جامعه در آستانۀ خطر: حذف بودجۀ بهداشت باروری

به گزارش جام جم سرا به نقل از سلامت نیوز، دکتر سید موید علویان، رییس شبکه هپاتیت کشور در نشست خبری کنگره تازه‌های درمان هپاتیت C، گفت: «شبکه هپاتیت کشور، شبکه علمی مورد تایید وزارت بهداشت می‌باشد که بصورت مجازی به فعالیت‌های علمی در زمینه تشخیص و درمان بیماری هپاتیت در سراسر کشور می‌پردازد و بین مراکز علمی و پژوهشی در سراسر کشورهماهنگی ایجاد می‌نماید.»
وی ادامه داد: «تا قبل از سال ۱۹۹۰، این بیماری در دنیا شناخته نشده بود. از حدود سال ۱۳۷۵ این ویروس شناخته شد. در آن زمان مهم‌ترین راه انتقال این بیماری از راه خون بود و از آنجا که این ویروس شناخته نشده بود، ‌ خون‌های اهدایی از این نظر غربالگری نمی‌شدند. اما از سال ۱۳۷۵ با شناسایی ویروس، خون‌های اهدایی نیز غربالگری می‌شوند و راه انتقال این بیماری دیگر از راه خون نیست.»
رییس شبکه هپاتیت کشور هشدار داد: «هپاتیت C علامتی در بیمار ایجاد نمی‌کند، به همین دلیل ممکن است فرد تا مراحل آخر بیماری شناسایی نشود. به همین منظور باید جامعه آموزش‌های لازم را دریافت کند و افراد بدانند که چه عواملی باعث انتقال و ابتلا به این ویروس می‌شوند. شاید مهم‌ترین کاری که می‌توان در این زمینه انجام داد، افراد پرخطر حتما برای انجام آزمایش اقدام کنند.»
وی با بیان اینکه شیوع هپاتیت C در جمعیت عادی کشور زیر نیم درصد است، گفت: «به این ترتیب یعنی از هر ۲۰۰ ایرانی، حداکثر یک نفر به هپاتیت C مبتلاست. شیوع این بیماری در کشورهای منطقه بسیار بالا‌تر از ایران است. به عنوان مثال پاکستان از شیوع پنج درصدی و آذربایجان از شیوع بیش از پنج درصدی برخوردار است.»
علویان با اشاره به شیوع هپاتیت C در جمعیت بیماران خاص یعنی بیماران مبتلا به هموفیلی، تالاسمی، دیالیزی و معتادان تزریقی، گفت: «شیوع این بیماری در دیالیزی‌ها زیر سه درصد است. همچنین ۱۰ سال گذشته شیوع این بیماری در بیماران هموفیلی بیش از ۵۰ درصد بود که اکنون به زیر ۲۰ درصد رسیده است. ۱۰ سال گذشته هپاتیت C در تالاسمی‌ها از شیوع ۳۰-۲۰ درصدی برخوردار بود که اکنون به زیر ۱۰ درصد رسیده است. بنابراین مشاهده می‌کنید که به دنبال اقدامات انجام شده، میزان شیوع این بیماری در بیماران خاص به شدت کاهش یافته است. در مجموع هپاتیت C بین ۷۰-۶۰ درصد قابل ریشه‌کنی است.»
وی خاطرنشان کرد: «جامعه ما یک جامعه جوان است که با معضل رفتارهای پرخطر مواجه است. شایع‌ترین راه ابتلا به هپاتیت سی از طریق سرنگ میان معتادان می‌باشد. معتادان افرادی هستند که درشرایط اقتصادی بد جامعه زندگی می‌کنند و شناخت وآگاهی کمتری نسبت به بیماری‌ها دارند. باید ازاین افراد حمایت شود وسیاستی جهت دسترسی آسان‌تر به اطلاعات و آگاهی به این افراد نیز صورت گیرد.»
 رییس هپاتیت کشور ادامه داد: «اجرای برنامه‌های کاهش آسیب در معتادان از جمله دادن سرنگ، استفاده از متادون به جای مصرف مواد مخدر تزریقی و همچنین ارائه وسایل پیشگیری به ویژه کاندوم در جهت کنترل رفتارهای پرخطر جنسی و کاهش بروز هپاتیت C در معتادان تزریقی بسیار موثر بوده است.»
وی تاکید کرد: «ارائه کاندوم به افراد دارای رفتارهای پرخطر جنسی یک وظیفه بهداشتی است. هر چند هپاتیت C در معتادان تزریقی کمتر شده، اما هنوز حداقل ۳۰-۲۰ درصد معتادان تزریقی به این ویروس مبتلا هستند. درمان معتاد تزریقی با بیماری‌های خاصی نظیر دیالیزی‌ها، تالاسمی، هموفیلی و... متفاوت است. باید فرهنگ حمایت، پشتیبانی و درمان در جامعه جایگزین تنبیه، کتک زدن و به دریا ریختن معتاد شود.»
دکتر علویان با اشاره به سیاست‌های جدید جمعیتی کشور، گفت: «بحث من بر روی افزایش یا کاهش جمعیت نیست. اما لازم است تاکید کنیم یکسری از خدمات و امکانات که قبلا به عنوان یکی از ابزارهای کنترل جمعیت از آن تعبیر می‌شد، هدف غایی آن مسائل جلوگیری از انتقال بیماری‌ها بوده است. ما نمی‌توانیم منکر رفتارهای پرخطر شویم. رفتار پرخطر با نصیحت حل نمی‌شود. باید به این منظور آموزش داد و امکانات ایجاد کرد.»
وی ادامه داد: «پیش از این بودجه‌هایی برای بهداشت باروری در نظر گرفته می‌شد و وزارت بهداشت میلیارد‌ها تومان برای خرید کاندوم و آموزش مردم هزینه می‌کرد. این هزینه‌ها تنها برای کنترل جمعیت نبوده، بخش عمده آن بابت رفتارهای پرخطر بوده است. این در حالی است که اکنون این بودجه قطع شده است و خطر انتقال بیماری‌های ناشی از رفتارهای پرخطر جنسی جامعه را تهدید می‌کند. با حذف بودجه پیشگیری و کاندوم به بخش دیگری آسیب زده می‌شود و نگران افزایش بار بیماری‌های منتقله از طریق رفتارهای پرخطر هستیم.»
علویان افزود: «مسوولان پاسخ دهند؛ اگر وسایل پیشگیری نباشد آیا بیماری‌های ناشی از رفتارهای پرخطر زیاد نمی‌شود؟ من این موضوع را به عنوان وظیفه علمی خود عنوان می‌کنم و بحثی روی مباحث جمعیتی ندارم.»
وی گفت: زمانی میزان پاسخ به درمان در هپاتیت C زیر ۳۰ درصد بود و از اینترفرون به این منظور استفاده می‌شد. اما اکنون با داروهایی که استفاده می‌شود، میزان پاسخ به درمان به حدود ۷۰ درصد رسیده است. البته داروی جدیدی نیز اخیرا وارد بازار آمریکا شده است. هر چند که انتظار نمی‌رود داروهای جدید سریع در کشور تائید و وارد بازار شود. اما در مجموع با استفاده از داروهای جدید‌تر، میزان پاسخ به درمان به بیش از ۹۰ درصد افزایش می‌یابد.»
علویان ادامه داد: «اغلب داروهای مربوط به هپاتیت C در کشور ساخته و یا مونتاژ می‌شوند. همچنین خط اول درمان هپاتیت C که استاندارد نیز است، توسط وزارت بهداشت و بیمه‌ها حمایت می‌شود، اما خطوط بدی درمان که ممکن است مقاومت‌های درمانی نیز داشته باشد، هزینه‌های زیادتری دارند.»
رییس هپاتیت کشور در پایان گفت: «آخرین دستورالعمل مربوط به تشخیص و درمان هپاتیت C مربوط به سال ۲۰۱۱ است که متخصصان مربوطه دور یکدیگر جمع شده‌اند و در این زمینه به اجماع رسیده‌اند. در کنگره سوم بهمن ماه نیز بار دیگر دور یکدیگر جمع می‌شویم تا درباره آخرین دستورالعمل تشخیص و درمان هپاتیت C به اجماع برسیم. در مجموع هدف آن است که خدمات در کل کشور یکسان ارائه شود و بیماران با یک پروتکل و دستورالعمل تحت درمان قرار گیرند.»