افتخاری دیگر برای آثار تاریخی گلستان

بیش از 2500 اثر تاریخی و طبیعی در گلستان شناسایی شده که از این تعداد برج قابوس در فهرست آثار جهانی ثبت شده و دیوار تاریخی گرگان نیز در آستانه ثبت در این فهرست قرار دارد.
 
دیوار تاریخی گرگان به عنوان سومین دیوار دفاعی جهان چندی پیش در فهرست آثار جهانی یونسکو ثبت موقت شد و پس از ثبت مقدماتی پرونده دیوار تاریخی گرگان در فهرست جهانی یونسکو، مدیران میراث فرهنگی استان با اشاره به اینکه ثبت جهانی این اثر افتخاری برای گلستان به شمار می رود، به تشریح جزییاتی از روند ثبت آن اشاره کردند.
 
معاون میراث فرهنگی گلستان صبح سه شنبه در حاشیه جلسه پیگیری ثبت جهانی دیوار تاریخی گرگان به رونداقدامات انجام شده در پروژه دیوار بزرگ گرگان اشاره داشت و افزود: پس از شناسایی و مستند سازی مسیر دیوار گرگان، این اثر با شماره 2345 درفهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید و با قرار گیری در فهرست پروژه های بزرگ سازمان میراث فرهنگی، پایگاه میراث فرهنگی دیوار بزرگ گرگان تشکیل و مطالعات باستان شناسی گسترده و مطالعات میان رشته ای آن آغاز شد.
 
حمید عمرانی رکاوندی ادامه داد: پس ازآن دفتر پایگاه میراث فرهنگی دیوار بزرگ گرگان در خانه مفیدیان تاسیس و میله گذاری و نصب علائم هشدار دهنده درحریم تاریخی این اثر انجام شد، همچنین مطالعات راهبردی وچشم انداز بیست ساله قلمرو دیوار بزرگ گرگان صورت پذیرفته و در روند مطالعات گسترده باستان شناختی نیز با دانشگاه ادینبورگ ودورهام کشور بریتانیا همکاری صورت گرفت.
 
مدیر پایگاه دیوار بزرگ گرگان اذعان داشت: مقالات فارسی و انگلیسی نیز دراین راستا درنشریات تخصصی داخلی وخارجی چاپ شده و مطالعات باستان شناسی زیر آب درخلیج گرگان و دریای خزر طی دو مرحله انجام شده است.
 
تهیه نقشه مسیر دیوار بزرگ گرگان
 
عمرانی رکاوندی ادامه داد: نقشه Gps  وGis  مسیر دیوار بزرگ گرگان تهیه شده و کتاب دیوار بزرگ گرگان با عنوان قدرت امپراطوری ایران در دوران باستان (دیوار بزرگ گرگان و چشم انداز مرزی ایران در دوره ساسانی) به زبان انگلیسی و خلاصه فارسی به زودی چاپ ومنتشرخواهد شد.
 
وی همچنین به تکمیل و ارسال فرم نامزدی ثبت درفهرست میراث جهانی به زبان فارسی و انگلیسی اشاره داشت و افزود: درخواست اعتبار تهیه پرونده ثبت میراث جهانی از ردیف اعتبارات ملی واستانی در دست اقدام می باشد و اولین جلسه هم اندیشی روند ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان با حضور مدیران ارشد دستگاه های اجرایی به ریاست استاندار محترم استان گلستان تشکیل شده است.
 
این مقام مسئول یادآور شد: دیوار بزرگ گرگان، دیواری است در سراسر شمال استان گلستان و  این دیوار با نام‌های سد اسکندر، سد پیروز، سد انوشیروان، قزل‌آلان و مار سرخ شناخته می شود.
 
عمرانی رکاوندی گفت: این دیوار از شرق دریای خزر شروع شده و پس از عبور از ضلع شمالی گرگانرود و دشت‌های وسیع شهرستان‌های ترکمن، آق قلا، گنبد کاووس و کلاله )ترکمن صحرا ) به کوههای پیشکمر ختم می شود و هنوز دانش ما از ابتدا و انتهای دیوار کامل نیست و نیازمند بررسیهای باستان شناسی و تحقیق بیشتر است.
 
وی بیان داشت: در مدارک مکتوب تاریخی، احداث سازه های دفاعی در قلمرو ایران باستان دارای سابقه دیرینه بوده و تا آنجا که در حوزه دریای خزر از چندین دیوار با نام های دربند  قفقاز ، دربند خزران، باب الابواب، دربند چول، در بند گرگان نام برده شده است که از این میان دیوار گرگان به عنوان طویلترین اثر معماری ایران از اهمیت خاصی برخودارست و عده ای ساخت دیوار گرگان را به هخامنشیان و برخی نیز به اسکندر مقدونی (330 پیش از میلاد ) نسبت می دهند.
 
وی افزود: اما آنچه مسلم است این‌که، دیوار در زمان لشکرکشی اسکندر مقدونی به ایران، هنوز ساخته نشده بود و تعدادی از مورخان معتقدند که دیوار گرگان، به عنوان طولانی‌ترین مانع باستانی، هم‌زمان با دیوار بزرگ چین و به تبعیت از آن در برابر یورش بیابانگردان واحه های آسیای مرکزی و نواحی بیابانی آنسوی جیحون احداث شده است.
 
ثبت دیوار بزرگ گرگان افتخاری برای گلستان است
 
مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان گفت: ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان، افتخاری دیگر برای استان گلستان است.
 
قربان عباسی با اشاره به اهمیت ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان افزود: پس ازگذشت چند ماه از ثبت جهانی گنبد قابوس، ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان در دستور کار قرار گرفت.
 
وی همچنین به نقل قول نماینده محترم ولی فقیه دراستان گلستان در خصوص ثبت جهانی دیوار بزرگ گرگان اشاره داشت وافزود: ایشان فرمودند گنبد قابوس مهم است ولی دیوار بزرگ گرگان مهم تر است.
 
عباسی ادامه داد: پس از پیگیری مستمر، دیوار بزرگ گرگان، به عنوان نامزد ثبت جهانی قرار گرفته و اکنون تهیه پرونده آن به جریان افتاده است.
 
وی خاطر نشان کرد: این افتخاری است که توانستیم دریک سال هم گنبد قابوس را درفهرست جهانی ثبت و هم دیوار بزرگ گرگان را کاندید ثبت جهانی کنیم.
 
عباسی اظهار امیدواری کرد همان طور که گنبد قابوس در کمترین زمان و بدون مخالفت در فهرست جهانی ثبت شد، امیدواریم با تکمیل پرونده دیوار بزرگ گرگان و مستندات لازم، نسبت به ثبت جهانی این اثر تاریخی اقدام شود.
 
به گزارش مهر، در بین دیوارهای دفاعی بجا مانده از سلسه های مختلف تاریخی در جهان بعد از دیوار بزرگ چین ( کمتر از 6000 کیلومتر) و دیوار لیمز در آلمان ( 548 کیلومتر) دیوار بزرگ گرگان ( 200 کیلومتر) به عنوان سومین دیوار بزرگ از دو همتای مشهور بریتانیایی خود؛ دیوار هادرین در انگلیس ( 160 کیلومتر) و دیوار آنتونی در اسکاتلند ( 63 کیلومتر) طویل‌تر و  به حد کافی عریض بوده و دارای گذرگاه و موانع مستحکم تری نسبت به سایر دیوارهای مشابه و مانع عظیم خطی برای یک ارتش قدرتمند و بزرگ است.
 
با توجه به اهمیت و ارزشمندی دیوار و تأسیسات مجاور آن، این اثر فرهنگی در تابستان 1378، با شماره 2345، در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید علت نام‌گذاری دیوار به نام «دیوار بزرگ گرگان»، بیشتر بر پایه اسناد و مدارک موجود و اهمیت ایالت هیرکانیا یا گرگان و دشت، در سیر تحولات تاریخی سرزمین پهناور ایران بوده است.