چرب را مانند پوست چرب و مناطق خشک را مانند پوست خشک مراقبت کرد. دکتر طباطبایی درباره خصوصیات پوست مخلوط می‌گوید: این پوست دارای منافذ گشاد در مناطق چرب و جوش‌‌های سرسیاه است و معمولا براق به نظر می‌رسد.

اگر پوستتان حساس است، بیشتر مراقب باشید

پوست حساس نسبت به اغلب شوینده‌ها، فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی حساسیت نشان می‌دهد. دکتر طباطبایی تاکید می‌کند: افرادی که دارای پوست حساس هستند باید بررسی کنند که چه عواملی پوست آنها را تحریک می‌کند و باید از تماس با آنها اجتناب کنند. این‌گونه پوست‌ها بسیاری از مواد آرایشی، بهداشتی را تحمل نمی‌کنند. او می‌افزاید: پوست حساس معمولا خفیف تا شدید قرمز است و فرد مدام احساس خارش، سوزش و خشکی دارد. این متخصص پوست معتقد است مراقبت از پوست حساس یعنی با مراقبت، پوست را در حالت طبیعی نگه‌داریم. این مراقبت‌ها شامل استفاده از محصولات ضدآفتاب با طیف وسیع است که بتواند اشعه ماورای بنفش A و B را مهار کند؛ همچنین استفاده از پوشش مناسب برای حفظ پوست از نور خورشید مانند استفاده از کلاه لبه‌دار و عینک ضدآفتاب، عدم استعمال دخانیات، مرطوب نگه‌داشتن مداوم پوست، شست‌وشوی روزانه پوست و استفاده نکردن از کرم‌های آرایشی ـ بهداشتی در مواقع خواب و مرطوب نگه‌داشتن مداوم پوست با محصولات مرطوب‌کننده استاندارد برای دارندگان پوست حساس ضروری است.