همه در ‌انتظار پاسخ‌ کرش

پس از پایان جام جهانی 2014 قرارداد سرمربی پرتغالی تیم ملی به اتمام می‌رسید، اما فدراسیون فوتبال در فاصله کوتاهی که تا شروع جام جهانی باقی مانده بود، باب مذاکرات جدی​با کرش را باز نکرد و به همین دلیل هر روز گمانه‌زنی‌های مختلفی درباره سرنوشت نیمکت پرماجرای تیم ملی مطرح شد و به این ترتیب قابل پیش‌بینی است که پروسه آماده‌سازی تیم ملی کشورمان برای حضور قدرتمندانه در جام ملت‌های آسیا، مطابق معمول احتمالا با وقفه مواجه شود.

مزایای مربیان خارجی

تیم ملی در دوره کرش به شکل محسوسی پوست انداخت و براساس رده‌بندی فیفا هم‌اکنون در صدر فهرست تیم‌های آسیایی قرار دارد.

بی‌تردید راهیابی به جام جهانی 2014 برزیل و ایستادن روی قله آسیا محصول حضور مربی اسم و رسم‌داری مثل کارلوس کرش در راس تیم ملی است و در روزهایی که کیفیت مسابقات لیگ برتر چنگی به دل نمی‌زند و تیم‌های ایرانی حاضر در لیگ قهرمانان، آرام آرام به زنگ تفریح تیم‌های مدعی تبدیل شده‌اند، موفقیت‌هایی از این دست را باید به پای سرمربی پرتغالی تیم ملی نوشت.

فراموش نکنیم تیم ملی کشورمان پیش از این به آسانی از جام ملت‌های آسیا کنار رفت و از راهیابی به جام جهانی 2010 بازماند و دانش مربیان طراز اولی مثل کرش و دستیارانش بود که یک بار دیگر تیم ملی کشورمان را به یکی از قدرت‌های فوتبال آسیا تبدیل کرد. با این حال فدراسیون فوتبال بر سر دو راهی تمدید قرارداد کرش و نشاندن یک مربی دیگر روی نیمکت تیم ملی در جام ملت‌های آسیا مانده و به رغم تاکید مدیران فدراسیون بر خارجی بودن سرمربی تیم ملی به نظر می‌رسد روال یکی در میان نشستن سرمربی خارجی و داخلی روی نیمکت تیم ملی در حال تکرار است.

اکنون عزم و اراده‌ای در بدنه فدراسیون فوتبال شکل گرفته که با تئوری انتخاب یک مربی بادانش ایرانی برای تیم ملی بشدت موافق است و در چنین بستری این پرسش مطرح می‌شود که پس از قطع همکاری احتمالی با کرش، موفقیت‌های تیم ملی ادامه خواهد داشت یا فوتبال ایران به چند سال عقب‌تر برخواهد گشت. پافشاری تعدادی از مدیران ارشد فدراسیون فوتبال برای انتخاب یک مربی ایرانی ریشه در شرایط اقتصادی و بحران بی‌پولی در ورزش کشورمان دارد، اما نباید فراموش کنیم که قریب به اتفاق موفقیت‌های چند سال اخیر ورزش ایران با مربیان زبده و البته گرانقیمت خارجی رقم خورده است.

بجز تیم ملی فوتبال که با هدایت کارلوس کرش به جام جهانی راه یافت، تیم ملی بسکتبال هم پس از تصاحب عنوان قهرمانی جام ملت‌های آسیا به جام جهانی اسپانیا صعود کرد، هندبال با رافائل کاستلو برای اولین بار جهانی شد، تیم ملی والیبال با خولیو ولاسکوی بزرگ به تیم بی‌رقیب آسیا و شگفتی‌ساز لیگ جهانی تبدیل شد و واترپلو با مارالای ایتالیایی به جام جهانی 2014 راه یافت. موفقیت‌های تیم ملی فوتبال ساحلی با اوکتاویوی برزیلی و تیم ملی فوتسال با خسوس کاندلاس اسپانیایی را هم می‌توان به این فهرست اضافه کرد.

با این وصف فدراسیون فوتبال بر سر دوراهی بزرگی مانده و انتخاب سرمربی تیم ملی فوتبال در جام ملت‌های آسیا به یکی از چالش‌های ذهنی علی کفاشیان تبدیل شده است.

صرف‌نظر از علم و دانشی که مربیان مطرح خارجی به ورزش ایران تزریق کرده‌اند، باید بپذیریم خارجی‌ها اعتبار دوچندانی به ورزش کشورمان داده‌اند؛ آنچنان که مصطفی دنیزلی به عنوان یک مربی درجه چندم اروپایی تحولی اساسی در تیم‌های بزرگی مثل پاس و پرسپولیس ایجاد کرد.

در پاره‌ای​ موارد هم مقبولیت مربیان خارجی برای تیم‌های ملی کشورمان رهگشا بوده است. پیش از کارلوس کرش بازیکنانی مثل اشکان دژاگه و رضا قوچان‌نژاد برای حضور در تیم ملی کشورمان پشت چشم نازک می‌کردند، اما وقتی پای میز مذاکره با مربی مطرحی مثل کرش نشستند برای بازی با پیراهن تیم ملی ترغیب شدند و دیگر بازیکنان مطرح دورگه هم براساس ذهنیتی که از کارلوس کرش بزرگ داشتند به دعوت او پاسخ مثبت دادند.

از سوی دیگر حضور طولانی‌مدت مربیان خارجی طبعا به دانش مربیان جوان داخلی نیز می‌افزاید و ظهور مربی بادانشی مثل حسین فرکی هم محصول همکاری بلندمدت با برانکو ایوانکوویچ بود و منصور ابراهیم‌زاده هم از دستیاری لوکا بوناچیچ در یک دوره بهره برد. اشاره به دانش مربیان خارجی، نفی توانایی‌های مربیان داخلی نیست، اما تاثیرپذیری ورزش ایران از مربیان بادانش خارجی را باید به عنوان یک واقعیت ملموس بپذیریم.

کرش در ردیف مربیان گرانقیمت

تردید مدیران فدراسیون فوتبال برای تمدید قرارداد کرش و چرخیدن نگاه‌ها به سمت مربیان بادانش داخلی چندان هم بی‌دلیل نیست. در حالی که کشورمان شرایط دشوار اقتصادی را پشت‌سر می‌گذارد و ورزش ایران با کمبود نقدینگی مواجه است، سرمربی پرتغالی تیم ملی برای ادامه همکاری با فدراسیون فوتبال پیشنهاد دریافت 5/2 میلیون یورو در سال را مطرح کرده و طبعا پرداخت چنین رقمی از توان سیستم مدیریتی ورزش کشورمان خارج است. با توجه به قرارداد سه ساله‌ای که قرار است با کرش منعقد شود، مربی پرتغالی بابت تمدید قراردادش یک رقم نجومی را طلب کرده و در صورت توافق با فدراسیون فوتبال ایران به یکی از مربیان گرانقیمت جهان تبدیل خواهد شد. براساس فهرست گران‌ترین مربیان جهان که ماه قبل از سوی نشریه معتبر فرانس فوتبال منتشر شد، یورگن کلوپ سرمربی موفق بورسیا دورتموند آلمان 5/6 میلیون یورو دستمزد می‌گیرد و مانوئل پیگرینی هم با قرارداد مشابهی هدایت منچسترسیتی را عهده‌دار است.

اگر کرش با رقم 5/1 میلیون یورویی که مدنظر فدراسیون است، سرمربی تیم ملی شود، دستمزد معقولی دریافت خواهد کرد.

البته ابراهیم قاسمپور، پرداخت چنین رقمی به سرمربی تیم ملی را منطقی نمی‌داند و درباره قرار گرفتن فدراسیون فوتبال بر سر دوراهی انتخاب مربی ایرانی و خارجی می‌گوید: «ما در رده‌های پایه و تیم امید هم به مربیان خارجی بزرگ نیاز داریم. اگر قرار است مربیان خارجی معمولی بیاوریم، بهتر است از مربیان داخلی استفاده کنیم. فوتبال ایران مشکلات زیادی دارد که با آوردن مربی خارجی حل نمی‌شود.» مدافع سال‌های دور تیم ملی در نکوهش تکیه بیش از حد فوتبال ایران به مربیان خارجی می‌گوید: «مربی خارجی بسیار خوب است، اما مربیان ایرانی نیز شرایط خوبی دارند. متأسفانه ما برای مربی داخلی تره هم خرد نمی‌کنیم، اما اگر یک چشم زاغ و مو بور بگوید الان شب است همه این مساله را قبول خواهند کرد. مربی خوب خارجی برای تیم‌های پایه مثمرثمر است، اما باید نیازها و مشکلات آنها را برطرف کنیم. مربی خوب خارجی وقتی امکانات ما را می‌بیند اصلا حاضر به حضور در تیم ملی نمی‌شود مگر این که پول زیادی به او پرداخت کنیم، اما هم‌اکنون برای تامین هزینه اردوهای آماده‌سازی تیم ملی مشکل داریم.»

***

نشستن کارلوس کرش یا هر مربی بزرگ دیگری روی نیمکت تیم ملی، موفقیت در جام ملت‌های آسیا را تضمین نمی‌کند، اما دانش مربیان داخلی هم به حدی نرسیده که بتوان برای عبور از طلسم ناکامی در جام ملت‌های آسیا به آن تکیه کرد. در چنین بستری این انتقاد به فدراسیون فوتبال وارد است که چرا انتخاب مربیان داخلی جوان‌‌ به عنوان دستیار را پیش‌شرط اصلی عقد قرارداد با کرش قرار نداد تا پس از جام جهانی 2014 بر سر دوراهی قرار نگیریم.

حمیدرضا رسولی / جام‌جم