به گزارش واحد مرکزی خبر، اوباما در اظهارات خود تاکید کرد 32 هزار نیروی آمریکایی که هم اکنون در افغانستان مستقر هستند تا آغاز سال 2015 از این کشور خارج خواهند شد و نیروهای باقیمانده به حدود 9800 نفر کاهش خواهند یافت. تعداد این نیروها نیز تا پایان سال 2015 به نصف کاهش مییابد و در پایان سال 2016 حضور آمریکا در افغانستان در سطح عادی سفارتخانه به همراه یک دفتر امنیتی به منظور کمک به افغانها خواهد بود.
اوباما تصریح کرد: ما باید این مطلب را بگوییم که افغانستان یک مکان بیعیب و نقص و ایده آل نخواهد بود و این مسئولیت آمریکا نیست که افغانستان را به چنین مکانی تبدیل کند. این افغانها هستند که باید درباره آینده کشورشان تصمیم بگیرند. بنا به گفته رئیسجمهور آمریکا، نیروهایی که قرار است پس از سال 2014 در افغانستان باقی بمانند در زمینه آموزش نیروهای افغان و حمایت از عملیات ضد تروریسم علیه القاعده مشارکت خواهند داشت.
البته تحقق این موضوع به امضای موافقتنامه امنیتی دوجانبه بین افغانستان و آمریکا بستگی دارد. حامد کرزای، رئیسجمهور افغانستان تاکنون از امضای این موافقتنامه امنیتی دوجانبه خودداری کرده است، اما هر دو نامزد انتخاباتی که قرار است در دور دوم انتخابات ریاستجمهوری افغانستان رقابت کنند، گفتهاند این موافقتنامه را امضا خواهند کرد.
اگر این موضوع محقق شود، اوباما میتواند تا پیش از ترک مقام خود در اوایل 2017، آمریکا را از جنگی طولانی مدت خلاص کند. وی در سال 2011 نیز جنگ آمریکا در عراق را که در دوران ریاست جمهوری جورج بوش آغاز شد، پایان داد.
واکنشهای داخلی و بینالمللی
اعلام این خبر از سوی اوباما، با واکنشهایی از درون آمریکا و سازمانهای بینالمللی رو به رو شد. چاک هیگل، وزیر دفاع آمریکا از اولین مقامات آمریکایی بود که از این طرح حمایت کرد. وی طی بیانیهای با حمایت از تصمیم اوباما، تاکید کرد این اقدام باعث حفظ دستاوردهای جنگ در افغانستان شده و مانع از به قدرت رسیدن مجدد شبهنظامیان در این کشور میشود. وی افزود: باقی ماندن شماری از نیروهای آمریکایی در افغانستان به واشنگتن کمک میکند پیشرفتهای عمدهای را که در زمینه آموزش و تجهیز نیروهای امنیت ملی افغان کسب کرده است، حفظ کند.
ژنرال مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا نیز گفت: روسای ستاد ارتشهای پاکستان و افغانستان از تصمیم تازه آمریکا درباره نیروهایش در افغانستان استقبال کردند. بنا به گفته دمپسی، این تصمیم به دولت آینده افغانستان فرصت کافی خواهد داد تا جای پای خود را در مرحله انتقالی محکم کند و مسئولیت امنیت را بهطور کامل به عهده بگیرد. سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) نیز از این تصمیم اوباما حمایت کرد. اوآنا لونگسکو، سخنگوی ناتو در بیانیهای اعلام کرد: ما از مشارکت قابل توجه آمریکا در ماموریت ناتو برای آموزش، مشاوره و کمک به نیروهای امنیتی افغانستان استقبال میکنیم.
البته سیاستمداران و نمایندگان جمهوریخواه آمریکا نسبت به تصمیم جدید اوباما انتقاد دارند. بر همین اساس، سناتور جان مک کین و لیندسی گراهام جمهوریخواه در بیانیهای اعلام کردند: تصمیم اوباما در تعیین تاریخی برای خروج کامل سربازان آمریکایی از افغانستان یک خطای بزرگ و ضربه مهلک به سیاستهای استراتژیک است. باک مک کئون، رئیس کمیته نیروهای مسلح مجلس نمایندگان آمریکا هم راهبرد جدید اوباما، در قبال افغانستان را بدون منطق و خودسرانه خواند. این قانونگذار آمریکایی با یادآوری این نکته که اوباما، عراق را در میانه اغتشاش و هرج و مرج به حال خود گذاشت و در ایجاد همکاری امنیتی واقعی با این کشور شکست خورد، گفت: رئیسجمهور آمریکا درصدد تکرار اشتباهاتش در عراق است.
در همین حال، طالبان روز گذشته با صدور بیانیهای این طرح را محکوم و تصریح کرد آمریکا با ادامه حضور نظامی، به اشغالگری خود در افغانستان ادامه میدهد و حق حاکمیت، مذهب و حقوق بشر را در این کشور نقض میکند. تاکنون مقامات دولت افغانستان نسبت به این طرح واکنشی نشان ندادهاند.
افغانستان و معضل فساد
اوباما در سخنان سهشنبه شب خود از تلاش خود افغانها برای پایان دادن به مشکلات این کشور سخن گفت. یکی از مشکلات فزآینده و مشخص این کشور، فساد اداری است. دامنه این معضل بزرگ را میتوان در سخنان یما ترابی، رئیس دیدبان شفافیت افغانستان نیز مشاهده کرد که روز گذشته گزارش دو ساله این نهاد را اعلام کرد. ترابی، فساد اداری را به دو بخش تقسیم کرده که بخش اول آن فسادهای بزرگ است که بیشتر از 1800 دلار را شامل میشود و بخش دوم آن، فسادهای کوچک است که فسادهای اداری کمتر از 1800 دلار شامل آن میشود.
براساس این گزارش، دو سال پیش میزان فساد اداری کوچک در دفاتر دولتی افغانستان 1.2 میلیارد دلار در سال بود، اما این رقم در سال 2013 به دو میلیارد دلار افزایش یافته است. بنا به گفته ترابی، بیشترین آمار این فسادها به ترتیب در بخشهای عدلی و قضایی، پلیس، آموزش و پرورش و بهداشت صورت گرفته است. رئیس اجرایی دیدبان شفافیت افغانستان در این نشست خبری از واکنش دولت در برابر کسانی که دست به فساد میزنند، انتقاد کرد و گفت: دولت آنها را مجازات نکرده، بلکه به آنها پاداش میدهد.
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد