با وجود تبلیغات محافل سیاسی و احزاب اسرائیل برای آغاز عملیات زمینی علیه غزه، مسئولان نظامی با احتیاط فراوان با آن برخورد کرده و هشدار دادند که پیشروی زمینی به غزه، بسیار خطرناک بوده و ریسک بزرگی است که جان سربازان اسرائیلی را به خطر انداخته و محکومیت شدید رژیم صهیونیستی در محافل بین المللی را نیز به دنبال خواهد داشت.
به هرحال، حملات زمینی علیه غزه با موافقت بنیگانتس رییس ستاد ارتش اسرائیل و به منظور تشدید فشار بر حماس آغاز شد به ویژه اینکه رژیم صهیونیستی بر این باور است، در صورتی که مبارزان حماس با اقدامات غیرمنتظره، نیروهای ارتش را غافلگیر نکنند، عملیات زمینی کوتاه بوده و بیش از ۱۳ روز طول نخواهد کشید.
در این میان، ارتش حدود ۲۰ هزار نیروی ذخیره را برای عملیات زمینی به حالت آماده باش درآورد؛ عملیاتی که به مثابه آخرین پناهگاه اسرائیل است و در پی ارزیابیهای متعدد و با احتیاط فراوان به اجرا گذاشته شد.
از جمله خطرات حمله زمینی برای رژیم صهیونیستی این است که این رژیم در شرایطی وارد چنین نبردی میشود که از نظر اطلاعاتی در وضعیت خوبی قرار نداشته و از اوضاع غزه به ویژه آنچه در زیر زمینهای آن جریان دارد، اطلاع کافی ندارد و تا کنون هیچ نشانی حاکی از کاسته شدن توان نظامی حماس نیز مشاهده نشده است.
ارزیابی رژیم صهیونیستی از عملیات زمینی علیه غزه که از آن تحت عنوان عملیات محدود و مقطعی یاد میکند این است که این حملات یک یا سه هفته طول خواهد کشید و در روزهای نخست دامنه آن گسترده خواهد شد تا حملات موشکی مقاومت به سمت شهرکهای اسرائیلی را متوقف کند.
همچنین این حملات زیر آتش گسترده حملات هوایی صورت خواهد گرفت تا مقدمه ورود نیروهای اسرائیلی به غزه فراهم شود، از همین رو عملیات زمینی علیه غزه آسان نخواهد بود، بلکه روی زمین و زیر آن جریان خواهد داشت.
خطرات حملات زمینی برای سربازان اسرائیلی
هرچند در سطح سیاسی و احزاب و نیز افکار عمومی اسرائیل تبلیغات زیادی برای حمله زمینی به غزه صورت میگیرد اما در سطح نظامی ملاحظات زیادی در این خصوص وجود دارد و نظامیان با احتیاط فراوان به این گزینه مینگرند؛ زیرا شک ندارند که حمله زمینی به غزه خطرات زیادی را بر سر نیروهای اسرائیلی آوار خواهد کرد که مهم ترین آن عبارتند از:
یک: سربازان اسرائیلی هنگام نزدیک شدن به محلههای مسکونی، با بمب و مواد منفجره و عملیات استشهادی هدف قرار گرفته خواهند شد.
دوم: نیروهای پیاده نظام که باید برای بازجویی از کسانی که دستگیر میکنند، در یک نقطه از غزه متمرکز شوند، از حملات مقاومت در امان نخواهند ماند.
سوم: مینگذاری نیروهای حماس در غزه و بمب گذاری برخی منازل و نیز حمله موشکی به تانکها و زرهپوشهای اسرائیلی میتواند تلفات زیادی را در بین نیروهای اسرائیلی به جا بگذارد.
محکومیت بین المللی رژیم صهیونیستی
چهارم: در برخورد با مبارزان فلسطینی نمیتوان سلامت غیرنظامیان فلسطینی را تضمین کرد در نتیجه حمله به غیرنظامیان و کشتن آنان، واکنشهای گستردهای را در محافل بینالمللی و نیز سازمان ملل علیه رژیم صهیونیستی به دنبال خواهد داشت.
پنجم: حمله زمینی به غزه در حالی صورت میگیرد که رژیم صهیونیستی از نظر اطلاعاتی در بهترین وضع نبوده و هیچ نشانی مبنی بر اینکه حملات هوایی گسترده به غزه، توان نظامی حماس را تضعیف کرده است، دیده نمیشود.
بنابر موارد بالا محافل نظامی رژیم صهیونیستی توصیه میکنند که به منظور در نظر گرفتن تمام این خطرات، باید عملیات زمینی سریع و تحت پشتیبانی آتش گسترده هوایی باشد تا خطری سربازان را تهدید نکند و حماس نیز برای عقب گرد و موافقت با آتش بس، سخت تحت فشار قرار بگیرد.
سردرگمی رژیم صهیونیستی بین عملیات زمینی گسترده یا محدود
روشن است که فرماندهان نظامی و رهبران سیاسی رژیم صهیونیستی در مورد تصمیم گیری در خصوص حمله زمینی سخت دستخوش تردید و دودولی بودند، به ویژه اینکه عملیات محدود هیچ یک از اهداف موردنظر آنان را تحقق نخواهد بخشید و از طرف دیگر عملیات گسترده زمینی نیز سراسر خطر و ماجراجویی خواهد بود.
این در حالی است که اکنون در اسرائیل همه متقاعد شدهاند که فقط با حملات زمینی گسترده به قلب غزه میتون از امکان توقف حملات موشکی مقاومت سخن گفت اما به چه قیمتی؟
در این میان به نظر میرسد مشکلی که کابینه رژیم صهیونیستی در خصوص تصمیم گیری در مورد حمله زمینی با آن دست و پنچه نرم میکرد، این بود که باید بیشتر بر اهدافی متمرکز شود که قابل دسترسی باشد از همین رو ارتش رژیم صهیونیستی از اهالی غزه در نزدیکی نوار مرزی خواست خانههای خود را ترک کنند و سپس با ادعای اینکه تخلیه این مناطق بنابر اهداف دفاعی صورت میگیرد، آن را هدف بمباران قرار داد.
اما فلسطینیها با توجه به حملات زمینی سابق که در جریان جنگ ۲۰۰۸ و ۲۰۱۲ صورت گرفت، به خوبی میدانند که تخلیه منازل دو هدف دارد:
نخست: متقاعد کردن افکار عمومی غزه به خطر ادامه حملات موشکی حماس علیه اسرائیل.
دوم: حمله به سامانه دفاعی حماس از طریق آغاز حملات زمینی.
رژیم صهیونیستی برای عملیات گسترده زمینی علیه غزه، عجله ندارد
هرچند اسرائیل تعداد زیادی از نیروهای نظامی و نیز تانکهای خود را به حالت آماده باش در آورده است، اما نکته قابل ملاحظه این است که برای انتقال به مرحله جنگ گسترده زمینی تا قلب غزه، عجلهای ندارد و همچنان در نقاط دور از غزه در محورهای شرقی و شمالی و جنوبی عملیات محدودی داشته است.
نکته قابل ملاحظه اینکه از زمان ربوده و کشته شدن سه شهرک نشین در الخلیل در اواسط ماه گذشته میلادی، بخش ارزیابی استراتژیک ارتش رژیم صهیونیستی به تکاپوی فراهم کردن بانک اهداف عملیات زمینی افتاده و پس از تهیه، آن را در اختیار مسئولان سیاسی قرار داد و آنان نیز این اهداف را در ۲۷ جلسه و تقریبا به مدت یکصد و ۶۰ ساعت به طور مفصل مورد بررسی قرار دادند.
پس از بررسیهای طولانی و مفصل، محافل ارتش اسرائیل و اطلاعات نظامی آن به مسئولان سیاسی در خصوص هرگونه ماجراجویی در چارچوب عملیات زمینی هشدار دادند و این نشان میدهد که تصمیمگیری در مورد حملات زمینی علیه غزه به هدف اشغال آن یا نابودی حماس صورت نخواهد گرفت بلکه فقط در راستای تحقق اهداف محدودی خواهد بود که برخی از این اهداف به طور خلاصه عبارتند از:
-کاهش تعداد موشکهایی که به اسرائیل شلیک میشود.
-حمله نیروهای زمینی به آن بخش از سامانههای استراتژیک جنبش حماس که حمله هوایی به آن دشوار است.
-تلاش برای تضعیف قدرت حماس هرچند از زمان آغاز حملات به غزه هیچ نشانی در این خصوص مشاهده نشده است در حالی که زیانی که اسرائیل از این حملات متحمل شده است، ناامید کننده و باعث سرخوردگی است.
- آغاز عملیات زمینی با این هدف که در پی آن بتوان به آتش بس دست یافت.
اسرائیلیها در عمق غزه در دام مقاومت اسیر خواهند شد
محافل سیاسی و نظامی و نیز امنیتی رژیم صهیونیستی تقریبا اتفاق نظر دارند که ورود نیروهای زمینی به منطقه مرزی غزه و نیز مناطق مسکونی آن، آسان خواهد بود؛ زیرا حرکت در این مناطق با پشتیبانی حملات گسترده هوایی، به سرعت امکان پذیر است اما در قلب غزه است که برای نیروهای اسرائیل دام گسترده شده است و نبرد واقعی در آنجا و روی زمین و زیر آن رخ خواهد داد؛ زیرا در عمق غزه، شهری نیز در زیر زمین وجود دارد که حماس تلاش خواهد کرد با استفاده از آن سربازان اسرائیل را به اسارت بگیرد.
نکته قابل ملاحظه اینکه با وجود حملات هوایی گسترده و بی امان رژیم صهیونیستی به غزه، حملات موشکی مقاومت متوقف نشده است؛ زیرا تونلهایی که تا کنون تخریب شده است، بر توان مقاومت برای ساخت تعداد بیشتر موشکها تاثیری نداشته است از همین رو در پی پیشروی محدود نیروهای ارتش اسرائیل در مرز غزه، ارتش از ضعف اطلاعات موجود در خصوص شناسایی اهداف مورد نظر در غزه شکایت دارد.
با اینکه چند روز از آغاز عملیات زمینی علیه غزه گذشته است، اما افسران عالی رتبه و سران سیاسی رژیم صهیونیستی از توان گسترده مبارزان مقاومت در حمله به نیروهای اسرائیل غافلگیر و سرخورده شدند؛ زیرا تصور میکردند که حماس پس از حمله زمینی به زانو در آمده و حملات موشکی را متوقف خواهد کرد، اما از اینکه نیروهای حماس قادرند ساعتها با توان بالا مقاومت کنند، شوکه شدند، زیرا مبارزان حماس عملیات زمینی را پیش بینی کرده و خود را برای مقابله با آن آماده کرده بودند.
روایت دلاوریهای نیروهای مقاومت از زبان سرباز اسرائیلی
یکی از سربازان اسرائیلی در درگیریهایی که در نزدیکی غزه رخ داد، زخمی شده و بلافاصله پس از انتقال به بیمارستان اسرائیل به خبرنگاران گفت: «ما هیچ یک از مبارزان حماس را نمیبینیم، گویی با اشباح مبارزه میکنیم».
وی در توصیف وضعیت نیروهای ارتش رژیم صهیونیستی در شب درگیری با نیروهای حماس در مرز غزه گفت: «شب وحشتناکی راپشت سرگذاشتیم؛ زیرا مبارزان حماس همچنان از چشم ما پنهان هستند و هنگام پیشروی نیروهای اسرائیلی، به سرعت ظاهر میشوند و در مقابله با سربازان اسرائیلی که در جستجوی خروجی تونلها در مناطق مرزی هستند، وارد نبردهای طولانی نمیشوند».
اما عمق جغرافیایی نبرد زمینی در مرزهای غزه بر اساس دو معیار اصلی مشخص میشود که عبارتند از:
نخست: در نظر گرفتن این نکته که تشخیص شهروندان فلسطینی از نیروهای مقاومت در محلههای مسکونی غزه بسیار دشوار و پیچیده است، به همین دلیل چه بسا تعداد زیادی از شهروندان فلسطینی در این مناطق کشته شوند و همین امر موج محکومیت رژیم صهیونیستی در محافل بینالمللی را به دنبال خواهد داشت و آن را برای تکمیل حملات زمینی با محدودیت زمانی روبه رو خواهد کرد.
دوم: با اجرایی شدن نقشه حمله زمینی به غزه، چه بسا رژیم صهیونیستی مشروعیت بین المللی و عربی خود را از دست بدهد، به ویژه اینکه برخی کشورهای عربی منطقه مایلند شاهد فرسایش حماس و به تحلیل رفتن توان آن باشند.
از همین رو نیروهای زمینی که غزه را هدف قرار دادند، تلاش کردند که یگان های نظامی در مناطقی دور از چشمها پنهان شوند و با استفاده از تجربه جنگ ۲۰۱۲ کوشیدند از نظارت مبارازن حماس نیز در امان بمانند؛ زیرا در آن زمان تجمع تعداد زیادی از نیروهای پیاده نظام موجب شد هزاران سرباز اسرائیلی به راحتی از سوی نیروهای مقاومت قابل مشاهده باشند، در نتیجه به راحتی در تیررس موشکها و خمپارههای آنان قرار گرفتند، اما امروز دیگر اهالی غزه به راحتی نمیتوانند نیروهایی که برای حرکت به سمت غزه دستور گرفته اند، مشاهده کنند.
به هر حال هرکس که در مورد آغاز حمله زمینی به غزه تصمیم گرفته است، به خوبی میداند که این عملیات یک گردش صبحگاهی تابستانی نخواهد بود بلکه با وجود اینکه مدتها برای این عملیات تدارک دیده شده است، نمی توان خطرات احتمالی آن را نادیده گرفت؛ زیرا حماس قول داده است که با تلخی به استقبال نیروهای اسرائیل رفته و آنان را غافلگیر خواهد کرد و جالب اینکه با گذشت زمان، تمام وعدههای حماس بیش از پیش در حال تحقق است.(تسنیم)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد