سرخجه، بیماری‌ای که زنان باردار را تهدید می‌کند

در خون فردی که به یک بیماری عفونی مبتلا شده باشد یا علیه این بیماری عفونی واکسینه شده باشد، آنتی‌بادی‌هایی برای مقابله با بیماری تولید شده است.

این آنتی‌بادی‌ها حتی پس از بهبود کامل فرد نیز در بدن او باقی خواهند ماند و به این ترتیب از ابتلای مجدد این فرد به اغلب بیماری‌های ویروسی جلوگیری به عمل می‌آورند یا به عبارت دیگر موجب مصونیت فرد نسبت به آن بیماری خواهند شد. سرخجه و آبله‌مرغان نیز از جمله بیماری‌هایی هستند که اگر فرد یک بار به آنها مبتلا شود برای همیشه نسبت به آن بیماری مصونیت خواهد داشت.

بنابراین، این خانم که قصد باردارشدن دارد تنها با انجام یک آزمایش خون ساده می‌تواند سطح آنتی‌بادی سرخجه در خون را مورد بررسی قرار دهد و به این ترتیب پزشک براساس نتیجه این آزمایش، مصونیت یا عدم مصونیت او را تشخیص خواهد داد.

بیماری سرخجه به دلیل ایجاد ناهنجاری‌های جنینی از جمله بیماری‌های بسیار مهم به شمار می‌آید و بیش از 90 درصد نوزادان مادرانی که در  3 ماهه اول بارداری به بیماری سرخجه مبتلا شده‌اند به سندرم سرخجه جنینی مبتلا خواهند شد. به همین علت واکسینه‌شدن علیه بیماری سرخجه یکی از مهم‌ترین اقدامات پیش از بارداری به شمار می‌آید و اگر فرد نسبت به این بیماری مصون نباشد تزریق واکسن سرخجه ضروری خواهد بود و  پس از تزریق واکسن هم 3 تا 6 ماه بعد می‌تواند باردار شود. از آنجا که با تزریق واکسن به مادران باردار احتمال ابتلای جنین آنها به بیماری سرخجه وجود دارد، واکسیناسیون سرخجه در مادران باردار انجام نمی‌شود.

ابتلای جنین به سرخجه در ماه‌های نخست بارداری موجب مرگ جنین، سقط خود به خودی جنین یا ایجاد ناهنجاری‌هایی نظیر ناشنوایی، آب‌مروارید، آب‌سیاه جنینی، عقب‌ماندگی ذهنی، ضایعات پوستی، کوچکی جمجمه و... خواهد شد.

گاهی پزشک در انجام آزمایشات تشخیصی که پیش از بارداری برای بیمار توصیه می‌کند وجود آنتی‌ژن‌های خاصی را در خون مورد بررسی قرار می‌دهد. آنتی‌ژن‌ها موادی هستند که بدن، آنها را به عنوان یک عامل خارجی شناسایی کرده و در واکنش نسبت به این عامل، آنتی‌بادی‌هایی را تولید می‌کند.

وجود یک آنتی‌ژن خاص در خون نشان‌دهنده این است که این عامل بیماریزا همچنان در بدن فعال است و چنانچه علائمی از این بیماری در فرد دیده نشود به این معنی است که فرد ناقل این بیماری است؛ مانند کسی که می‌تواند ناقل ویروس هپاتیت B باشد. بنابراین با انجام آزمایشات ساده می‌توان فرد را براحتی از نظر عدم‌مصونیت نسبت به یک بیماری خاص یا فعال‌بودن یک عامل بیماریزا در بدن مورد بررسی قرار داد.

بسیاری از بیماری‌های عفونی نظیر بیماری ایدز، انواع مختلف هپاتیت، سرخک، سرخجه و همچنین بسیاری از بیماری‌های عفونی تب‌دار با انجام این آزمایشات قابل تشخیص و درمان هستند. از این‌رو پزشکان توصیه می‌کنند تا همه خانم‌ها پیش از باردارشدن با انجام این آزمایشات و بررسی نتایج آن توسط پزشک معالج، احتمال ابتلای جنین به بیماری‌های جنینی را که اغلب با پیامدهای جبران‌ناپذیری همراه است به حداقل برسانند.

دکتر هنگامه‌غفوری‌نیا