سرعین، نگین اردبیل

سرعین در فرهنگ لغت فارسی به معنای سرچشمه است. در ادوار گذشته از این منطقه به نامهای ساری قیه، سارقین، سرائین، سرقین یاد شده می‌شده است. این شهر به دلیل وجود آبهای گرم متعدد با خواص درمانیشان و همچنین برخورداری از شرایط ممتاز آب و هوایی ییلاقی در فصل تابستان مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد.

مجموعهٔ کم‌نظیری از خانه‌های سنگی در دهکدهٔ صخره‌یی کلخوران اردبیل در فاصلهٔ بیش از چهار کیلومتری سرعین، روستای ویند کلخوران با آثار باستانی مانند دهکده‌ای صخره‌یی و شگفت‌انگیز، جاذبه‌ها و مناظر طبیعی در امتداد درهٔ زیبای ورنیاب، گورستان‌هایی متشکل از سنگ قبرهایی دیدنی مربوط به دوره‌های گذشته قرار دارند که در مجموع، این مکان را به‌صورت موزه‌ای تاریخی، هنری و طبیعی درآورده است. 

درهٔ زیبای ورنیاب دره‌ای طولانی است که از دامنهٔ تپه‌های روستای ورنیاب تا قسمت انتهای مزرعه‌های روستای ویند کلخوران ادامه دارد. در امتداد جادهٔ روستای ویند کلخوران و در دامنه‌های تپه‌ها، گورستان‌هایی با سنگ قبرهای تراش‌خورده به‌دست انسان‌های خلاق و ساکنان پیشین این دیار وجود دارند که عمدهٔ این سنگ قبر‌ها به‌شکل حیوان‌هایی مانند قوچ، پلنگ و شکل‌ها و علامت‌های دیگری مانند سنگ قبرهای صندوقی‌شکل، مکعب‌مستطیل و نقش‌های هندسی با حجاری‌هایی روی آن‌ها و علایمی دیدنی‌اند که هر یک از آن‌ها در نوع خود اثری درخور تحسین هستند. 

بسیاری از این سنگ قبر‌ها با توجه به علایم و اشکال آن‌ها مشخص و متمایز از دیگر سنگ قبر‌ها هستند که به احتمال زیاد با توجه به شباهت اشکال و نقوش آن‌ها به سنگ قبرهای منطقه‌های همجوار که کار‌شناسان دربارهٔ آن‌ها تحقیق کرده‌اند، به دوران سلجوقی، تیموری و صفوی تعلق دارند. 

علاوه بر جاذبه‌هایی که به آن‌ها اشاره شد، در زیر تپه‌ها و صخره‌های اطراف این روستا، دهکده‌ای سنگی با مجموعه‌ای از خانه‌های سنگی منفرد به‌صورت یک پدیدهٔ معماری، تاریخی و باستانی استثنایی وجود دارد که شکل کنده شدن خانه‌ها در زیر تپه‌های سنگی و رسوبی و نوع کنده شدن آن‌ها که به خلق چنین آثاری منجر شده، در نوع خود کم‌نظیر است. 

دهکدهٔ صخره‌یی ویند حدود پنج کیلومتری جنوب غربی سرعین و در نزدیکی جادهٔ اردبیل قرار گرفته است. مناطقی که خانه‌های سنگی در آن قرار گرفته‌اند، قوردی قیه، تپهٔ چله‌خانه، قره قیه و مسجد یری نامیده می‌شوند. 

سفال‌های پراکنده در سطح و داخل خانه‌های سنگی به دوره‌های مختلف تعلق دارند؛ سفال‌های مربوط به دورهٔ اشکانی، سفال‌ها و قوس‌های جناغی در کنده‌های صخره‌یی شبیه به آثار ساسانیان و همچنین آثار و علایمی مربوط به دوران‌های اسلامی مانند سلجوقی، تیموری و صفوی که از استمرار استفاده از این خانه‌های سنگی در طول تاریخ حکایت می‌کنند. 

در تپهٔ چله‌خانه، بیشتر خانه‌های سنگی در زیر زمین قرار دارند. البته سقف تعدادی از آن‌ها بر اثر عوامل مختلف فروریخته و یا به‌سبب پر شدن فضاهای داخلی، امکان بازدید از آن‌ها فراهم نیست. 

تعداد قابل توجهی از خانه‌ها با ویژگی‌های منحصربه‌فرد سالم باقی مانده‌اند که به دو مورد از آن‌ها می‌توان اشاره کرد؛ یکی از آن‌ها در فاصلهٔ یک‌صد متری از جادهٔ شنی منتهی به ویند کلخوران قرار دارد که در ورودی آن سکویی از سنگ به ارتفاع ۶۰ سانتی‌م‌تر از کف است که دو ستون استوانه‌یی به قطر ۵۰ تا ۶۰ سانتی‌م‌تر در دو طرف سکو قرار گرفته‌اند. همچنین جاچراغی‌ها و تاقچه‌های کوچکی در داخل این واحد وجود دارند. 

در دو قسمت شمالی و جنوبی در ارتفاع ۶۰ سانتی‌متری حلقه‌هایی از سنگ کنده شده‌اند که مانند این حلقه‌های سنگی در قسمت پایین دیوار نزدیک کف وجود دارند، اما به‌دلیل پر شدن کف مشخص نیستند. هرچند اطلاعات دقیقی دربارهٔ کاربری آن‌ها در اختیار نیست، ولی از شکل ظاهری و ردیف کنده شدن آن‌ها چنین به نظر می‌رسد که این حلقه‌های سنگی برای بستن دست و پای افراد و احتمالا اسرا و زندانیان به‌صورت پشت به دیوار بوده است. 

بسیاری از این خانه و کنده‌های صخره‌یی این منطقه، پلانی مربع، مستطیل و بیضی‌شکل و غیر هندسی دارند که همه نوع زیستگاه مانند اتاق‌های منفرد و حجیم در ابعاد مختلف با راهروهای مرتبط با هم و سقف‌های هلالی‌شکل و قوس‌های جناغی مسطح با تاقچه‌ها، جاچراغی و جای رختخواب وجود دارند که در دل کوه‌ها و صخره‌های منطقه پراکنده‌اند و به لحاظ تعداد زیاد، تنوع آن‌ها و قابل توجه بودن از لحاظ تاریخی و باستانی به‌صورت یکی از کانون‌های علمی، ‌ تفریحی و گردشگری ممتاز می‌توانند درآیند. 

 

روستای بیله دره یا ویلا دره (چشمه آب گازدار) 

 

این روستا در ۳ کیلومتری شمال شهر سرعین در دره ای سرسبز و خوش آب و هوا واقع شده است و دارای چشمه آب سرد معدنی (آب گازدار) که به طور طبیعی دارای گاز بوده و قابل شرب و استحمام است. در اطراف این چشمه رسوب‌های آبرفتی حاصل از تخریب و تجزیه سنگ‌های آذرین و سخت منطقه فراگرفته است. آب چشمه بیله دره از دسته آبهای بیکربناته کلسیک سرد با PH اسیدی و رسوبات خشک اندک است. آب این چشمه شبیه به آب چشمه کاشا-اویان فرانسه است که خواص درمانی آن به قرار زیر است: درمان بیماری‌های کلیه: پایین بودن میزان املاح موجود در آب باعث قدرت دفع بیشتر مواد زائد بدن است، مصرف این آب باعث افزایش ادرار و دفع مواد گوناگون از راه دستگاه ادراری می‌شود. دستگاه تغذیه و کبد: جذب این آب در دستگاه گوارش زیاد است و حرکات دودی روده‌ها را کم می‌کند، مصرف این نوع آب‌ها به مقدار کم صفراآور است ودر دوره درمان باعث کاهش بیلی روبین و دیگر املاح صفراوی خون می‌شود. بافت‌ها: این آب باعث تورم آرام بافت‌ها می‌شود و اثر داخلی آن موجب تعویض آب درون سلولی و در نتیجه دفع مواد سمی است. مجاری ادرار: این آب‌ها باعث افزایش انقباض‌های مجاری ادرار می‌شود 

 

آبشار گور گور (گُر گُر) 

 

این آبشار سرچشمه آب معدنی واتا بوده و در حدود ۱۲ متر ارتفاع و ۲۰۰ متر مربع محوطه گردشگاهی دارد و در دامنه شمالی کوه سبلان در دره الوارس یا قزل گل لر واقع شده است. دسترسی به آن تا دامنه‌های کوه با ماشین و بقیه با پای پیاده امکان پذیر است. این آبشار در یکی از زیبا‌ترین نقاط طبیعی استان یعنی کوه سبلان قرار دارد و همراه با دیگر عناصرزیبا و بدیع طبیعی مانند یخچال‌های دائمی، چشمه‌های آب گرم و آب معدنی متعدد، فضایی مناسب و دلپذیر برای علاقه مندان زیبایی‌های طبیعت به وجود آورده است. آب و هوای ییلاقی مفرح و با صفا و قله‌های متعدد و ارتفاعات زیبا با پوشش گیاهی مصفا هر ساله هزاران نفر از کوهنوردان و مشتاقان طبیعت سبلان را به خود جذب می‌کند 

 

آبگرم‌ها 

 

سرعین دارای ده‌ها چشمه آب گرم معدنی می‌باشد که از کوه سبلان سرچشمه می‌گیرند. در کنار این آبهای گرم و معدنی وجودمراکز اقامتی و رفاهی در سطح استانداردهای جهانی اعم از هتل و هتل آپارتمان که طی سالهای اخیر با سرمایه گذاری هنگفت ساکنان بومی سرعین ایجاد و بهره برداری شده اندتحسین برانگیز است 

 

برخی آبگرم‌های معروف سرعین:

گاومیش گلی 

بش باجیلار 

مجتمع آب درمانی سبلان 

آبگرم ژنرال 

آبگرم پهنلو 

قهوه سویی 

ساری سو 

آبدرمانی شفا 

قره سو 

چشمه ابگرم دالار 

 

پیست اسکی 

 

پیست اسکی آلوارس سبلان در ۱۲ کیلومتری روستای آلوارس و ۲۴ کیلومتری سرعین قرار گرفته است. پیست اسکی آلوارس هشت ماه از سال به دلیل وجود برف قابل استفاده است. این پیست برای بالارفتن اسکی‌باز‌ها مجهز به تله‌سی‌یژ است، همچنین مجموعه دارای جاده آسفالت، یک مسیر اسکی آموزشی، دو ایستگاه کلاس‌های آموزشی، مهمانسرا و رستوران می‌باشد.

>> با تلخیص از: ایرانیم