ضرورت افزایش نرخ باروری از 1.8 به 2.1 درصد

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از پایگاه اطاع رسانی وزارت بهداشت، دکتر محمداسماعیل مطلق گفت: برای پیشگیری از منفی شدن رشد جمعیت که برپایه برخی اطلاعات موجود، در صورت تداوم وضعیت فعلی پس از حدود سال 1420 آغاز خواهد شد، ضروری است که با انجام تمهیدات مختلف و در کوتاه ترین فاصله زمانی ممکن، نسبت به ارتقای این شاخص تا حداقل 2.1 درصد (میزان جایگزینی) و بیشتر اقدام شود.

وی افزود: با توجه به پیام مقام معظم رهبری در راستای ریشه یابی این امر بدیهی است که شناسایی پدیده هایی که منجر به کاهش جمعیت شده و برنامه ریزی در راستای بهبود آن ها می تواند نقش مهمی در جبران کاهش نرخ باروری کلی جمعیت ایفا کند.

مطلق اظهار کرد: بر اساس اطلاعات حاصل از بررسی های متفاوت یکی از مقوله هایی که به عنوان عامل این کاهش قلمداد می شود پدیده تک فرزندی است.

وی افزود: تک‌ فرزندی پدیده ای است که در سال‌های گذشته رو به فزونی نهاده است. اگر چه هم خانواده های شهری و هم خانواده های روستایی به این امر رو آورده اند، ولی این مسئله بیشتر در خانواده های شهری دیده می شود.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با تأکید بر این که اجرای سیاست های جدید جمعیتی بدون همکاری های بین بخشی و مشارکت سایر سازمان ها و دستگاه های مرتبط میسر نیست، گفت: نگرش نسبت به فرزندآوری، احساس فشار های اجتماعی برای فرزندآوری، و میزان کنترل بر امکانات و منابع اقتصادی و حمایتی مورد نیاز برای داشتن فرزند دیگر، سه عامل مستقیم و بلافصل تعیین کننده نیات باروری است.

دکتر مطلق افزود: تغییر نگرش زنان نسبت به مسئله تحصیل و منزلت اجتماعی آنان سبب شده که بخش قابل توجهی از زنان سال های بیشتری را صرف تحصیل کرده و ازدواج را تا پایان تحصیلات به تاخیر بیندازند. این تاخیر یکی از عواملی است که می تواند سهمی در کاهش باروری ایفا کند.

وی گفت: بر اساس یک پژوهش انجام شده،‌ 28.3 درصد (حدود یک سوم)‌ از جامعه مورد مطالعه دارای یک فرزند بودند. اگرچه سن افراد تک فرزند کمتر از سایرین بود، ولی نکته مهم افزایش درصد تک فرزندی با افزایش سطح تحصیلات زن و مرد بود.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اظهار کرد: تجزیه و تحلیل بیشتر نشان داد که تک فرزندی در زنانی که از تحصیلات دانشگاهی برخوردار بودند 10 برابر زنان بی سواد بود. همچنین میانگین تعداد فرزند دلخواه در کسانی که یک فرزند داشتند تفاوت قابل توجهی با سایرین نشان داد.

مطلق به عوامل کاهش تعداد فرزندان همچون عوامل اجتماعی مثل شهرنشینی، اشتغال، تغییر سبک زندگی اشاره کرد و افزود: با توجه به بالا نبودن نرخ اشتغال زنان (حدود 14 درصد) تاثیر تحصیلات مادران اهمیت بیشتری داشته است. همچنین براساس برخی مطالب ارایه شده در حوزه خارج از وزارت بهداشت، از منظر رفتارشناسی نیز بخش قابل توجهی از قشر تحصیلکرده تمایل به بیش از یک فرزند ندارند.

وی یکی از اثرات مهم و نامطلوب پدیده تک فرزندی را به هم خوردن توازن و تعادل نسلی دانست و گفت: سهم مادران تحصیل کرده از جمعیت آینده در مقایسه با مادران کم تحصیلات بسیار کمتر بوده و سبب کاهش متوسط ضریب هوشی جامعه خواهد شد.این امر دقیقا همان رهنمود مقام معظم رهبری است که:«یکی از مشکلات ما این است که برجسته ترین زوج های ما که نخبگان هستند کمترین فرزند را دارند که این یک ضرر بزرگ است چون کشور را از ژن انسان های برتر محروم می کنیم».

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در پایان از معاونین بهداشتی دانشگاه ها خواست با توجه به واقعیات مطروحه،‌ شناسایی خانواده های تک فرزند که علیرغم برخورداری از شرایط مناسب تمایلی به داشتن فرزند بعدی ندارند را در برنامه ریزی و مداخله های بهداشتی قرار دهند و به منظور فرهنگ سازی و آموزش در راستای ارتقای نرخ باروری کلی و طراحی و اجرای مناسب مداخلات در این راستا اهتمام ورزند.