چاقی شکمی خطر بروز سکته مغزی را دوچندان می‌کند

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا، آرش دشتابی، دکترای تخصصی علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز در این رابطه گفت: سکته مغزی عامل ۸۵ درصد مرگ و میر‌ها در کشور‌های توسعه یافته بوده و به عنوان دومین علت مرگ در سراسر دنیا محسوب می‌شود.

وی افزود: در ایران نیز سکته مغزی به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل ناتوان‌کننده، شناخته شده و عوارض و ناتوانی‌های بالای ناشی از آن، بار سنگینی را بر بیمار و سیستم‌های مراقبت سلامتی تحمیل می‌کند.

دشتابی تاکید کرد: شناسایی عوامل خطر سکته مغزی به ویژه در کشور‌های در حال توسعه، عامل مهمی در تعیین اولویت‌ها و دستورالعمل‌های پیشگیری‌کننده و کاهش‌دهنده بروز سکته مغزی است.

این عوامل خطر شامل فشارخون بالا، مصرف دخانیات، رژیم غذایی، نداشتن تحرک فیزیکی، دیابت، مصرف الکل، فاکتور‌های انتقال‌دهنده چربی، مشکلات قلبی، عوامل روانی ـــ اجتماعی و چاقی شکمی است.

وی ادامه داد: چاقی شکمی یکی از مهم‌ترین عوامل خطرساز بیماری‌های قلبی ــ عروقی است که می‌تواند منجر به از کار افتادگی زودرس و افزایش احتمال مرگ و میر شود.

چاقی شکمی علاوه بر افزایش احتمال بروز ریسک فاکتور‌های بزرگ سکته مغزی مانند دیابت و فشارخون بالا می‌تواند منجر به تشدید ناتوانی و معلولیت‌های ناشی از سکته مغزی در مبتلایان شود.

این متخصص علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز ادامه داد: به طور کلی چاقی شکمی در مقایسه با شاخص توده بدنی، عامل پیش‌بینی‌کننده قوی‌تری در رابطه با بروز سکته‌های مغزی و حملات ایسکمیک گذراست.

از سوی دیگر، چاقی شکمی ریسک‌فاکتور قوی‌تری در ارتباط با مرگ و میر ناشی از اختلالات قلبی- عروقی در افراد محسوب می‌شود.

وی عنوان کرد: آمار‌های مختلف نشان‌دهنده بیشتر بودن شیوع چاقی شکمی در زنان نسبت به مردان است. چاقی شکمی را عامل مستقلی برای بروز سکته‌های مغزی در زنان دانسته‌اند.

افزایش شیوع چاقی در زنان می‌تواند ناشی از ازدواج زودرس، تحرک فیزیکی کمتر و ترشح هورمون‌های جنسی باشد.

دشتابی ابراز کرد: ترشح هورمون‌های جنسی در زنان بر سنتز پروتئین‌ها اثر گذاشته و با کاهش فعالیت بدنی، نداشتن تعادل در ترشح هورمون‌های رشد و جنسی و افزایش سلول‌های چربی ناشی از ترشح کورتیزول می‌تواند منجر به افزایش بروز چاقی شود.

وی عنوان کرد: علاوه بر این، الگو‌های فرهنگی مختلف در برخی از کشور‌ها می‌تواند در بالا بودن شیوع چاقی در زنان نقش داشته باشد؛ به عنوان مثال در برخی از کشور‌ها به ویژه کشور‌های آفریقایی، وجود چربی اضافی در زنان به عنوان بخشی از زیبایی آن‌ها تلقی شده و توسط اغلب زنان ترجیح داده می‌شود.

این متخصص تغذیه تاکید کرد: نتایج مطالعات نشان داده است که خطر بروز سکته مغزی در افراد دارای اضافه وزن، ۲۲ درصد و در افراد چاق حدود ۶۴ درصد است.

در مطالعات دیگر نیز ارتباط منفی و معناداری بین چاقی و اضافه وزن با بازتوانی بیماران مبتلا به سکته مغزی گزارش شده به طوری که میزان بهبودی بیماران مبتلا به چاقی و دارای اضافه وزن مبتلا به سکته مغزی نسبت به بیماران دچار سکته مغزی با وزن طبیعی، کمتر است.

همچنین هزینه‌های درمانی و طول مدت بستری در بیمارستان در این بیماران بیشتر است.

وی ادامه داد: نتایج مطالعات متعددی نشان‌دهنده ارتباط مستقیم و معنادار مصرف روغن با چاقی شکمی بوده است. بدین‌معنا که با افزایش مصرف روغن، میزان چاقی شکمی افزایش می‌یابد. مصرف اسید‌های چرب ترانس با ایجاد مقاومت انسولینی موجب افزایش وزن و بروز چاقی شکمی می‌شود.

دشتابی ابراز کرد: مصرف اسید‌های چرب با درصد اشباع پایین می‌تواند با کاهش خطرات متابولیکی همراه باشد. به نظر می‌رسد که شیوع بالای چاقی شکمی را می‌توان تا حد زیادی به وضعیت تغذیه‌ای افراد نیز نسبت داد.

رژیم غذایی نقش مهمی در بروز بیماری‌های مزمن دارد و روند صعودی شیوع چاقی شکمی در کشور‌هایی مانند ایران به افزایش عوامل خطر محیطی مانند رژیم غذایی نسبت داده شده است.

وی اضافه کرد: از آنجایی که کیفیت پایین رژیم غذایی، رابطه مستقیمی با چاقی شکمی دارد و بهبود کیفیت تغذیه یکی از مهم‌ترین راه‌های کنترل چاقی شکمی است، تعدیل رژیم غذایی به ویژه در بیماران مبتلا به سکته مغزی ضروری به نظر می‌رسد.

این متخصص علوم تغذیه دانشکده تغذیه و علوم غذایی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز عنوان کرد: از سوی دیگر محققان رابطه معکوسی را بین سطح سواد و چاقی شکمی گزارش کرده‌اند.

می‌توان نتیجه گرفت که به منظور کاهش بروز چاقی شکمی می‌بایست برنامه‌های ارتقای سلامتی به ویژه در جمعیت عمومی، بیشتر بر جمعیت بیسواد یا با سطح سواد پایین متمرکز باشد.

وی تصریح کرد: چاقی شکمی شیوع بالایی در بیماران مبتلا به سکته مغزی دارد. با توجه به مطالعات مختلف صورت‌گرفته، چاقی شکمی از عوامل خطر اصلی ابتلا به دیگر اختلالات قلبی_عروقی محسوب می‌شود؛ از این رو، پیشگیری از چاقی و کاهش وزن هم به منظور پیشگیری از بروز سکته مغزی و هم سرعت بخشیدن به بازتوانی مبتلایان به سکته مغزی می‌بایست در برنامه‌های مربوط به کنترل و پیشگیری از بروز بیماری‌های مزمن مورد توجه بیشتری قرار بگیرد.

دشتابی ابراز کرد: در زمینه اقدامات مؤثر در این راستا می‌توان به مواردی مانند بهبود کیفیت تغذیه، ارتقای سطح سواد سلامت و افزایش فعالیت بدنی اشاره کرد.