خداحافظی با خیمه شب‌باز ایرانی

رضا خمسه‌ای متولد اسفند ۱۳۱۳ فرزند مرشد احمد خمسه‌ای، معروف‌ترین خیمه‌شب‌باز سال‌های نه‌چندان دور تهران بود که تا سال‌ها همراه پدر خود در کافه‌شهرداری(تئا‌تر شهر فعلی) و باغ گلستان به اجرای این نمایش سنتی مشغول بود.

بعد از درگذشت مرشد احمد خمسه‌ای، فرزندش فعالیت خیمه‌شب بازی را ادامه داد و بار‌ها به نمایندگی از ایران در جشنواره‌های مختلف جهانی نمایش عروسکی شرکت کرد.

رضا خمسه‌ای هم مانند سعدی افشار و مرشد ترابی اهل هیاهو نبود و با وجود حضور بین المللی‌اش در بسیاری از جشنواره‌ها شاید خیلی از افراد جامعه او را نشناسند.

او و خانواده‌اش نسل اندر نسل در کار نمایش خیمه شب‌بازی بوده‌اند و سال‌های عمرشان را به عروسک های نخی گره زده بودند که روی صحنه نمایش با دست‌های آنها جان‌می‌گرفتند و نقش بازی می‌کردند.

شاید این هنرمند فکرش را هم نمی‌کرد که روزی در نهایت تنگدستی و فقر با بیماری دست و پنجه نرم کند و چنانچه دوستانش می‌گویند وداعی تلخ و دردآور با زندگی داشته باشد.

خمسه‌ای با فیلم سینمایی «سفر مردان خاکستری» امیرشهاب رضویان وارد حرفه بازیگری سینما شد و پس از آن در دیگر فیلم‌های این کارگردان به ایفای نقش پرداخت.

بازی او در نقش مسئول آزمایشگاه ترک اعتیاد در فیلم «تهران ساعت هفت صبح» هم از کارهای به‌یادماندنی اوست.

حالا هم چنانچه داوود فتحعلی‌بیگی می گوید از پیشکسوتان عرصه خیمه شب بازی فقط برادر رضا خمسه‌ای زنده مانده و بازمانده نسلی است که از میان ما رفته‌اند.

جادارد مسئولان راهی برای انتقال تجربه این مردان تکرارنشدنی به نسل جوان پیدا کنند تا مرگ این هنرمندان به منزله خاموش شدن چراغ یک هنر در کشورمان نباشد.

زینب مرتضایی‌فرد - گروه فرهنگ و هنر