زعفران به سرنوشت قالی مبتلا می شود

محمود ذباح افزود: یکی از مشکلات موجود بر سر راه زعفران کاران در استان خراسان، شدت یافتن قاچاق پیاز محصول زعفران برای کشت در افغانستان است.وی با اشاره به این‌که در حال حاضر استان خراسان رضوی که شهرستان رشتخوار نیز جزو آن است، مقام اول تولید زعفران را در ایران دارد، گفت: هرساله با فرا رسیدن فصل پاییز شهر رشتخوار را جنب و جوشی عجیب فرامی‌گیرد و این فصل نویدبخش شروع فصل برداشت زعفران در این شهرستان است.ذباح با تاکید بر ضرورت حمایت دولت از زعفران کاران افزود: شرط اصلی مرغوبیت زعفران، جمع‌آوری محصول هنگام شادابی گل ها در صبحدم است؛ به همین دلیل در این فصل سحرگاهان در مناطق کشت زعفران شاهد جنب وجوش مردم هستیم.وی بیان کرد: مزارع زعفران از جمله جاذبه‌های گردشگری است که از چشم اغلب گردشگران پنهان مانده است.

از سوی دیگر ، مدیر جهاد کشاورزی تربت‌حیدریه اخیرا اعلام کرده است: در سال زراعی 90-89 اجرای طرح جلوگیری از قاچاق پیاز زعفران تا حدودی موجب کنترل قاچاق آن به پاکستان و افغانستان شده است.

ساربان افزود: با اجرای این طرح مبداء و مقصد پیاز زعفران در سطح منطقه مشخص شد و فروشندگان پیاز زعفران، خریداران را ملزم به دریافت گواهی از جهاد کشاورزی کردند. به این ترتیب پیاز زعفران خارج شده از شهرستان به مقصد معین ارسال می‌شود و قاچاق آن به خارج کاهش می‌یابد. وی تصریح کرد: خوشبختانه با اطلاع رسانی‌ها و آموزش‌های لازم، کشاورزان زعفران کار شهرستان با خطرات فروش پیاز زعفران به بیگانگان آشنا شده‌اند و هم اکنون در سطح شهرستان تربت حیدریه و شهرستان‌های مجاور، خرید و فروش پیاز زعفران کنترل شده است.

ایلنا نیز چندی پیش در گزارشی نوشته بود: به اعتقاد کارشناسان بخش کشاورزی، مهم‌ترین علت قاچاق پیاز زعفران به افغانستان عدم مدیریت این مساله بوده است تا جایی که غلامحسین شافعی، رئیس شورای ملی زعفران ایران اذعان می‌کند: این امر واقعیت دارد که در سال‌های اخیر پیاز زعفران به افغانستان قاچاق می‌شده است.

در چنین شرایطی حفظ موقعیت و میدان‌داری ایران در کشت زعفران فقط با سیاستگذاری درست و مدیریت علمی بازار جهانی زعفران توسط ایران امکان پذیر خواهد بود، زیرااین محصول در کشورهای دیگر به دلیل عدم توجیه اقتصادی کشت نمی‌شود و به همین دلیل ایران می‌تواند با افزایش بهره‌وری کشت زعفران در کشور و ثبت ارقام محلی در حفظ جایگاهش، به عنوان تنها تولیدکننده این محصول در جهان کمک کند.احتشام، نایب‌رئیس شورای ملی زعفران ایران در این خصوص اعتقاد دارد: کشورهای اروپایی برای گسترش کشت این محصول به افغانستان کمک می‌کنند، همچنین این کشورها بتازگی پیازهایی را که به صورت ژنتیک تولید شده‌اند از کشور هلند به افغانستان وارد کردند و در حال حاضر توسعه کشت زعفران، جزو اولویت‌های کاری کشورهای اروپایی در افغانستان است.

وی با بیان این‌که باید از مزیت‌های رقابتی ایران در بازارهای جهانی زعفران استفاده کنیم، اظهار کرد: در صورت عدم برنامه‌ریزی و نبود استراتژی مناسب در کشور برای زعفران، به‌ طور قطع افغانستان یکی از رقبای ایران در تامین زعفران دنیا خواهد بود.نایب‌رئیس شورای ملی زعفران ایران درباره کیفیت زعفران تولیدی افغانستان، تصریح کرد: آب و هوا و نیروی سختکوش و ارزان‌قیمت در افغانستان باعث شده است که کیفیت زعفران تولیدی این کشور مشابه با ایران باشد.

پیشینه کشت زعفران در افغانستان به سال‌های 1991 و 1992 باز می‌گردد. اولین گروه از مهاجرانی که از مرزهای شرقی ایران به مناطق غربی افغانستان و منطقه غوریان وارد شده بودند، به همراه خود پیاز زعفران را برای کشت به این منطقه بردند .در سال 1998 کمیته دانمارکی کمک به پناهندگان افغان که به اختصار داکار خوانده می‌شود، زعفران را به عنوان یک محصول کشت جایگزین خشخاش در منطقه زرقان هرات معرفی کرد. در سال 2003 نیز اولین گروه از سوی اداره کشاورزی هرات اقدام به خرید پیاز زعفران از ایران کرد. نوامبر سال 2006 کمیته ملی هماهنگی و پشتیبانی از زعفران ایجاد شد که توسط وزارت زراعت و آبیاری افغانستان حمایت می‌شود.هم اکنون آمار دقیقی از سطح زیر کشت زعفران در افغانستان موجود نیست اما تخمین زده می‌شود در 21 ناحیه از ? ولایت این کشور زعفران در حال کشت است