نفوذ به عمق شخصیت‌ها در بیمارستان

تاکنون 313 قسمت از سریال 494 قسمتی پرستاران از شبکه یک سیما پخش شده است. بنابراین تا پایان راه این سریال راه درازی در پیش است. به همین دلیل بازخوانی چگونگی تولید سریال پرستاران خالی از لطف نیست.

در تاریخ رسانه تلویزیون به ندرت اتفاق افتاده که یک مجموعه درام بتواند به موفقیت عظیمی دست پیدا کند و پخش عمومی آن به فصل دوازدهم برسد. اما این اتفاقی است که برای مجموعه «پرستاران» افتاده و این در حالی است که حال و هوای کلی آن اکشن و ماجراجویانه یا حتی علمی ـ تخیلی هم نیست. این اولین نکته‌ای است که عموم منتقدان تلویزیونی هنگام بحث درباره این مجموعه پربیننده مطرح می‌کنند. حتی مجموعه‌های کلاسیک و موفقی مثل «ماموریت غیرممکن» و «سفرهای ستاره‌ای» (که در ایران با نام «بالاتر از خطر» و «پیشتازان فضا» پخش شدند)‌ هم نتوانستند با جذب انبوه تماشاگران تا چند سال متوالی به پخش خود ادامه دهند. زمانی که اولین اپیزود مجموعه در سال 1998 به روی آنتن رفت، حتی سازندگان آن هم تصورش را نمی‌کردند پخش آن تا سال 2009 ادامه پیدا کند و 494 قسمت آن نمایش موفقیت‌آمیز تلویزیونی داشته باشد. منتقدان درباره دلیل اصلی موفقیت مجموعه در بین عموم تماشاگران صحبت می‌کنند و می‌پرسند چه چیزی باعث چنین استقبال بالایی از آن شد؟ قصه مجموعه شبیه قصه هر مجموعه درام پزشکی دیگری بسیار ساده و سرراست است. پس از آن که یک مرکز پزشکی با ختم فعالیت‌های خود تعطیل می‌شود، تمام کادر این بخش پراکنده شده و مجبور به ادامه فعالیت در دیگر واحدهای درمانی و پزشکی می‌شوند. آنها مجبور به همراهی با یکسری تغییرات بزرگ هستند، تغییراتی که تاثیراتی قاطع و آینده‌ساز بر روی تمام آنها می‌گذارد. گروهی از این پزشکان و پرستاران راهی کار در واحد فعالیت‌های ویژه و بخش اورژانس می‌شوند، جایی که مدیر آن دکتر فرانک کامپیون مقررات خاص خود را اعمال کرده است.

جودیت مک‌گرا، جورجی پارکر و جان هاوارد بازیگران اصلی «پرستاران» هستند و قصه آن در یک بیمارستان خیالی و فانتزی در کشور استرالیا رخ می‌دهد. جودیت مک‌گرا تنها بازیگر مجموعه است که در تمام اپیزودهای آن حضور دارد و هیچ قسمتی از این مجموعه، بدون حضور او فیلمبرداری نشد. بخش زیادی از موفقیت مجموعه بجز فیلمنامه و کارگردانی خوب آن، مربوط به حضور او در نقش ایون رایان است. بیمارستان وسترن جنرال که قصه مجموعه در آنجا اتفاق می‌‌افتد،‌ خیلی زود به صورت یکی از شخصیت‌های اصلی درآمد و هویت‌بخش قصه و ماجراجویی‌های آن شد. فیلمنامه پرتحرک «پرستاران» توانست به عمق روح و وجود شخصیت‌های مرکزی خود نزدیک شود و تصویر دقیقی از آنها، زندگی‌شان و شرایط کاری که در آن به سر می‌برند، به دست بدهد. به گفته سازندگان مجموعه، برای آنها اهمیت زیادی داشت که به روانکاوی شخصیت‌های مختلف قصه بپردازند و از ارائه آدم‌هایی تک‌بعدی و بی‌هویت اجتناب ورزند. جو پورتر، تهیه‌کننده اصلی مجموعه در این رابطه می‌گوید: «به همین دلیل است که تماشاچی در قسمت‌های مختلف مجموعه این آدم‌ها را در حال و هوا و حالات بسیار متفاوتی می‌بیند، یک روز آنها سرحال، خوش برخورد و معقول هستند و یک روز ناگهان آنها را خشمگین، آزرده‌خاطر و ناراحت می‌بینید. آنها شبیه همان آدم‌های معمولی هستند که در زندگی روزمره می‌‌بینیم و واکنش‌هایشان تفاوتی با بقیه مردم ندارد. آنها هم می‌توانند ناراحت و عصبانی شوند و این روحیه را در معرض دید و قضاوت دیگران قرار دهند.»

جودیت مک‌گرا هم همین منطقی و واقع‌گرا بودن شخصیت خود در «پرستاران» می‌داند که او را جذب همکاری با پروژه کرد و اضافه می‌کند: «آدم‌های قصه امیدها و نگرانی‌هایشان را با یکدیگر تقسیم می‌کنند و در غم و خوشی در کنار هم هستند. این وضعیت باعث خلق فضایی می‌شود که می‌‌توان در آن زندگی روزمره و روانی آن را مشاهده کرد. شخصیت من در قصه مجموعه نه یک آدم خشک و کلیشه‌‌ای که یک موجود زنده با تمام احساسات موجود در روابط انسانی و اجتماعی است. او هم می‌تواند مثل بقیه از شنیدن یک حرف تلخ برنجد و در گوشه‌‌ای بنشیند و گریه کند. این همان زندگی واقعی است که همه ما مجبوریم هر روز خودمان را برای کنار آمدن با آن آماده کنیم.» به گفته منتقدان تلویزیونی لحن واقع‌گرایانه «پرستاران» یکی از عوامل اصلی جذب مخاطب استرالیایی بوده و به کمک آن توانسته لقب یکی از طولانی‌‌ترین درام‌های تلویزیونی این کشور را بگیرد. این مجموعه پخش بین‌المللی بسیار موفقی هم داشته و به جز ایران در کشورهای انگلستان، ایرلند و بلژیک هم پرمخاطب بوده است. جو پورتر در کنار دی‌درو و ماری آن کارول خالقین اصلی مجموعه بوده‌‌اند. سازندگان مجموعه ایفای نقش‌های اصلی آن را به دست تعدادی از بازیگران مشهور و سرشناس سینما و تلویزیون کشور سپردند. مجموعه در دوران پخش خود 3 بار لوکیشن داخلی خود را تغییر داد و به واحدهای جدید نقل مکان کرد. شهر سیدنی لوکیشن پرستاران بوده است. با خروج اریک تامپسون، بازیگر نقش دکتر استیوز ‌از‌مجموعه، تهیه‌کنندگان آن شاهد کاهش چشمگیر تماشاگران شدند و به فکر راه چاره افتادند. آنها در اولین قدم تصمیم گرفتند تغییراتی در لوکیشن و فضای مجموعه ایجاد کنند. این تغییرات در سال 2004 صورت گرفت و به نوعی در خدمت احیای دوباره پروژه قرار گرفت. تغییر لوکیشن به سازندگان مجموعه کمک کرد تا خط قصه‌گویی خود را عوض کنند و آدم‌ها و ماجراجویی‌های تازه‌ای را به قصه اضافه کنند. در این حالت، توجه قصه و فیلمنامه از سمت پرستاران به سراغ دکترها هم رفت و آنها نقش مهم‌تری از ماجراها به عهده گرفتند. این تغییرات باعث افزایش موفقیت مجموعه شد و تماشاگران را دوباره مشتاق پیگیری ماجراهای آن کرد. در دل همین تغییرات بود که شخصیت دکتر فرانک کامپیون (با بازی جان هاوارد)‌ معرفی و خلق شد. مشابه چنین تغییری یک بار دیگر در سال 2009 رخ داد. این بار یک هلیکوپتر و یک ماشین ویژه به جمع عوامل بیمارستان اضافه شد. این دو وسیله نقلیه می‌توانستند خود را به مناطقی برسانند که آمبولانس‌ها امکان حضور در آن مناطق را نداشتند. پرستاران در تمام سال‌هایی که روی آنتن بود، بارها و بارها نامزد دریافت جوایز اصلی مراسم‌های مختلف تلویزیونی شد و تعدادی از آنها را دریافت کرد. مجموعه به دلیل طولانی شدن زمان پخش مجبور به بهره‌گیری از تعداد زیادی فیلمساز برای کارگردانی اپیزودهای مختلف آن شد. پیتر فیسک با ساخت 44 اپیزود پرستاران بیشترین همکاری را با این پروژه داشته است. او کارگردان چند اپیزود اول مجموعه بود و تا سال 2008 به صورت پراکنده همکاری‌اش را با این درام موفق پزشکی ادامه داد.

تا به امروز پرستاران آخرین کار تلویزیونی پیتر فیسک بوده است و او در تمام این سال‌ها در کنار عوامل تولید آن بوده و به اشکال مختلف با آن همکاری داشته است. این فیلمساز قدیمی که از سال 1983 با صنعت بومی تلویزیون استرالیا همکاری دارد، خاطرات خوش خود از روزهای فیلمبرداری پرستاران را به یاد می‌آورد و می‌گوید: «در تاریخ مجموعه‌سازی تلویزیونی هر کشوری فقط یک بار این اتفاق رخ می‌دهد که مجموعه‌ای بتواند عموم مخاطبان را جذب خود کرده و تبدیل به موفق‌ترین کار تلویزیونی شود. پرستاران توانست رکورد تعداد تماشاچی و سال تولید را بشکند.

این در حالی است که هیچ یک از عوامل تولید تصور چنین موفقیتی را برای آن نمی‌کردند. البته همه ما بر این باور بودیم که تماشاگران از آن استقبال خواهند کرد، اما نه در این حد و میزان. زمانی که ما مشغول تولید مجموعه بودیم، برخی از منتقدان تلویزیونی زودتر از موعد مقرر چنین اظهارنظر کردند که در حال حاضر کسی مشتاق تماشای مجموعه در ارتباط با دنیای پزشکی و پرستاران نیست. آنها قبل از پخش مجموعه مرگ آن را اعلام کردند. پس از شروع پخش مجموعه غلط بودن این تحلیل به همگان ثابت شد. برخی از برنامه‌سازان تلویزیونی هم تلاش کردند به مدد موفقیت پرستاران، مجموعه‌های مشابهی را تولید کنند و به روی آنتن بفرستند، اما این کارها هم نتوانست مخاطبان را جذب کند. اقدام این دسته از برنامه‌سازان کاملا اشتباه بوده زیرا تماشاگران همیشه فقط از نسخه اصلی یک کار استقبال می‌کنند و نه از نمونه‌های مشابه و تکراری آن. همیشه و در هر کاری، این اولین برنامه است که می‌تواند حرف اول و اصلی را بزند، نه بقیه کارهایی که در دنباله موفقیت آن تهیه و تولید می‌شوند.

سایت آی ام دی بی / مترجم :‌کیکاووس زیاری