آمریکا در تحریم ایران به آخر خط رسیده است

علی‌اکبر صالحی در گفت‌وگو با روزنامه جام‌جم با طرح این سوال که غربی‌ها بیشتر از این تحریم‌هایی که بر ما اعمال کردند چه چیزی را می‌خواهند تحمیل کنند، افزود: تقریبا ابزار تحریم به نقطه اوج خود رسیده است و تصور آنها این بود که با این وسعت و شدت تحریم یقینا چرخه اقتصادی ایران فلج خواهد شد.

وی تصریح کرد: البته برداشت آنها به یک معنا درست بود و هر ملت و دولتی اگر با چنین تحریم‌هایی روبه‌رو می‌شد، نمی‌توانست بیش از مدتی دوام بیاورد، اما جمهوری اسلامی ایران به اعتبار این‌که از پایگاه مردمی برخوردار است، توانست با ابتکارهایی که به کار گرفت و با استفاده از صبر و استقامتی که مردم از خود نشان دادند و پشتیبانی معنوی که از نظام صورت دادند، آثار مخرب تحریم‌ها را کاهش دهد.

صالحی با تاکید بر این‌که غرب به این نتیجه رسیده است که بیش از این نمی‌تواند کاری کند، گفت: آنها اگر یک قدم دیگر هم بردارند، می‌دانند که ما هم یک قدم دیگر برمی‌داریم و ساکت نمی‌نشینیم.

وی افزود: یکی از کارهای عمده وزارت امورخارجه به‌کارگیری ابتکارات مختلف است و هر بار که آنها با یک حیله‌ای پیش می‌آیند، جمهوری اسلامی ایران هم با ابتکارات خودش سعی می‌کند آن را باطل کند.

وزیر امورخارجه در پاسخ به پرسشی درباره مذاکرات ایران و 1+5 در آلماتی، این مذاکرات را نقطه عطفی در میان هشت دور مذاکره ایران و 1+5 خواند و گفت: در دوره‌های قبل، طرفین بیشتر اعلام مواضع می‌کردند و هیچ طرفی از مواضع خودش کوتاه نمی‌آمد اما این بار تا حدودی مذاکرات، مفهوم گفت‌وگو را به خود گرفته بود.

صالحی گفت: در مذاکرات مواردی بود که غربی‌ها تا جلسه آلماتی بر آن اصرار داشتند اما این بار منطقی‌تر جلو آمدند. البته این‌طور نبود که اتفاق چشمگیری روی داده باشد اما همین که رویکرد آنها عوض شده، مهم است.

وی با بیان این‌که در این دور از مذاکرات، فرآیند گفت‌وگو به مفهوم گفت‌وگو شروع شده است، افزود: این امر، نقطه عطفی است و اگر آنها با همین رویه جلو بروند، یقیناً به نتایجی که هر دو طرف آن را بپذیرند، خواهند رسید.

می‌توان درباره فردو به تفاهم رسید

وزیر خارجه در مورد نظر طرف مقابل درباره سایت فردو هم گفت: وقتی صحبت از تعطیلی یک سایت می‌شود، باید از نظر تکنیکی بررسی کنیم که تعطیلی به چه معناست.

وی این موضوع را یک بحث تکنیکی خواند و تصریح کرد: از روز اول هم وقتی می‌گفتند که سایت فردو باید بسته شود یک عبارت غیر حرفه‌ای و غیر تکنیکی را مطرح کرده‌اند اما اکنون آنها این عبارت را حرفه‌ای‌تر مطرح می‌کنند.

صالحی افزود: سایت و امکانات آن بر سر جای خود قرار دارد و ما این سوال را داریم که چه باید بکنیم؟

وزیر خارجه گفت: می‌شود ضمن این‌که سایت فردو برقرار است و کار خود را انجام می‌دهد به یک تفاهمی رسید و نگرانی‌های آنها را در ارتباط با سایت فردو برطرف کرد. این یک بحث فنی است که از راه‌های مختلف می‌شود آن را مدیریت کرد و ان‌شاءالله در گفت‌وگوی کارشناسان در استانبول، این مساله یکی از مواردی است که طرح می‌شود و بررسی خواهد شد که به چه نحوی سایت فردو را مدیریت کنند که نگرانی طرف مقابل ـ که البته ما برای آن توجیهی نمی‌بینیم ـ برطرف شود.

پیشنهاد آمریکا این بار فرق می‌کند

صالحی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به پرسشی درباره مذاکره مستقیم ایران و آمریکا و پیشنهادهای چندی قبل مقامات آمریکایی گفت: پیشنهاد آمریکا و علاقه‌مندی به مذاکره دوجانبه درباره فعالیت‌های هسته‌ای با ایران مساله تازه‌ای نیست. در دوره‌های قبلی هم آمریکایی‌ها، مذاکره را پیشنهاد کرده بودند اما این پیشنهاد این بار فرق می‌کند.

وزیر خارجه با بیان این‌که شرایط و شیوه ارائه این پیشنهاد متفاوت است، تصریح کرد: مجموعه مقامات آمریکایی که برای این مذاکره اشتراک نظر دارند، وسیع‌تر هستند البته این به آن معنا نیست که اکنون از حیث مفاهیم، چارچوب‌های سیاست خارجی دولت اوباما عوض شده است بلکه به این معناست که تاکتیک‌ها در حال تغییر است.

وی با بیان این‌که افراد هم در پیاده کردن چارچوب سیاسی موثرند، گفت: اکنون به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها به دلایل مختلف، متفاوت رفتار می‌کنند و آمادگی خود را در این‌باره اعلام کرده‌اند.

صالحی با طرح این پرسش که چرا چنین اتفاقی افتاده است افزود: دلایل مختلفی را می‌شود در این‌باره مطرح کرد؛ یکی از این دلایل شرایط، بحران و التهاب منطقه است.

صالحی تصریح کرد: ایران به عنوان با ثبات‌ترین، مستقل‌ترین، نقش‌آفرین‌ترین و مقتدرترین کشور منطقه، به طور یقین نقش بسیار مهمی در برقراری صلح و ثبات در منطقه دارد و اگر مجموعه کشورهای دیگر، راغب به برقراری و استقرار صلح و امنیت در منطقه هستند باید با ایران در تعامل باشند.

وزیر خارجه گفت: نفوذی که ایران در منطقه دارد و موضعگیری‌های بدون تغییر و برحقی که در برابر کشورها اتخاذ می‌کند، اعتبار زیادی برای جمهوری اسلامی در میان کشورهای منطقه و عرصه بین‌المللی فراهم کرده است.

وی اضافه کرد: نظر مردم، افکار عمومی و وضع اقتصادی آمریکا از یک‌سو و تجربه تلخ دو جنگ عراق و افغانستان از سوی دیگر باعث شده این کشور شیوه گریز از جنگ را پیش‌بگیرد. آمریکا در شرایطی نیست که یک ماجراجویی دیگر را آزمایش کند و چالش جدیدی را پیش روی خود بیاورد و مردم آمریکا آن را نمی‌پذیرند.

وزیر خارجه گفت: مسائل اقتصادی نیز در این زمینه دخیل است و ترس مردم از بحران‌های اقتصادی نتایج روانی به دنبال دارد و مردم به دلیل این ترس، رویکرد نظامی را از سوی آمریکا نمی‌پذیرند. اکنون جهان از جمله آمریکا و غرب از بحران اقتصادی رنج می‌برد و اگر این پرونده تصنعی جمهوری اسلامی ایران از طرف آنها به گونه‌ای مدیریت شود که آرامش روانی در محیط بین‌المللی ایجاد کند، می‌تواند موجب تحرک اقتصادی را نیز فراهم آورد.

صالحی عامل دیگر را قضیه رژیم صهیونیستی و موضوع فلسطین خواند و افزود: این موضوع بسیار بغرنج تر از چیزی شده است که بخواهند وضع را ملتهب‌تر از آنچه که هست بکنند. آخرین دلیل هم این است که عواقب درگیری با ایران برای آنها ناشناخته است.

وی با بیان این‌که مجموعه این عوامل باعث شده آمریکایی‌ها این بار در گفت‌وگو و تعامل با ایران جدی‌تر باشند، گفت: ما هم از روز اول گفته‌ایم که ملت صاحب‌فکر و اندیشه هستیم و رهبر معظم انقلاب در این باره فرمودند که ملت ما اهل منطق است.

وزیر خارجه گفت: اگر صداقت در کلام آنها دیده شود و این‌بار صادقانه پیش آمده باشند، جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد که این موضوع را به طور جدی بررسی کند اما این‌که زمان این امر کی برسد، بحثی جداگانه است و در زمان مناسب اطلاع‌رسانی خواهد شد.

وی تصریح کرد: رهبر معظم انقلاب این گفت‌وگوها را منع نفرمودند اما شرط این گفت‌وگوها را به وضوح مشخص کردند.

صالحی گفت: یکی از دلایلی که باعث شده ما فکر کنیم آمریکایی‌ها نسبت به گذشته صادقانه‌تر این پیشنهاد را مطرح می‌کنند، این است که در نشست آلماتی، آمریکایی‌ها رویکرد سازنده‌تری را پیش گرفته بودند.

اعتقادی به بازی سیاسی نداریم

صالحی در بخش دیگری از این گفت‌وگو درباره اظهارات چندی قبل معاون وزیر خارجه روسیه درباره مذاکرات احتمالی ایران و آمریکا مبنی بر این‌که روسیه خواستار این است که از توافق احتمالی تهران و واشنگتن مطلع باشد تا مطمئن شود هیچ تصمیمی در این زمینه به زیان منافع روسیه گرفته نخواهد شد، گفت: اکنون ما بهترین روابط سیاسی را با روس‌ها داریم و با توجه به این‌که من در بحث هسته‌ای نیز از مسائل مطلع بودم، واقعا به سهم خودم از ملت و دولت روسیه تشکر می‌کنم که همکاری موثری در ساخت نیروگاه بوشهر با ما داشتند.

وی گفت: اگر همکاری روس‌ها نبود، ما نمی‌توانستیم این نیروگاه را به سرانجام برسانیم و این جای قدردانی و تشکر از ملت روسیه دارد، اما در مورد نظر آقای ریابکوف که من هم آن را در رسانه‌ها خواندم، نمی‌دانم آیا به همین صورت، بیان شده باشد یا نه.

وزیر خارجه افزود: گاهی اوقات در روزنامه‌ها و مطبوعات ابتدا و انتهای جمله را نادیده می‌گیرند و مطلبی را منتشر می‌کنند که شاید اصل موضوع نباشد. ولی اگر موضوع همان‌گونه باشد که بیان شده، جوابش این است که در این 34 سال جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک جمهوری مستقل نشان داده که دوستی دیگر کشورها را پاس می‌دارد و دوستی‌اش با هر کشوری به حساب کشور دیگر یا ضد آن نیست.

صالحی تاکید کرد: ما اعتقادی به بازی سیاسی نداریم بلکه صادقانه در تعاملاتمان گام بر می‌داریم. ما آن بازی معمول سیاسی را که از برگ این کشور و آن کشور در جهت منافع کشورها استفاده می‌شود نمی‌پسندیم و به این مفهوم، منفعت‌طلبی نمی‌کنیم. از این رو اگر روابطمان را با هرکشوری تقویت کنیم و توسعه بدهیم این اقدام یقینا با این هدف که ضد کشور دیگری به کار گرفته شود، انجام نمی‌شود.

وی افزود: ما چنین کشوری نیستیم و اگر دیگران این‌گونه هستند این موضوع بحث دیگری است. امیدوارم که صحبت ایشان این‌طور که نقل می‌شود نبوده باشد، در غیر این صورت برای ما تعجب‌آور است.

صالحی گفت: ما بهترین رابطه را با روسیه داریم و همواره به روس‌ها گفته‌ایم که برای روابط استراتژیک آمادگی داریم. رهبر معظم انقلاب هم بر این نکته تاکید دارند که یک روسیه مقتدر و ایران مستقل می‌توانند مکمل یکدیگر باشند. این سیاست ما نسبت به روس‌هاست و آنها هستند که باید سیاست خود را تعیین کنند. وزیر خارجه تصریح کرد: ما اگر روزی بخواهیم با هر کشوری که حالا می‌تواند آمریکا یا هر کشور دیگری باشد، گفت‌وگو کنیم یقینا این امر به ضرر دیگران نیست. ما به فکر کشور و منافع خودمان هستیم و همیشه برای دیگر کشورها طلب خیر می‌کنیم. سیاست خارجی ما بر اساس خیرخواهی است، نه منفعت‌طلبی.

کتایون مافی - گروه سیاسی