جاده ابریشم در محاصره نخاله‌های ساختمانی

 مسیر جاده ابریشم در شهرری که به جاده قدیم ری نیز مشهور است و در روستای عباس آباد علاقبند در قسمت جنوبی جاده امام رضا (ع) در بخش خاوران قرار دارد و در زمانی نه چندان دور روستاییان اطراف با استفاده از این راه خود را به شهرری و حرم عبدالعظیم (ع) می‌رساندند.

نگاهی کوتاه به تاریخچه جاده ابریشم

قدیمی ترین راه بزرگ ایران، جاده شاهی است که از بابل شروع می‌شد و با گذر از تنگنای زاگرس به کرمانشاهان و اکتابان (همدان ) می‌رسید، از آنجا به ری می‌رفت و در امتداد جنوب البرز به باکتری‌ها (بلخ) می‌انجامید.

این راه از روزگاران کهن اصلی ترین راه پیوند میان شرق و غرب بوده است.

راه ابریشم راهی نو بنیاد نیست بلکه همان مسیر قدیم است که در گذر روزگاران از آسیای مرکزی به چین پیوسته و سرازیر شدن کاروان‌های ابریشم این نام را بر آن نهاده است.

جاده ابریشم یا راه ابریشم یکی از راههای معروف قدیم است که به دلیل حمل ابریشم چین از این راه، بدین اسم شهرت یافته‌ است.

این راه از شهرستان توان هوانگ در چین به ولایت کانسو می‌آمد و از آنجا داخل ترکستان شرقی امروزی می‌شد و از طریق بیش‌بالیغ و آلمالیغ و اترار به سمرقند و بخارا می‌رسید.

در بخارا قسمت اصلی آن از راه مرو و گرگان به ری می‌آمد و از ری به قزوین و زنجان و تبریز و ایروان می‌رفت و از ایروان به طرابوزان یا به یکی از بنادر شام منتهی می‌شد.

در این مقال قصد نداریم که به تاریخچه کامل جاده ابریشم بپردازیم بلکه مطالب بالا نشان از اهمیت، قدمت و گذشته‌هایی است که این مسیر تاریخی دارد که بخشی از آن در ایران و در شهرری رخ داده است.

به طور حتم اگر از جاده امام رضا (ع) عبور کرده اید، بعد از سه راه افسریه و گذشت حدود 20 کیلومتر و چند کیلومتر مانده به قیامدشت، تابلوی روستای عباس آباد علاقبند را خواهید دید، وقتی سمت این روستا حرکت کنید و از اهالی قدیمی روستا آدرس جاده قدیم شهرری یا همان جاده ابریشم سابق را بگیرید به شما نشان خواهند داد.

این جاده قدیمی اکنون نشانی از مسیر و یا یک جاده عبوری را ندارد چرا که از ابتدای مسیر تا انتهای آن و در اطراف جاده نخاله‌های ساختمانی کلان شهر تهران تخلیه شده و متاسفانه جاده‌ای را که می‌توان از آن برای برنامه‌های گردشگری و سایر موارد استفاده کرد اکنون به محل تخلیه نخاله تبدیل شده است.

در سالهای گذشته بخشداری خاوران حدود 500 میلیون ریال را برای تسطیح جاده قدیم ری هزینه کرده بود که این طرح نیمه کاره رها شد و اکنون محلی خوبی برای تخلیه نخاله‌های ساختمانی و سایر زباله‌ها شده است.

اما این پایان غم انگیز جاده ابریشم در شهرری نیست، چرا که در بخش دیگری از این روستا و در قسمت شرقی آن نیز به دلیل فروش زمین‌های کشاورزی و برداشت غیر مجاز خاک برای ساخت آجر شاهد ایجاد چاله‌هایی به عمق حدود 30 متر و عرض و طول بسیار بزرگی هستیم.

این مناطق که اکنون به نوعی محلی قانونی برای تخلیه نخاله‌های ساختمانی تبدیل شده توسط شهرداری فرون آباد (شهرستان پاکدشت) به بخش خصوص اجاره داده شده است.

ذکر این نکته ضروری است که مناطق اطراف روستای عباس آباد علاقبند که در جوار شهر فرون آباد از توابع شهرستان پاکدشت قرار دارد از موارد اختلاف این شهر و بخشداری خاوران است که هر یک آنرا متعلق به خود می‌دانند.

حسین محمودی شخصی که زمین‌های این قسمت از روستای عباس آباد علاقبند به وی اجاره داده شده است، در این خصوص گفت: این زمین‌ها را از سوی شهرداری فرون آباد و شورای روستای عباس آباد علاقبند اجاره کرده ایم و مبلغی را نیز به سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران پرداخت می‌کنیم.

اما نکته ضروری که بسیار حائز اهمیت است فاجعه زیست محیطی در این منطقه است که در سالهای آینده در این نقطه ایجاد خواهد شد که ضمن از بین بردن محیط زیست و آلوده کردن سفره‌های آب زیر زمینی، عامل اصلی بسیاری از بیماریها برای ساکنان اطراف این منطقه خواهد بود.

بخشدار خاوران در این خصوص به ایرنا گفت: چرا هنوز ما باید شاهد تخلیه نخاله‌های ساختمانی به صورت غیر مجاز در اطراف روستاهای عباس آباد علاقبند و قاسم آباد تهرانچی باشید.

سید مهدی حسینی پور افزود: این فاجعه زیست محیطی اکنون به حدی رسیده است که یکی از قدیمی ترین جاده‌های شهرری بسته شده و اطراف آن مملو از نخاله‌های ساختمانی است.

وی موضوع نخاله‌های ساختمانی در حاشیه شهرهای شهرستان ری را یک معضل اساسی دانست و گفت: این موضوع از وضعیت زرد خارج شده و به نقطه قرمز رسیده است.

حسینی پور یادآور شد: از هر نقطه‌ای از تهران که نخاله وجود دارد، مسیرشان مسیر جاده خاوران و روستاهای نزدیک تهران است و به نوعی شهرستان ری بار بسیاری از مشکلات کلان شهر تهران را به دوش می‌کشد.

وی یادآور شد: اقدامات مختلفی را برای جلوگیری از این کار انجام دادیم ولی موفق نشدیم و به دلیل نبود امکانات و نیروی انسانی در بخش خاوران نمی‌توانیم مقابل این پدیده شوم زیست محیطی بایستیم.

بخشدار خاوران ادامه داد: زمانی که ما قصد داریم از تخلیه نخاله‌های ساختمانی در نقاط مختلف این بخش جلوگیری به عمل آوریم، افرادی که قصد انجام این کار غیر قانونی را دارند، اقدام به تهدید و برخورد فیزیکی می‌کنند که متاسفانه چندین حادثه برای دهیاران روستاهای عباس آباد علاقبند و قاسم آباد تهرانچی رخ داده است.

فاجعه زیست محیطی دیگر در بخش خاوران در راه است

بخشدار خاوران همچنین گفت: شرکت شهرک‌های صنعتی استان تهران نیز 330 هکتار از اراضی روستای قاسم آباد تهرانچی را برای تخلیه نخاله خریداری کرده است که این موضوع نیز بر مشکلاتی که شهرستان ری و بخش خاوران گریبانگیر آن بود، اضافه شد و متاسفانه مسوولان بدون هیچگونه کار کارشناسی و نظرخواهی از مسوولان ری دست به این کار زده‌اند.