سازهای ایرانی در صدا و سیما کوک می شوند

در چند ماه اخیر خوانندگان و آهنگسازان رفت و آمد زیادی به برنامه‌های موسیقی‌محور رسانه ملی داشته‌اند. شبکه‌های مختلف رادیویی و تلویزیونی در کنار پخش موسیقی و نماآهنگ‌های متنوع، برنامه‌هایی موسیقی محور را تدارک دیده‌اند و در این آثار مخاطب را به دنیای ترانه و آواز دعوت می‌کنند. اکنون رادیو در شبکه‌های آوا، نوا، فرهنگ و جوان با جدیت بیشتری به هنر موسیقی می‌پردازد. شبکه فرهنگ در برنامه‌های هفت اقلیم (روز جمعه)، موسیقی کلاسیک، گل‌های ایرانی و سرآهنگ، ساز موسیقی را کوک می‌کند و به نیاز مخاطبان پاسخ می‌دهد. رادیو جوان نیز در دو‌برنامه تازه به تازه نو به نو و یک سبد ترانه با محوریت موسیقی مهمان خانه‌های شنوندگان می‌شود.

در شبکه‌های تلویزیونی نیز بازار ترانه رونق خوبی دارد و شبکه‌های شما (هفت ترانه)، چهار (دلشدگان و دلنوازان) و آموزش (دستان) برنامه‌هایی را در این حوزه نمایش می‌دهند.

برنامه موسیقی «دستان» به تهیه‌کنندگی سیدمحمد مناجاتی و کارگردانی اسدالله ایمن و با اجرا و کارشناسی سید ‌عباس سجادی جمعه هر هفته‌ ساعت 21 از شبکه آموزش پخش می‌شود و بازپخش آن شنبه در همان ساعت از شبکه آموزش صورت می‌گیرد. به گفته مناجاتی، تهیه‌کننده دستان این برنامه جمعه این هفته سیری در فعالیت‌های سی‌ساله شهرام میرجلالی، نوازنده تار و عود و آهنگساز خواهد داشت. دوربین دستان نیز کنسرت‌های این استاد موسیقی را در چند ماه اخیر نشان خواهد داد. در هفته‌های آینده نیز دستان به زندگی استاد کمال پورتراب، آهنگساز و استاد دانشگاه خواهد پرداخت.

مناجاتی از ایجاد تغییر و تحولات جدید در دستان خبر داد و گفت: سری جدید این برنامه که از یک ماه آینده پخش می‌شود به سمت مستندشدن خواهد رفت و بخش‌های گفت‌وگومحور بتدریج حذف خواهد شد.

اجرای موسیقی زنده در دلشدگان

شبکه چهار با دو برنامه دلشدگان و دلنوازان به استقبال هنر موسیقی رفته است. در این میان دلنوازان سابقه پخش طولانی دارد و دلشدگان برنامه جدید این شبکه محسوب می‌شود. دلشدگان روزهای دوشنبه، چهارشنبه و جمعه ساعت 15 دقیقه بامداد پخش می‌شود.

«دلشدگان» برنامه‌ای ترکیبی است و در 52 قسمت 20دقیقه‌ای، بخش‌های متنوعی به علاقه‌مندان عرضه می‌کند که می‌توان به تکنوازی با یادی از استادان قدیمی همچون حبیب‌الله بدیعی، همایون خرم و فرهنگ شریف، معرفی و خواندن اشعار شاعران قدیم و معاصر و معرفی دستگاه‌های موسیقی اشاره کرد. در «دلشدگان» علاوه بر پخش موسیقی سنتی، دستگاه‌ها و ردیف‌های موسیقی سنتی نیز معرفی می‌شود.

مرتضی مومنی، تهیه‌کننده دو برنامه دلشدگان و دلنوازان با اشاره به تفاوت‌های دو برنامه گفت: در بخش آوازی برنامه دلشدگان به مدت ده دقیقه آوازخوانی خواننده‌ها را به صورت زنده پخش می‌کنیم که برای مخاطبان بسیار جذاب است. ضبط این قسمت کار دشواری است، چون ضریب خطا بالاست و بعضا نوازنده خسته می‌شود.

وی با بیان این‌که پخش زنده آواز تا به‌حال اتفاق نیفتاده است اظهار کرد: در سری جدید دلشدگان نقد و بررسی ترانه و مصاحبه با خوانندگان و آهنگسازان قدیمی را هم خواهیم داشت.

مومنی درباره تغییرات جدید برنامه دلنوازان گفت:‌ مجموعه‌ای از ترانه‌های محلی ایران را جمع‌آوری کرده‌ایم که در بخش آوای محلی ایران زمین تقدیم علاقه‌مندان می‌کنیم. یک گروه به همه استان‌های کشور همچون خراسان رضوی و لرستان سفر کرده و قطعات را جمع‌آوری کرده‌اند. تصاویر این برنامه همگی در فضای شب ضبط شده‌اند و شما هیچ صحنه‌ای از روز را نخواهید دید، چون معتقدم موسیقی در لحظات شب بیشتر و بهتر احساس می‌شود.

رابطه موسیقی و سینما در تازه به تازه نو به نو

«تازه به تازه، نو به نو» پنجشنبه‌شب‌ها از ساعت 21 تا 22 از شبکه رادیویی جوان برای مخاطبان موسیقی دوست پخش می‌شود. این برنامه حدود دو سال سابقه دارد و از ابتدای سال با گروه جدید تهیه و تولید می‌شود. در هفته‌های گذشته شهرام شعرباف در این برنامه توضیح داد که چگونه توانسته پس از یک دهه از وزارت ارشاد مجوز بگیرد. رضا یزدانی نیز درباره حضور در سینما و بازی در دو فیلم و ارتباط میان فیلم و موسیقی سخن گفت.

در مستندی دیگر فرزاد فرزین، رضا صادقی، پیام صالحی و مهدی مقدم درباره تجربه‌های سینمایی‌خود صحبت کردند.

مرسده بابایی سردبیر این برنامه با بیان این‌که تازه به‌تازه نو به نو‌هر هفته به دغدغه‌های اهالی موسیقی می‌پردازد گفت: موضوع یکی از قسمت‌های ما مشکلات خوانندگان و تهیه‌کنندگان بود. خیلی از خواننده‌ها آلبومشان دیر بیرون می‌آید و در این رابطه از تهیه‌کننده شاکی هستند. ما سعی کردیم نظرات دو طرف را منعکس و قضاوت را به مخاطب واگذار کنیم.

سردبیر «تازه به تازه نو به نو» به دیگر موضوعات برنامه اشاره کرد و گفت: نحوه صدور مجوز به گروه‌های موسیقی نیز یکی از معضلات مهم است.

مثلا گروه اوهام پس از ده سال توانسته‌اند مجوز بگیرند. ما این گروه را به برنامه دعوت کردیم و با آنها هم‌صحبت شدیم. خیلی از گروه‌ها نیز مجوز دارند ولی برای دریافت مجوز کنسرت با مشکل مواجه می‌شوند.

وی با بیان این‌که برنامه مخاطب عام را در نظر می‌گیرد اظهار کرد: ما نمی‌توانیم وارد مباحث نقد ترانه، ضرباهنگ و ملودی شویم، چون این مباحث برای مخاطب سنگین است. به همین دلیل هر هفته موضوعی جلو می‌رویم و متناسب با موضوع مهمان‌هایمان را دعوت می‌کنیم.

بابایی درباره محور بحث برنامه آینده گفت:‌ گروه پالت را به برنامه دعوت کرده‌ایم تا درباره آلبوم‌ها و فعالیت‌هایشان توضیح بدهند. این گروه در چند سال اخیر به خاطر خلاقیتشان سر و صدای زیادی به پا کرده‌اند.

هفت ترانه به اضافه دو ترانه تقدیمی در شبکه شما

برنامه هفت ترانه که از شبکه شما پخش می‌شود، شنبه تا پنجشنبه مسابقه‌ای بین ترانه‌های محلی، پاپ و سنتی برگزار می‌کند و روزهای جمعه برنده‌های اول و دوم هر روز را در معرض رقابت قرار می‌دهد.

رقیه محمدزاده، مدیر طرح و برنامه‌ریزی و نظارت شبکه شما با بیان این که هفت ترانه رویکرد ملی دارد گفت: هدف ما هم‌افزایی روحیه ملی، معرفی ترانه‌های محلی، مقامی و فولکلور در کنار ایجاد فضای مفرح و خاطره انگیز برای مخاطبان است. این برنامه به دنبال نوآوری و افزودن بخش‌های جذاب برای جلب رضایت مخاطب است و هرچند وقت یک بار بخش‌های جدید به آن اضافه می‌شود. به عنوان نمونه قرار است بخش بزرگان موسیقی با رویکرد پخش آثار و ترانه‌های بزرگان و صاحب نامان عرصه موسیقی به برنامه افزوده شود.

وی شبکه شما را پنجره‌ای به سوی همه اقوام ایرانی خواند و گفت: همه باید در این پنجره دیده بشوند و ما سعی داریم با گنجاندن ترانه‌های محلی (فولکلور) و موسیقی‌های فاخر سنتی در برنامه توازن ایجاد کنیم. در هر قسمت هفت ترانه علاوه بر پخش ترانه‌های در حال رقابت، دو ترانه تقدیمی نیز پخش می‌کنیم. این ترانه‌ها متناسب با تقویم و مناسبت روز انتخاب می‌شوند. مثلا به مناسبت تولد استاد بنان ترانه‌ای با صدای ایشان پخش می‌شود.

وی افزود: مردم از طریق پیامک ترانه‌های محبوبشان را انتخاب می‌کنند. زیرنویس پیامکی برنامه که پیام‌های ارسالی مخاطبان را منعکس می‌کند یکی از بخش‌های دوست داشتنی برنامه است. در بخش ترانه‌های ارسالی با نام حال دل شما نیز مردم آواز می‌خوانند یا دکلمه می‌کنند و صدایشان را برای ما می‌فرستند و ما آن را پخش می‌کنیم. ضمن این‌که در بخش گزارشی برنامه دوربین هفت ترانه به کوچه و خیابان می‌رود و از مردم می‌خواهد که درکنار بیان علاقه‌های موسیقایی خود اولین شعرهایی را که به خاطر سپرده اند یا شعر و آوازی را به یاد می‌آورند، بخوانند.

محمدزاده، نوا با نما را دومین برنامه موسیقی محور شبکه شما ذکر کرد و گفت: پخش سری جدید برنامه شبانه نوا با نما را که به صورت زنده در ساعت 23 تا 24 هر شب از مراکز استانی شبکه شما پخش می‌شود، فرصت تازه‌ای برای به نمایش در آوردن زیبایی‌های مغفول مانده پوشش اقوام فراهم آورده است. در هر قسمت صنایع دستی، پوشش و تنوع یکی از استان‌ها در کنار موسیقی خاص آن منطقه پخش می‌شود. مجریان نوا با نما با لباس محلی برنامه را اجرا می‌کنند و از این نظر تنوع خوبی در کل قسمت‌ها وجود دارد.

به گفته وی، تفاوت دو برنامه نوا با نما و هفت ترانه در این است که در اولی پوشش و آداب و رسوم منطقه موضوعیت دارد و موسیقی در اولویت دوم قرار می‌گیرد. اما هفت ترانه‌ کاملا موسیقی محور است و در آن ویژگی‌های استانی اولویت دوم را دارد.