سینماها، راه ورود زنان به ورزشگاه؟

با وجود برخی تبلیغات محدود از طریق باشگاه هواداران برج میلاد برای نمایش این رقابت‌ها طی هفته‌های اخیر و به خصوص در روزهای مرحله نیمه نهایی باشگاه‌های اروپا، سالن دوهزار نفری همایش‌های برج میلاد مملو از جوانان دختر و پسر تهرانی برای تماشای مسابقات فوتبال شد.

نکته جالب توجه در نمایش مسابقات فوتبال در برج میلاد، حضور خانواده‌های تهرانی بود که در عین شور و نشاط وصف نشدنی برای تماشای فوتبال، موازین اخلاقی و شئونات رفتاری از سوی علاقه‌مندان به تماشای فوتبال رعایت شد. در ساعات پخش فوتبال در برج میلاد، با آنکه تشویق‌های «کر» کننده هواداران، تمام سالن برج میلاد را فراگرفته بود، اما نه از هنجار شکنی‌ها خبری بود و نه از رفتارهای خارج از عرف و شعارهای غیر اخلاقی. اتفاق مبارک نمایش فرهنگ بالای ایرانی برای تماشای فوتبال به صورت خانوادگی و با حضور دختران، زنان و مادران این سرزمین اما در حالی رخ می دهد که سال‌هاست بر سر حضور زنان در ورزشگاه‌ها برای تماشای مسابقاتی نظیر فوتبال، نظرهای مختلفی ارائه شده و در نهایت، مجوزی برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها صادر نشده است.

با آنکه در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اجازه ای برای حضور زنان در ورزشگاه‌های برای تماشای مسابقات ورزشی داده نشد، اما دولت‌های مختلف به فراخور سیاست هایشان، هر ازگاهی موضوع حضور زنان در ورزشگاه‌ها را دنبال کردند که نخستین حضور زنان در ورزشگاه‌های ایران به بازی ایران و بحرین در مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۶ بازمی‌گردد. در این بازی که ایران به جام جهانی صعود کرد، علاوه بر تعدادی از زنان، سیدمحمد خاتمی رئیس جمهور وقت ایران نیز از تماشاگران ویژه این بازی بود.

بار دیگر با حضور زنان کره‌ای، چهار دختر ایرانی توانستند در سال ۱۳۷۸ وارد ورزشگاه آزادی شوند و پس از آن خبری برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها برای تماشای رقابت‌های فوتبال نشد.اما شاید جدی ترین اقدام دولتی برای حضور زنان در ورزشگاه‌ها، به دولت قبل باز می گردد. در ماه‌های ابتدایی سال 85 بود که محمود احمدی‌نژاد، در قامت رئیس جمهور با ارسال نامه‌ای به رئیس وقت سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‌ها شد. این نامه با اظهارنظرهای متفاوتی در میان مسئولان کشور و نمایندگان مجلس شورای اسلامی همراه شد و با مخالفت صریح گروهی از علما، نتوانست به مرحله اجرا برسد و در نهایت احمدی نژاد از تصمیم خود صرف نظر کرد.

حضور تیم ملی فوتبال ایران در رقابت‌های جام جهانی 2014برزیل، بازار برنامه‌های مختلف برای پوشش این بازی‌ها در داخل کشور را بسیار داغ کرده که یکی از مهم‌ترین این برنامه‌ها که امکان حضور همزمان دختران و پسران برای تماشای یک مسابقه فوتبال را می‌دهد، نمایش فوتبال در سالن‌های سینماست. اتفاقی که چهار سال قبل و در روزهای جام‌جهانی ۲۰۱۰ نیز تجربه شد و فوتبال به سینماها راه یافت.

پردیس‌های شهرداری تحت عنوان «فوتبال در سینما» در سال ۸۹ اقدام به پخش فوتبال در سینماهایشان کردند که استقبال قابل توجه مردم تهران را نیز همراه داشت. شور و نشاط بالای تماشای فوتبال در سینما و امکان حضور تمامی اعضای خانواده برای تماشای فوتبال، مهم ترین علت برای استقبال از پخش فوتبال در سینما بود.در شرایطی که با استقبال مردمی از پخش فوتبال در سینماها، تعداد سالن بیشتری خواهان ملحق شدن به این طرح بودند اما اداره اماکن نیروی انتظامی اعلام کرد که پخش فوتبال باید بدون حضور خانم‌ها انجام شود. در نهایت نیز در خرداد ماه سال ۹۱ با وجود خبرهای منتشر شده مبنی بر اجازه نمایش خانوادگی فوتبال برای سینماها دو سینمای «زندگی» و «ملت» به دلیل حضور زنان از سوی نیروی انتظامی پلمب شدند. حال در آستانه رقابت‌های فوتبال 2014 ، بار دیگر موضوع پخش فوتبال در سینماها مطرح شده و این بار فرمانده نیروی انتظامی در مورد نظر نیروی انتظامی در مورد پخش بازی‌های فوتبال جام جهانی در سینماها گفته «مسئله ما این است که ضوابط اخلاقی در این مکان رعایت شود.»

سردار اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی با اشاره به اتفاقات رخ داده در سینماهای محل پخش فوتبال در گذشته، گفت: در آنجا پایکوبی و رفتارهای ناهنجار صورت می‌گرفت، به گونه‌ای که هنگامی که اعلام کردیم این سینماها فقط برای آقایان باشد دیگر کسی نیامد و این نشان می‌دهد که ممکن است سینماها بستری برای بروز ناهنجاری‌های رفتاری شوند و ما نباید به آن دامن بزنیم.

فرمانده ناجا با بیان اینکه اگر این مسئله قابل کنترل باشد ناجا در مسئله پخش کردن یا نکردن فوتبال مداخله نمی‌کند، گفت: «اما باید مسائل اخلاقی رعایت شود و کانونی برای بروز رفتارهای ناهنجار نباشد.»به نظر می آید با توجه به تجربه‌های پخش فوتبال در سینما و جا افتادن بیشتر فرهنگ تماشای فوتبال مردان در کنار زنان، زمینه ای مناسب برای تماشای فوتبال از سوی زنان در حال شکل گرفتن باشد. چنانچه رضا سعیدی پور، مدیر سینما آزادی درباره تلاش‌هایی برای تماشای فوتبال از سوی زنان در سینماها گفته : «مجوز اداره اماکن برای نمایش فوتبال در سینماها الزامی است. همان طور که برای کنسرت هایی که برگزار می شود علاوه بر مجوز ارشاد نیاز به مجوز اماکن است چرا که برقراری امنیت و مراقبت از سالن سینما برعهده نیروی انتظامی است و اگر اتفاقی در سالن رخ دهد این اداره اماکن است که باید پاسخگو باشد. وزارت ارشاد تنها درباره محتوای پخش اظهارنظر می‌کند.»

وی در پاسخ به این پرسش که آیا اداره اماکن مانند گذشته با پخش فوتبال مشکل دارد؟ تصریح کرده که «در حال رایزنی هستیم که هماهنگی‌های لازم انجام شود. طی جلساتی که تاکنون داشته ایم بعید است مشکلی وجود داشته باشد اما هنوز دو، سه جلسه دیگر باقی مانده است. وزارت ارشاد هم برای این امر از ما حمایت می کند. پردیس‌های سینمایی در آینده جلسه ای با نیروی انتظامی خواهند داشت و به نظر می رسد امسال نسبت به چند سال گذشته اوضاع بهتر و مخالفت‌ها کمتر باشد.چهار سال پیش اداره اماکن به ما گفت «مجوز نمایش فوتبال را در شرایطی به شما می دهیم که از ورود خانم‌ها جلوگیری شود.» ما معتقدیم که چون سینما مکانی عمومی با ظرفیت محدود است و با ورزشگاه تفاوت دارد، باید خانواده‌ها را تشویق کنیم که با هم برای تماشای فوتبال به سینما بیایند. وگر نه همان چیزی که در استادیوم‌ها اتفاق می‌افتد مثل شکستن صندلی‌ها و بیان فحش‌های رکیک و ناسزاها با حضور مجردها در سینماها هم باب می شود. حضور خانم‌ها میان آقایان برای دیدن فوتبال الزامی است چون به ما کمک می کند که سالن را راحت تر اداره کنیم. »

اما این روزها که نمایش مسابقات فوتبال باشگاه‌های اروپا، با حضور دختران و پسران تهرانی در برج میلاد صورت گرفته و بالاترین سطح فرهنگ برای بهره مندی از فضای با نشاط تماشای فوتبال به نمایش گذاشته شده است، به نظر می آید شرایط تازه ای برای حضور توامان زنان و مردان در فضاهای ورزشی ایجاد شده است. در جریان پخش مسابقات فوتبال باشگاه‌های اروپا در برج میلاد، نه از رفتارهای نابهنجار و شعارهای غیر اخلاقی خبری بود و نه از نگرانی هایی که رئیس پلیس ناجا از آن سخن به میان آورده. مدیریت برج میلاد و فرهنگ بالای مردم تهران در تماشای خانوادگی فوتبال در برج میلاد، تجربه ای موفق برای بسترهای توسعه فضاهایی است که پیشتر، از آن به عنوان فضایی برای بروز رفتار‌های نابهنجار یاد می‌شد. در شب‌های فوتبالی برج میلاد، خانواده‌ها و دختران و پسران، بی‌آنکه رفتاری غیر اخلاقی از آنها بروز کند، 90 دقیقه به تماشای فوتبال در کنار تشویق‌های بی امان که به خالی شدن انرژی‌های درونی و شادی و نشاط دو چندان آنها منجر می شد، مشغول بودند. طرفداران فوتبال، در لباس هواداری تیم‌های اروپایی، ساعات حضور خود در تماشای فوتبال در برج میلاد را توام با رعایت موازین اخلاقی و ایرانی کردند که قطعا با بهره گیری از تجربه آن در تماشای مسابقات فوتبال جام جهانی، فضای تازه برای کسب شادی و نشاط در جامعه ایرانی ایجاد خواهد شد.(قانون)