نزولخواران در همین نزدیکی‌اند

قدم زنان فقط به کاغذ‌هایی که روی شیشه ویترین برخی مغازه‌ها نصب شده دقت کنید: وام فوری! نزولخواران زیاد دور از دسترس نیستند آنها در همین نزدیکی و در دسترس ما قرار دارند. نه در پستوها یا زیرزمین‌های دود گرفته بلکه در روز روشن و با پوششی به ظاهر قانونی در کوچه و بازار و صفحات روزنامه‌ها خودنمایی می‌کنند.آن هم زیر بلیت حکومت اسلامی که شدیدترین دستورات صریح دینی را برای برخورد با نزولخواران در آستین دارد.

در بازار تهران

روش سنتی بازار نزول هم همگام با رشد تجارت و صنعت در دنیای اقتصادی رشد کرده و روش‌های نوینی در بازار فعلی ایران شکل گرفته است؛ پدیده‌ای به نام چک نقد کردن در بازار یکی از این روش‌هاست. این روش نوین نزولخواری در بازار براین اساس است که هر صنفی برای خود یک یا دو نفر چک نقدکننده را سراغ دارد.

گرچه بسیاری از کسبه بازار حضور این افراد را لازمه ادامه گردش مالی خود می‌دانند، اما در واقع همان مبحث قدیمی نزول، شکل تازه‌ای به خود گرفته و قبح آن از بین رفته است. بنابراین شاید دیگر لازم نیست که زیاد به دنبال نزول‌کردن پول بگردیم و فقط کافی است یکی از افراد شاغل در بازار را بشناسیم، چون وی برای رسیدن به هدف کمک‌مان خواهد کرد یعنی یکی از همین افراد که را در صنف او چک نقدکننده است، معرفی می‌کند.این روش هم شرایطی برای خود دارد و نزولخوار برای نقدکردن چک قوانینی را به گیرنده پول تحمیل می‌کند.

مثلا بهره پول در این روش به صورت روزانه محاسبه شده و هرگز مبنای محاسبه کمتر از 30 روز یا یک ماه نیست به این صورت که هیچ کدام از افرادی که چک نقد می‌کنند چک‌های کمتر از یک ماه را قبول نمی‌کنند و می‌گویند این چک به کارشان نمی‌آید یا اگر هم قبول کنند همان یک ماه را مبنای محاسبه بهره پول قرار می‌دهند.

این روش البته دو نکته جالب دیگر را نیز در خود جای داده که یکی اصرار نزولخوار بر این که چک‌های تحویلی حتما باید حاصل یک معامله بین خریدار و فروشنده کالا باشد نه این که چک خود شخص متقاضی نزول پول.

او با این روش سعی دارد کار خود را قانونی و البته شرعی جلوه دهد و هرگز چک‌های افراد متقاضی پول را قبول نمی‌کند، اما دومین موضوع این که با توجه به توان مالی نزولخواران، آنها هرگز چک‌هایی با مبالغ بالا را نقد نخواهند کرد بلکه علاقه‌مند هستند چند فقره چک را که مبلغ کمی دارد، بپذیرند و نقد کنند.

به عنوان مثال صد میلیون تومان چک را در مجموع با ده فقره چک از اشخاص مختلف و ارقام کم نقد می‌کنند تا این که یک فقره چک را با این رقم از یک نفر قبول کنند. به این ترتیب سعی می‌کنند تا ریسک کار خود را به حداقل برسانند چون اشخاص مختلفی عهده‌دار پاس‌کردن چک‌ها (صاحبان حساب‌ها) هستند.

حالا نوبت حساب و کتاب است؛ در این روش با توجه به روزهای باقیمانده به وصول چک و البته رقم کل پرداختی مبنای بهره 5 الی 10 درصد خواهد بود با احتساب این ارقام و البته مدت زمانی که تا وصول چک باقیمانده کمتر از اصل مبلغ چک به آورنده چک، پول نقد تحویل می‌شود و به قول معروف چک را زودتر از موعد نقد می‌کنند.

این روش کسب درآمد و محاسبه بهره پول باعث‌شده تا این ضرب‌المثل بین نقدکنندگان چک بازار رواج یابد که می‌گویند: «روزها خودمان با پولمان کار می‌کنیم و شب‌ها پولمان خودش کنتور می‌اندازد.» (یعنی همان بهره‌ای که دریافت می‌کنند) به‌این‌ترتیب هر صنفی از طلا و جواهر، خودرو، موبایل، کیف و کفش، فرش، پوشاک یا عطر و ادکلن برای خود یک‌یا‌دو نفر را برای این کار دارد البته بدون این که نگران پیگرد قانونی یا حتی حرف و سخن دیگران باشند.

اما بازهم آشفته بازار ایران باعث شده شیوه‌ای جدیدتر نیز پا به عرصه نزول و نزولخواری بگذارد. گرچه این روش هنوز همه‌گیر نشده و فقط اقشار خاصی در بازار توان دستیابی به این روش نزول را دارند، اما همه می‌دانیم هر عرضه‌ای بالاخره متقاضی خود را خواهد یافت.

این روش به این صورت است که نزولخوار مقدار مشخصی ارز خارجی که بیشتر دلار یا یورو بوده را متناسب با زمان بازگرداندن پول(یک‌ماهه‌، دو ماهه یا بیشتر)، گران‌تر از ارزش واقعی روز به دیگری می‌فروشد و چک معادل ریال آن را از نزول گیرنده تحویل گرفته و معادل ریالی قیمت روز ارز را به وی تحویل خواهد داد.

نکته جالب اینکه اصلا ارزی مبادله نمی شود بلکه فقط ریال خودمان بین آنها مبادله خواهد شد.

در روزنامه‌ها

راه دیگر یافتن نزولخواران، روزنامه‌هاست. کافی است ضمیمه آگهی روزنامه را باز کرده و بخش کار و سرمایه را ببینید. در این بخش با انبوهی از آگهی‌های دریافت وام فوری مواجه می‌شوید که عناوین مختلف برای آن یافت می‌شود. پرداخت فوری سرمایه، وام فوری یکروزه، پرداخت وام بدون ضامن، پذیرش سند ملکی برای ترهین، پرداخت سرمایه به کارمندان دولت(!)، رفع مشکل مالی با ارائه سند مسکونی و... . یک تماس کوچک با این آگهی‌ها و دقت در مکانیسم مالی آنها نشان می‌دهد عملکرد آنها هیچ تفاوتی با نزول ندارد. فقط در برخی مواقع رقم نزول از 100 درصد به 80 درصد کاهش می‌یابد. مثلا اگر نزول دیرکرد یک قسط 300 هزار تومانی در حالت نزول 309 هزار تومان باشد، در این وام‌ها 250‌هزار تومان است، اما در اصل ماجرا هیچ تفاوتی حاصل نمی‌شود. این پدیده در حالی در روزنامه‌ها رواج دارد که بانک مرکزی و سایر ارگان‌های نظارتی بسادگی با آن کنار آمده یا با بی‌تفاوتی با آن برخورد می‌کنند؛ برخوردی که جای سوال بسیار دارد.