در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
قطام شخصیتی منفی داشت. او را بسیاری زنی شیطان صفت دانستند که کارش وسوسه کردن مردان و بردن آنها به سمت شر و بدی بود. ویشکا آسایش نقش قطام را آنقدر خوب و با قدرت بازی کرد که بیشتر شخصیتهای سریال را تحت تاثیر قرار داد، بهگونهای که عموم مخاطبان این سریال ابتدا قطام را به ذهن سپردند و بعد شخصیتهایی مانند مالک اشتر با بازی به یاد ماندنی داریوش ارجمند. سریال امام علی(ع) با همه محاسن و طرفدارانی که داشت با مهر قطام، مخالفانی هم پیدا کرد. این مخالفان بیشتر زنانی بودند که قطام را به نوعی بیمهری داوود میرباقری به زنان و نقش آنان در تاریخ اسلام و شیعه میدانستند. قطام در تاریخ وجود دارد، اما این شخصیت در صدر اسلام آنقدر تاثیرگذار نبوده که میرباقری او را پررنگ کرده است.
میرباقری که کارگردان هوشمندی است در سریال بعدی خود یعنی «معصومیت از دست رفته» همه انتقادات را در نظر گرفت و زنان درام و فیلمنامه خود را به 2 گروه منفی و مثبت تقسیم کرد و یک زن را در قطب مثبت قرار داد و دیگری را در قطب منفی. یک زن که ماریا(فریبا کوثری) نام داشت، مرد قصه را که شوذب خزانهدار(امین تارخ) بود به ایمان و رستگاری راهنمایی میکند و زن دیگر که حمیرا(سارا خوئینیها) نام داشت، شوذب را به نیستی میکشاند و ایمان او را در دنیا و آخرت به یغما میبرد. در اصل ماریا و حمیرا 2 قطب خیر و شر بودند که شوذب در میانه آنها ایمان خود را به امتحان میگذاشت. حمیرا در سریال معصومیت از دست رفته، شخصیتی شبیه قطام داشت؛ زنی شیطان صفت که مردان را مانند طعمه به هر کجا که میخواست میبرد. اما این بار منتقدان میرباقری کمتر توانستند به او خرده بگیرند که چرا از زنان تصویری شیطانی ارائه کرده است، چون در مقابل او زنی فرشته سیرت به نام ماریا قرار داشت که از شوذب و حمیرا ضربههای زیادی خورد اما ایمان خود را از دست نداد و عاقبت هم ماریا بود که باعث رستگاری شوذب شد.
بعد از این دو سریال حالا نوبت سریال «مختارنامه» رسیده تا بار دیگر میرباقری نظر خود را درباره زنان و نقش آنها در سرنوشت تاریخ و مردان تاریخساز نشان دهد. با نگاهی به این سریال میتوان گفت میرباقری در مختارنامه کاملترین نگاه را به زنان و تاثیر آنها در تاریخ داشته است. در مختارنامه دیگر قرار نیست زنان فقط موتور درام را گرم کنند و دلیلی باشند برای جذابیت بخشی به سریال. زنان در مختارنامه، شخصیتپردازی محکمی دارند. آنها هم خوب هستند و هم بد و هم خاکستری. زنان در این سریال نشان میدهند که دارای فکر هستند و با اندیشه سخن میگویند و چون میخواهند سهمی از قدرت داشته باشند در کنار مردان قرار میگیرند و با آنها همسخن میشوند و آنجا که لازم است به آنها مشاوره هم میدهند. زنان در سریال مختارنامه ثابت نیستند. آنها وارد قصه میشوند، تاثیر خود را بر درام میگذارند یا از قصه خارج میشوند یا حضور آنها کمرنگ میشود. حنانه (گوهرخیراندیش) یکی از زنان سریال مختارنامه بود که در 2 سکانس از این سریال حضور داشت. حنانه، دایه عمر سعد بود که در این دو سکانس خیلی موجز و مختصر از قدرتطلبی عمر سعد گفت و او را خیلی فشرده به مخاطب معرفی کرد. بازی درخشان خیراندیش در نقش حنانه باعث شد این نقش در ذهن مخاطب بماند. ویشکا آسایش، بازیگری که با نقش قطام به شهرت رسید در سریال مختارنامه نقش کوتاهی را به عهده داشت؛ نقش جعده، همسر امام حسن(ع). جعده را در یک سکانس دیدیم. او در این سکانس اندیشه خود را که ریشه در اندیشه معاویه داشت به تصویر کشید و نشان داد معاویه برای خاندان پیامبر و ادامه خلافت چه نقشههایی دارد. زنی دیگر که از او تصویری کوتاه در مختارنامه دیدیم، همسر کیان بود که نقش او را الهام حمیدی بازی کرد. او به داستان مختارنامه آمد تا در رودرویی با جاریه، تفاوت یک زن جوان ایرانی و عرب را به نمایش بگذارد. این زن هم برای هدف خاصی به مختارنامه آمد و خیلی زود هم از داستان خارج شد.
این زنها در تاریخ وجود داشتهاند و میرباقری تاثیر آنها را بر تاریخ شیعه به نمایش گذاشته است. اما چند زن هم هستند که قرار است تا انتهای سریال مختارنامه با مخاطبان این سریال همراه باشند. یکی از این زنان ناریه، همسر اول مختار است که نقش او را نسرین مقانلو بازی میکند. در قسمتهای نخست مختارنامه این شائبه بهوجود آمد که ناریه قرار است قطام باشد، اما با ادامه داستان مشخص شد که ناریه اصلا به قطام شباهت ندارد. ناریه عاشق مختار است و نمیخواهد او هرگز لباس جنگ بر تن بکند. او مخالف جنگیدن مختار است و به طرق مختلف اعتراض خود را نشان میدهد.مختار زن دومی نیز دارد که که عمره نام دارد و نقش او را فریبا کوثری بازی میکند. عمره با جریان فکری مختار کاملا همسوست و او را در همه کارهایش یاری میکند. مختار با عمره ازدواج میکند تا در خانوادهاش کسی مانع مبارزه او نشود. هر چند ناریه دورادور مراقب اوست و هر زمان که لازم باشد از اهرمهای خود برای مهار مختار استفاده میکند.جاریه، خواهر مختار است. زن جوانی که قدرتطلبی و انحصارطلبی در ذات اوست. جاریه را میتوان بخشی از تفکر رام نشده مختار دانست. مختار توانسته با درایت و اندیشه، نفس خود را رام کند و عقل را جایگزین وسوسه و نفسپرستی کند، اما جاریه رام نشده است. او روحی سرکش دارد. او خود را عرب میداند؛ عربی که میتواند پا روی همه چیز بگذارد و هر چیزی را که خواست نابود کند. او این کار را زمانی که کیان به خواستگاریش میآید، انجام میدهد. او حتی به برادرش مختار هم رحم نمیکند. وقتی صحبت از قدرت میشود او میتواند برادر خود را هم قربانی کند. او با عمر سعد ازدواج میکند چون بسیار شبیه اوست. او عمر را علیرغم مخالفت مختار به همسری انتخاب میکند چون میداند یک زن است و شاید گاهی نتواند مانند یک مرد به صحنه مبارزه برود. در این مواقع عمر سعد جای او را نیز پر میکند.
در مختارنامه زنان به موازات مردان حرکت میکنند. آنها در کنار مردان هستند تا سهم خود را در تاریخ داشته باشند. میرباقری در سریال جدید خود آنها را مقابل مردان قرار نداده است. زنان و مردان در مختارنامه یکدیگر را کامل میکنند؛ بنابراین میتوان گفت نگاه میرباقری در مختارنامه نگاهی کامل به زنان و تاثیر آنان در تاریخ است.
طاهره آشیانی
گروه رادیو و تلویزیون
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
برای بررسی کتاب «خلبان صدیق» با محمد قبادی (نویسنده) و خلبان قادری (راوی) همکلام شدیم