ندا سپانلو، مجری زن گزارش صدمین روز : خانم‌ها در مصاحبه انعطاف بیشتری دارند

حضور ندا سپانلو به عنوان یکی از مجریان برنامه گزارش صدمین روز دولت یازدهم یک اتفاق تازه بود؛ پیش از این اجرای برنامه‌هایی که به گفت‌وگو با مسئولان ارشد دولتی و بخصوص رئیس‌جمهور اختصاص داشته به یکی دو مجری شناخته شده تلویزیون سپرده می‌شد و این روال در برنامه گزارش عملکرد صد روزه دولت یازدهم تغییر کرد. در این برنامه به جای یک مجری، سه نفر وظیفه پرسش از دکتر حسن روحانی را برعهده گرفتند که یکی از آنها ندا سپانلو بود.

سپانلو که فعالیتش را از سال 77 در معاونت سیاسی سازمان صدا و سیما شروع کرده، اولین مجری خانم در چنین برنامه‌ای است و به اعتقاد بسیاری از صاحب‌نظران تلویزیونی، به عنوان یک پرسشگر در مقابل رئیس‌جمهور خوب ظاهر شد. گفت‌وگو با او را بخوانید.

حضور در برنامه گزارش عملکرد صدمین روز دولت یازدهم و پرسش از دکتر روحانی پیشنهاد خودتان بود؟

نه، از من خواسته شد در این برنامه به عنوان مجری حضور داشته باشم.

به نظر خودتان چرا یک مجری خانم را برای این برنامه انتخاب کردند؟

واقعیت این است که وقتی برای این برنامه دعوت شدم، اصلا به این مساله فکر نکردم که از یک مجری خانم دعوت به همکاری شده است، فکر کردم به این دلیل از من دعوت شده که این سال‌ها در زمینه اقتصاد در رسانه فعال بوده‌ام و در اجرای تلویزیونی و برنامه‌های اقتصادی تجربه دارم.

چند روز فرصت داشتید برای اجرای این برنامه آماده شوید و طراحی سوالات را خودتان انجام دادید یا به صورت گروهی در این باره برنامه‌ریزی شد؟

از چند روز قبل از برنامه به من خبر دادند و از همان زمان در جریان کار قرار گرفتم و خودم را آماده کردم. مباحث اصلی در همه حوزه‌های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاست خارجی و... مشخص بود و هر کدام از ما مجریان بر اساس این اطلاعات و رئوس مطالب، سوالات را طراحی کردیم. در واقع آنچه شما در برنامه دیدید به لحاظ ادبیات، نوع سوالات به شخص مجری برمی‌گشت. مثلا ما می‌دانستیم که آقای روحانی قصد دارد درباره یارانه‌ها، مسکن مهر، اقدامات دولت در صد روز نخست، تامین دارو و مواردی از این دست توضیح بدهد، اما این‌که چطور این موضوعات مطرح شود و درباره هر موضوعی چه مباحتی مورد بررسی قرار بگیرد، درباره چه مسائلی بیشتر سوال بپرسیم و تاکید بیشتری داشته باشیم یا روند سوالات به چه شکل باشد خود ما طراحی کردیم.

چرا در گفت‌وگو با دکتر روحانی از چالش با ایشان پرهیز کردید؟

برای این‌که این برنامه کاملا گزارشی بود و آقای روحانی قرار بود در تلویزیون عملکرد صدروزه دولت یازدهم را به اطلاع مردم برساند.ضمن این‌که حجم آمار و اطلاعات و زمان محدود برنامه اجازه چالش و بحث را به ما نمی‌داد؛ اما با همه اینها در مواردی مانند تعارض بین ادامه اجرای طرح مسکن مهر با تورم و نقدینگی ابهاماتمان را از ایشان پرسیدیم.

دست شما برای طرح سوالات باز بود یا همه آنها با هماهنگی قبلی طرح شده بود؟

نقطه قوت و ارزشمند درباره گفت‌وگو با آقای روحانی این بود که یک گزارش مدون و تنظیم شده از عملکرد صد روزه در دولت تهیه شده بود و به عبارتی قرار نبود مباحث این برنامه فی‌البداهه مطرح شود که ما بخواهیم یا نخواهیم از قبل با ایشان هماهنگ کنیم. گزارش عملکرد صد روزه نخست دولت یازدهم به صورت کامل توسط دولت آماده شده بود و همه جزئیات به صورت دقیق و کارشناسی شده در این گزارش ذکر شده بود.

به همین دلیل آقای روحانی همه مطالب و آمارها را از حفظ بودند؟

من تا به حال مصاحبه‌های زیادی با مسئولان داشتم، اما واقعیت این است که آقای روحانی از معدود کسانی بود که وقتی با ایشان صحبت می‌کردم به این نتیجه رسیدم که چیزی را از حفظ نکرده‌اند، بلکه همه مسائل را فهم و درک کرده‌اند. تفاوت زیادی هست بین کسی که اطلاعات و آمار را حفظ می‌کند با کسی که برای جایگاه هر کدام تحلیل دارد و با قیاس کردن، به درک و شناخت کافی از اعداد و آمار رسیده است. به نظرم آمار و ارقامی که دکتر روحانی مطرح می‌کردند کاملا در ذهن ایشان روشن بود و ایشان در طول جلسات کاری و بررسی‌ها به این آمارها تسلط پیدا کرده‌‌اند.

از آنجا که یکی از کارهای مجریان هر برنامه‌ای مدیریت زمان است، در این مورد اقدامی صورت گرفت و آیا مشخص کرده‌ بودید چقدر از زمان برنامه به هر کدام از موضوعات و محورها اختصاص پیدا کند؟

متاسفانه من و آقایان شهیدی‌فرد و احمدی فرصت زیادی برای هماهنگی و برنامه‌ریزی نداشتیم. فقط در جریان مهم‌ترین سوالات همدیگر قرار گرفتیم و برنامه را شروع کردیم. زمان برنامه هم دست خود آقای روحانی بود و هر زمانی که ضرورت داشت به یک پرسش اختصاص می‌دادند. مدیریت زمان به شکل مد نظر شما صورت نگرفت.

در طرح سوالات و شیوه بیان موفق‌تر از آقایان شهیدی‌فرد و احمدی ظاهر شدید. برای این کار تمرین کرده بودید؟

امیدوارم تعریف از خود فرض نشود اما از سال 1377 که در سازمان صدا وسیما فعالیت می‌کنم چه در معاونت سیاسی، چه در برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی، همواره به عنوان سردبیر و پژوهشگر فعالیت کرده‌ام و همیشه طراحی سوال برای مجریان برجسته صدا و سیما که همکاری با بسیاری از آنها برای من باعث افتخار است، یکی از مهم‌ترین کارهای من بوده و اگر قابلیتی بروز داده‌ام به تجربیاتم برمی‌گردد و مبتنی بر سوابق من است، چون برای این برنامه فرصت زیادی در اختیار نداشتیم که آماده شویم.

شما هم قبل از برنامه فرصت کمی در اختیار داشتید و هم در طول برنامه این امکان وجود نداشت که روی مسائل تمرکز کافی داشته باشید.

بله. خیلی سریع باید آماده می‌شدیم و نمی‌دانستیم دقیقا چقدر زمان در اختیار داریم. قرار بود برنامه در زمانی حدود یک ساعت و 15 دقیقه به نتیجه برسد، بنابراین ما هم عجله داشتیم که هر چه زودتر سوالات اصلی و مهم برنامه را بپرسیم، اما بعد شبکه یک تصمیم گرفت زمان بیشتری در اختیار این برنامه بگذارد. در چنین شرایطی خیلی این امکان را نداشتیم که سوالاتمان را بپرورانیم یا بر اساس اولویت‌ آنها را بچینیم.

حضور شما در این برنامه می‌‌تواند نوید بخش حضور خانم‌های مجری در گفت‌وگوهای مهم رسانه‌ای باشد؟

امیدوارم. هیچ وقت این عرصه به روی خانم‌ها بسته نبوده است. خانم‌ها تا امروز در حوزه‌هایی که تخصص و تجربه داشته‌اند، برنامه اجرا کرده‌اند حالا شاید در حضور رئیس‌جمهور نبوده است. امیدوارم من، مدیران تلویزیون را در این باره ناامید نکرده باشم و حتما بعد از این هم از مجریان خانم برای برنامه‌های این چنینی دعوت به کار کنند، چون فکر می‌کنم به دلایل مختلف خانم‌ها قابلیت‌های بیشتری در این نوع گفت‌وگوها داشته باشند.

چه دلایلی؟

خانم‌ها در انتخاب کلمات و جمله‌ها نرم‌تر و با انعطاف بیشتری برخورد می‌کنند. به موضوعات نگاه ظریف‌ترو به جزئیات توجه دارند، اما با همه اینها به نظرم کسی که توانایی و شایستگی دارد باید انتخاب شود؛ فرقی نمی‌کند که خانم باشد یا آقا.

آذر مهاجر / گروه رادیو و تلویزیون