توصیه‌های کلیدی برای پیشگیری از تولد کودکان عقب‌مانده

ـ جلوگیری از مصرف سیگار، الکل، مواد مخدر، مصرف خودسرانه دارو، تماس با بیماران مبتلا به بیماری‌های مسری، تماس با سموم و در معرض اشعه ایکس قرارگرفتن در دوران بارداری

ـ جلوگیری از بارداری قبل از 18 سالگی و بعد از 35 سالگی

ـ رعایت فاصله مناسب بین بارداری‌ها و فرزند کمتر زندگی بهتر

ـ تنظیم وزن قبل از بارداری در صورت چاقی یا لاغری بیش از حد

ـ تلقیح واکسن سرخجه قبل از بارداری در صورت ایمن نبودن

ـ تغذیه مناسب (مصرف اسید فولیک) و رعایت نکات بهداشتی در دوران بارداری

ـ منظم انجام شدن مراقبت‌های دوران بارداری

ـ انجام زایمان در زایشگاه‌ها و مراکز ذی‌صلاح

ـ مراجعه هر چه سریع‌تر به پزشک در صورت بروز زردی، بی حالی، خوب شیر نخوردن، تب یا تشنج در نوزاد

ـ مراجعات مرتب و به موقع به مراکز بهداشتی برای بررسی سلامت جسمی و پیشرفت تکاملی کودک

ـ ایجاد رابطه عاطفی مناسب با فرزندان

ـ جلوگیری از تروما و تصادفات

نباید فراموش کرد از آنجا که عقب‌ماندگی ذهنی یکی از انواع اختلالات روانی است، قاعدتا پیشگیری، تشخیص و درمان بموقع آن کمک قابل توجهی به خانواده وبهداشت روانی جامعه خواهد کرد. باتوجه به پیشرفت‌های اخیرعلم طب در شناخت علل بیماری و معلولیت ها، بسیاری از معلولیت‌های جسمی و ذهنی قابل پیش‌بینی و پیشگیری هستند.

مشاوره ژنتیک یکی از طرح‌های پیشگیری از معلولیت‌ها است و والدین می‌توانند با مشاوره ژنتیک بخصوص قبل از ازدواج یا حداقل قبل از بارداری، مهم‌ترین گام را در جهت پیشگیری بردارند زیرا به عقیده کارشناسان، مشاوره ژنتیکی نقش زیادی در پیشگیری از انواع معلولیت‌ها دارد.

مراکز مشاوره ژنتیک باهدف تحت پوشش قرار دادن گسترده اقشار مردم به‌خصوص قشر در معرض آسیب و معلولیت توسط سازمان بهزیستی راه‌اندازی شده است. به دلیل این که بسیاری از معلولیت‌ها و بیماری‌های خاص، از جمله عقب‌ماندگی ذهنی را می‌ توان به وسیله انجام مشاوره ژنتیک پیشگیری کرد و اکثر بیماری‌های ارثی حتی با صرف هزینه کلان کامل قابل درمان نیستند بنابراین پیشگیری از این امر به لحاظ اقتصادی نیز مقرون به صرفه است.

در پایان باید گفت که غالب ناهنجاری‌های ژنتیکی و بیماری‌های ارثی قابل پیش‌بینی بوده و با در نظر گرفتن قوانین وراثت و مشاوره‌های ژنتیکی و انجام آزمایش‌های مختلف قبل از ازدواج (بخصوص ازدواج‌های فامیلی)، می‌توان از تولد تعداد قابل ملاحظه‌ای از کودکان معلول و عقب‌مانده ذهنی که به علت اختلالات ژنتیکی متولد می‌شوند، جلوگیری کرد.