هدفمند کردن یارانه‌ها در ایستگاه آخر مجلس

به گزارش خبرنگار ما، با این که مجلس 20 آبان ماه کار بررسی لایحه 17 ماده‌ای هدفمند کردن یارانه‌ها را به پایان برده است، اما این لایحه هنوز برای اعلام نظر و نهایی شدن به شورای نگهبان ارسال نشده است؛ چرا که هنوز اختلافات دولت و مجلس بر سر چگونگی تخصیص و هزینه‌کرد وجوه حاصل از حذف یارانه‌ها - که سالانه بین 10 تا 20 هزار میلیارد تومان می‌رسد - حل نشده است.

در آخرین جلسه رسیدگی به این لایحه و پس از تشکیل جلسات متعدد عمومی و خصوصی میان مجلس و دولت و در حالی که احتمال درخواست رئیس‌جمهور مبنی بر پس گرفتن این لایحه هنوز منتفی نشده است، پیشنهادی مبنی بر تشکیل سازمان هدفمند کردن یارانه‌ها و اختصاص بودجه از طریق این سازمان به دولت مطرح شد.

این پیشنهاد به قدری قابل بررسی بود که رئیس‌مجلس اعلام کرد نهایی کردن این لایحه را به بررسی پیشنهاد یاد شده در کمیسیون ویژه هدفمند کردن یارانه‌ها منوط می‌کند و وقتی این کمیسیون گزارش خود درباره این پیشنهاد را به صحن علنی ارائه کرد، درباره لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها تصمیم‌گیری نهایی اتخاذ خواهد شد.

این چنین شد که «سازمان هدفمند کردن یارانه‌ها» به عنوان گشایشی در گره لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها مطرح شد و بسیاری به این گشایش امید بسته‌اند. با این حال امروز 18 روز از پایان بررسی لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها در مجلس می‌گذرد؛ اما کمیسیون ویژه هدفمند کردن یارانه‌‌ها در مجلس تنها یک نشست برگزار کرده است.

البته ظاهرا رایزنی‌های خصوصی در طول این روزها تداوم داشته اما به نتیجه خاصی نرسیده است. با این حال، سخنگوی کارگروه تحول اقتصادی دولت از تشکیل دومین جلسه که گویی جلسه نهایی مجلس دولت برای بررسی پیشنهاد تشکیل سازمان هدفمند کردن یارانه‌هاست خبر می‌دهد.

محمدعلی فرزین به خبرنگار ما می‌گوید: امروز نمایندگان دولت و مجلس در کمیسیون ویژه هدفمند کردن یارانه‌ها دور هم می‌نشینند تا درباره پیشنهاد مطرح شده به جمع‌بندی برسند. این جمع‌بندی هر چه باشد به صحن علنی مجلس می‌رود تا درباره آن تصمیم‌گیری شود.

وی می‌افزاید: ما با مجلس به یک توافق رسیده‌ایم که براساس آن قرار است بحث‌های تکمیلی صورت گیرد و ساز و کار تشکیل سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها روشن شود.

تداوم چالش

با وجود این، منابع درون مجلس و اعضای کمیسیون ویژه هدفمند کردن یارانه‌ها چندان به توافق صورت گرفته میان دولت و مجلس در جلسه نخستین کمیسیون ویژه امیدوار نیستند و رگه‌هایی از چالش در آن مشاهده می‌کنند.

حمیدرضا فولادگر ، رئیس کمیسیون ویژه اصل44 در این باره به خبرنگار ما می‌‌گوید: فکر نمی‌‌کنم هنوز نمایندگان کمیسیون ویژه هدفمند کردن یارانه‌ها و نمایندگان دولت به جمع‌بندی خاصی درباره پیشنهاد «تشکیل سازمان هدفمند کردن یارانه‌ها» رسیده باشند؛ چرا که چالش‌هایی در این میان وجود دارد.

وی می‌افزاید: نخستین چالش، شکل تشکیل این سازمان به صورت شرکت دولتی است، چرا که براساس قانون برنامه چهارم، تشکیل شرکت دولتی جدید ممنوع است لذا تشکیل این سازمان با ساز و کار شرکت دولتی به رای دو‌سوم نمایندگان احتیاج دارد. دومین چالش مغایرت تشکیل شرکت دولتی با اصل 44 است بنابراین دولت باید سازمان هدفمندکردن یارانه‌ها را به عنوان یک سازمان حاکمیتی مطرح کنند که آن نیز نیازمند لایحه مستقل است که قاعدتا خارج از لایحه هدفمندسازی یارانه‌ها قرار می‌گیرد.

وی اظهار می‌کند: البته چالش دیگری به نام آیین‌نامه داخلی مجلس نیز وجود دارد؛ چرا که اصلاح مواد تصویب شده مجلس مقدور نیست و باید برای آن نیز فکری کرد.

اصل مساله حل نشده است

فولادگر تصریح می‌کند: سرانجام چالش بزرگتر نحوه تخصیص وجوه حاصل از حذف یارانه‌ها به دولت است ؛ چرا که در متن پیشنهاد مجلس آمده است که سازمان هدفمندکردن یارانه‌ها بودجه‌اش را از طریق حساب هدفمند کردن یارانه‌ها که نزد خزانه تشکیل می‌شود ، دریافت کند و دولت با این مساله مخالف است، چرا‌که خزانه می‌تواند صرفا پول را در قالب بودجه‌های سنواتی تخصیص دهد نه هر سازوکار دیگری.

وی می‌گوید: لذا فکر می‌کنم اصل مساله هنوز میان دولت و مجلس حل نشده است و لایحه هدفمند کردن یارانه‌ها حالا حالاها کار دارد و فکر نمی‌کنم به این هفته و هفته آینده برسد.

از سوی دیگر، محمد حسین فرهنگی، یکی از اعضای اصلی کمیسیون ویژه مجلس در هدفمند کردن یارانه‌ها و از مذاکره‌کنندگان مستقیم با دولت، ضمن این‌که به باقی بودن چالش‌های دولت و مجلس در این‌باره اذعان دارد، ‌تاکید می‌کند که مجلس به پیشنهاد تشکیل سازمان هدفمندکردن یارانه‌ها، رای خواهد داد. با این حال، نماینده تبریز سخن از مسائل پیش آمده جدیدی می‌گوید که باید مورد تفاهم قرار گیرد.

وی به خبرنگار ما می‌گوید: از سوی کمیسیون ویژه مجلس در هدفمند کردن یارانه‌ها کمیته‌ای به منظور بررسی پیشنهاد ایجاد سازمان هدفمند کردن یارانه‌ها تشکیل شد که بنده نیز عضو آن کمیته هستم. ما در تنها جلسه‌ای که برای این منظور داشتیم، توافقی با دولت درباره تشکیل آن سازمان داشتیم، اما خب! هنوز نکات دیگری هست که مورد تفاهم قرار نگرفته است.

فرهنگی در پاسخ به این پرسش که آیا چالش دولت و مجلس بر سر چگونگی تخصیص وجوه حاصل از هدفمند کردن یارانه‌ها به دولت و اختیار دولت برای هزینه کرد آن حل شده است یا خیر، می‌افزاید: این چالش حل شده است؛ اما دولت نکات دیگری دارد.

وی درباره محتوای این نکات تصریح می‌کند: از آنجا که هنوز رایزنی درباره حل این نکات وجود دارد و از آن گذشته ممکن است درباره آنها به تفاهم برسیم، اجازه بدهید به محتوای آن اشاره نکنم.

فرهنگی می‌گوید: با این حال سایر مسائل حقوقی تشکیل سازمان حل شده، مثلا درباره شرکت دولتی بودن آن، ظاهر حقوقی سازمان، شرکت دولتی نیست، بلکه ساز و کار آن مثل شرکت دولتی خواهد بود.

به نظر من با تکمیل رایزنی‌ها از طریق نشست‌هایی که در هفته جاری تشکیل می‌شود، سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها حلال مشکل لایحه اصلی خواهد بود و این مسائل پایان می‌یابد، چون مجلس نیز به آن رای مثبت خواهد داد.