حکومت خود را با ریختن خون مردم، محکم نکن

خداوند سبحان در روز قیامت نخستین چیزی که درباره آن قضاوت می‌کند، خون‌هایی است که مردم از هم ریخته‌اند؛ وای به وقتی که کسی خون کسی را به ناحق ریخته باشد؛ در این میان حاکمان و امیران که قدرت بیشتری دارند؛ بیشتر در معرض خطرند، زیرا چه بسیارند مردمی که به خاطر رای نادرست حاکمان و تصمیم غلط آنها خونشان ریخته می‌شود؛ و این خون که به ناحق ریخته شده، دامن آن حاکمان و امیران را می‌گیرد.

حضرت امیر در نامه خود به مالک اشتر نخعی، هنگامی که او را برای زمامداری مصر روانه می‌کرد؛ می‌نویسد:

«...و بپرهیز از خون‌ها و ریختن آن به ناروا که چیزی چون ریختن خون به ناحق -آدمی- را به کیفر نرساند و گناه را بزرگ نگرداند و نعمت را نبرد و رشته عمر را نبُرد و خداوند سبحان روز رستاخیز نخستین داوری که میان بندگان کند در خونهایی باشد که از یکدیگر ریخته‌اند. پس حکومت خود را با ریختن خونی به حرام نیرومند مکن که خون به حرام ریختن قدرت را به ناتوانی و سستی کشاند، بلکه دولت را از صاحب آن به دیگری برگرداند. »*

خون مردم بی‌گناه، قدرت را به ناتوانی و سستی می‌کشاند

تاکید حضرت امیر به مالک اشتر، درباره رعایت حقوق مردم و دوری از ستم به آنان در جای‌جای نامه آن حضرت به یار دیرین و کارگزار معتمدش دیده می‌شود؛ این نشان می‌دهد که حضرت امیر بعنوان بالاترین مقام حکومت علوی، چقدر در باب رعایت حقوق مردم، حساس بوده است.

حضرت امیر در توصیه‌ای حکومت دارانه به مالک تأکید می‌کند که مبادا اجازه دهد در حکومت او خون فردی به ناحق ریخته شود، زیرا ریختن خون مردم نه تنها گناهی بزرگ است و در قیامت عذابی غیر قابل گذشت دارد؛ بلکه پایه‌های حکومت را نیز سست می‌کند و در نهایت آن را از صاحبش به فرد دیگری می‌رساند.

تأکید حضرت امیر در نامه خود به مالک نشان می‌دهد که در حکومت علوی، جایی برای کارگزاران ظالم و بی اعتنا به حقوق مردم وجود ندارد.

*نهج البلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی، چاپ بیست و یکم، تهران، 1380؛ صفحه 339

مهدی جلیلی- جام‌جم آنلاین