علت سانحه‌مشهد؛دعوا در کابین‌خلبان

به گزارش واحد مرکزی خبر ، سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری در گفتگوی ویژه خبری شنبه شب شبکه دو سیما که بررسی موضوع سانحه هواپیمای پرواز تهران - مشهد اختصاص داشت ، علت سانحه را تا نزدیک به قطعیت به سرعت زیاد در هنگام فرود مرتبط دانست و گفت که با بررسی های اولیه و شنود مکالمات کابین خلبان، حضور مدیرعامل هواپیمایی آریا به عنوان عاملی برای برهم خوردن تمرکز خلبان مطرح شده است.

وی با بیان اینکه سرعت زیاد موجب شده بود هواپیما پس از طی باند فرود 1100 متر نیز وارد مناطق بیابانی شود، افزود: براساس کتاب عملیات این نوع هواپیما، سرعت فرود باید بین دستکم 145 تا حداکثر 165 ناتیکال مایل باشد که بررسی رادار نشان داد، سرعت هواپیما 197 ناتیکال مایل بوده و این امر جای شکی را باقی نمی گذارد که خلبان سرعت زیادی داشته است، و همچنین مسافت تهران تا مشهد هم که معمولا باید در یک ساعت و 10 دقیقه طی می شود، در این مورد یک ساعت و 5 دقیقه طی شده بود.

ایلخانی با اشاره به اینکه هم هواپیما و هم کادر پروازی از استانداردها و سوابق خوب برخوردار بودند، گفت: بنابر هنجارها و مقررات بین المللی ما به اطلاعات داده شده از سوی طرف قزاقستانی اطمینان کرده ایم و باید هم چنین باشد، ولی براساس آنچه از صداهای ضبط شده در جعبه سیاه ویژه ثبت مکالمات کابین (CVR) به دست آمده است، بی نظمی هایی در کابین خلبان موجود بوده و خلبان تمرکز لازم را نداشته است.

وی درباره منشا این بی نظمی ها گفت: به نظر می رسد رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت هواپیمایی آریا در کابین حضور داشته و همین امر با توجه به موقعیت و مسئولیت وی موجب کاهش تمرکز خلبان شده است.

سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری افزود: 90 درصد سوانح هوایی به علت خطای انسانی به وجود می آید و این امری اجتناب ناپذیر است به ویژه این که به علت سرعت بالای هواپیما هر گونه خطا برخلاف مسافرت های زمینی می تواند غیرقابل جبران باشد.

ایلخانی تصریح کرد: اگر هواپیما نا امن بود، خود رئیس شرکت از سوار شدن در آن خودداری می کرد.

سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری با اعلام این که الزامی برای عدم ورود افرادی غیر از گروه پروازی به کابین خلبان وجود داشته باشد را رد کرد و گفت:‌ اما این حضور نباید تداخلی در مسئولیت و کار خلبان ایجاد کند که در این مورد با توجه به سابقه مرحوم دادپی و مسئولیت وی می تواند منجر به دستپاچگی خلبان شده باشد.

وی درباره چگونگی برخورد با این گونه تخلفات گفت: اگر این سانحه روی نمی داد، قطعا برخورد قانونی با خلبان در فرودگاه مشهد صورت می گرفت همانگونه که در48 ساعت گذشته گواهینامه گروه پروازی دو شرکت که استاندرادهای کتاب هواپیما را رعایت نکرده بودند گرفته شد، در اینجا هم کنترل کننده فرودگاه مشهد دو تا 3 بار به خلبان هواپیمای ایلیوشین تذکر داده بود که سرعتش زیاد است.

وی با اشاره به بررسی اطلاعات جعبه سیاه دوم که ویژه ثبت متغیرهای پروازی است (FDR) و همچنین استخراج اطلاعات رادار مرکز کنترل است گفت:‌ این اطلاعات موجب می شوند که علت بروز حادثه و چگونگی رخداد آن خیلی
شفاف شود.

سرپرست سازمان هواپیمایی کشوری علت خارجی بودن گروه پروازی هواپیمای ایلیوشین سانحه دیده را نداشتن خلبان متخصص این نوع هواپیما در کشور اعلام کرد و گفت: شرکت ها در این موارد قراردادی که در آن عواملی شامل بیمه، تعمیر و نگهداری و گروه پروازی لحاظ شده باشد، می بندند.

70 روز پرواز در ایران

فرامرز صدری، معاون استاندارد پرواز سازمان هواپیمایی کشوری نیز در این گفتگو ایران را مانند دیگر کشورهای عضو پیمان بین المللی شیکاگو، موظف به پیروی از استاندارهای پروازی دانست و گفت: این هواپیما متعلق به شرکت دلتای قزاقستان بود که به صورت چارتر 4 ماه پیش وارد کشور شده و 2 ماه و 10 روز قبل توانست خود را به سطح استانداردهای کیفی مورد نظر کشور ما برساند.

وی افزود: ‌درباره گروه پروازی نیز مقررات خاص خود وجود دارد، ما هم کارشناسان خود را به کشور بهره بردار اعزام کردیم و از رعایت همه مقررات لازم اطمینان حاصل شد، خلبان این پرواز هم استاد خلبان بوده و 14 هزار ساعت سابقه پرواز داشته است.

صدری بروز سوانح را براثر اتصال حلقه های مختلف خطا اعلام کرد و گفت: ورود مدیرعامل شرکت به کابین خلبان و صحبت های متفرقه ما را به حلقه های کامل کننده سانحه نزدیک می کند از این رو همیشه توجه به رعایت کوچکترین نکات ایمنی توصیه شده است.

صدری درباره توجه و رسیدگی به خطاهای پروازی گفت : براساس دستورالعمل های ایکائو، شرکت های هواپیمایی باید همه عملکردهای گروه پروازی را با استفاده از جعبه سیاه های کمکی استخراج و بررسی کنند تا اگر عوامل مخاطره آمیزی مشاهده شد، بلافاصله گزارش شود.

وی افزود: استانداردهای پروازی و ایمنی در همه کشورها یکسان است و اگر دیده می شود پرواز برخی هواپیماها در کشورهای اروپایی منع شده است، به عللی مانند سر و صدای موتور برمی گردد که ما این نوع مسائل رابه شدت آنها رعایت نمی کنیم.

انداختن تقصیر به گردن خلبان هنوز زود است

استاد خلبان میرروشن نیز با ذکر وظیفه خلبان در رعایت دستورالعمل های پروازی و بررسی تجهیزات و بدنه براساس کتاب هواپیما گفت: هر گونه اشکالی باید گزارش و برطرف شود.

وی افزود: شاید اعلام این که خلبان اشتباه کرده کمی زود باشد زیرا باید اطلاعات متغیرهای پروازی از جعبه سیاه FDR خوانده و مشخص شود که آیا ترمزها کاملا سالم بودند ، آیا بازدارنده های سرعت (speed breakers) استفاده شده یا نه، زیرا که در تصویر باز بودن این ترمزها در روی بال مشاهده نمی شود.

وی درباره وجود فرضیه دیگری در کنار فرضیه خطای خلبان گفت: اکثر حوادث با خطای انسانی توام است، از آنجا که جو مسیر بسیار آرام بوده حتی اگر نقص فنی روی داده باشد، چگونگی برخورد گروه پروازی و اجرای روشهای برخورد با خطا بسیار مهم است که باید این عملکردها براساس دستورالعمل کارخانه و هواپیمایی کشوری بررسی شود.

مجلس بررسی می کند

محمد حسین مقیمی، رئیس کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی نیز به تشکیل جلسه ای در کمیسیون عمران با حضور وزیر راه، سرپرست هواپیمایی کشوری، مدیرعامل کاسپین و تعدادی از کارشناسان در باره حادثه سقوط هواپیمایی مسیر تهران - ایروان اشاره کرد و گفت:‌ این جلسه با توجه به این که نتایج قطعی مشخص نشده بود به جلسه سه شنبه این هفته منجر شد.

وی افزود: در مورد حادثه اخیر هم باید همان بررسی ها دوباره صورت گیرد، البته آنچه برای مجلس و کمیسیون عمران مطرح است، ریشه یابی این حوادث است و باید با توجه به دیگر حوادثی هم مانند باز نشدن چرخ، آتش گرفتن موتور و مانند آن که در یکی دو ماه اخیر تعدادش خیلی زیاد بوده، بحث هایمان را جدی تر و کارشناسی تر انجام دهیم.

مقیمی درباره خرید هواپیما هم گفت: ما محدودیتی برای شرکت های دولتی ایجاد نکرده ایم و غیردولتی ها هم می توانند از منبع صندوق ذخیره ارزی استفاده کنند ولی باید از در سیاست ارزان خریدن و ارزان اجاره کردن تجدید نظر کنیم.

هواپیما باز هم روسی بود

علاء الدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی نیز با شرکت دراین بحث در موضوع تحریم ها گفت: با توجه به سهم 90 درصدی خطای انسانی ما باید در مورد 10 درصد بقیه صحبت کنیم و در این بخش هم ما با روسیه مشکلی نداریم و این دو هواپیما هم روسی بودند از این رو مسئله تحریم نمی تواند مطرح باشد.

وی افزود: در مورد هواپیماهای غربی هم از راه قرارداد با شرکت های غربی و نیز بازار آزاد اگر چه با هزینه بالاتر، قطعات لازم تهیه می شود، بنابر این تردید نشود که هواپیمایی به علت نبودن قطعه اجازه پرواز پیدا نکند.

بروجردی تصریح کرد:‌البته تحریم آثار خود را دارد و کشورهای غربی با وجود ادعای خود در مورد حقوق بشر تحریم خود را در این زمینه که به هواپیماهای غیرنظامی ارتباط دارد مانند تحریم پرتوداروها در زمینه سلامتی گسترش داده اند.

رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی خواستار بیشتر شدن سخت گیری ها در امنیت هوایی و وارد نشدن هواپیماهای دست چندم شد و گفت: عصر یکشنبه جلسه ای با حضور رئیس مجلس، وزیر راه و دیگر مسئولان و کارشناسان برای دریافت گزارش این دو سانحه تشکیل خواهد شد و امیدواریم تصمیمات خوبی در آن اتخاذ شود.