درحالیکه برخی مالیاتستانی را عامل کاهش تولید عنوان میکردند، اما طی سه سال گذشته نهتنها مالیات این بخش افزایش نیافت، بلکه دولت نرخ مالیاتی آن را ۷درصد کاهش داد. در عوض، دولت در راستای تحقق عدالت مالیاتی، اقدام به شناسایی فراریان مالیاتی کرد. این اقدام سبب رشد درآمدهای مالیاتی شد، بهطوریکه هماکنون ۵۶ درصد از هزینههای کشور از محل مالیاتها تامین میشود. رشد درآمدهای مالیاتی، علاوه بر کاهش وابستگی به نفت، موجب شده است که دولت از چاپ پول (افزایش تورم) پرهیز کند. وصول و همچنین افزایش درآمدهای مالیاتی در سه سال گذشته با تکیه بر اطلاعات شفاف و دقیق، بدون اعمال فشار بر مؤدیان فعلی و خوشحساب، و از طریق شناسایی مؤدیان جدید، تمرکز بر پایههای مالیاتی نوین و مقابله بیشتر با فرار مالیاتی، با استفاده از هوشمندسازی نظام مالیاتی و تقویت مالیاتستانی عادلانه انجام شده است. از این رو با سیدمحمدهادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور درباره تحول در بخش مالیاتستانی و رشد این درآمدها به گفتوگو نشستهایم که در ادامه مشروح آن را میخوانید.
تقریبا سه سالی است سهم مالیات در بودجه عمومی کشور افزایش چشمگیری داشته است. اکنون چند درصد از هزینههای کشور از طریق مالیات تامین میشود؟
خوشبختانه هماکنون ۵۶درصد از هزینههای کشور به مالیات اتکا دارد و این نشاندهنده رشد ۱۵درصدی این مورد نسبت به سالیان گذشته است که این نشان از کاهش وابستگی بودجه به نفت دارد. با وصول حدود ۱۰۶۶میلیارد در آبانماه سالجاری سازمان امور مالیاتی رشدی ۵۳درصدی در این خصوص را تجربه کرده است، البته تا آبانماه سالجاری نیز توانستهایم ۷۱۳۱ میلیارد و ۱۷۶میلیون تومان وصولی داشته باشیم که نشان از رشد ۴۵ درصدی است.
چندی پیش سازمان امور مالیاتی اعلام کرد برای مقابله با فراریان مالیاتی اقداماتی انجام داده و قصد دارد آنها را در تور بیندازد. تاکنون چه میزان از فراریان مالیاتی اکنون مؤدی شدهاند؟
فقط طی ماههای مردادتا آبانماه سالجاری مجموعابیش از۷۹۰هزارمؤدی جدید اشخاص حقیقی وحقوقی شناسایی شدهاند، این درحالیاست که این میزان تا مهرماه ۵۸۲هزار مؤدی بود که نشاندهنده جهش یکماهه در این مورد است. طی این مدت سازمان امور مالیاتی مجموعا مبلغ ۸۳۰.۸۶۴۰میلیاردریال عوارض پرداختی موضوع مالیات بر ارزشافزوده به شهرداریها، دهیاریها، فرمانداریها وادارات کل امورعشایر سراسرکشور لغایت آذرماه سالجاری واریز کرده است. از سوی دیگرپیگیری وتامین منابع استردادبه صادرکنندگان۱۵۲.۳۶۵میلیارد ریال تا مهرماه سالجاری و وصول معوقات مجموعا به مبلغ ۱۴۳.۸۳۲میلیارد ریال تا مهرماه سالجاری از دیگر اقدامات سازمان امور مالیاتی بوده است.
در بودجه سال آینده سازمان امور مالیاتی چه پیشنهادی داده است؟
مهمترین پیشنهادهای ماافزایش سقف معافیت حقوق بخش خصوصی وعمومی درسال۱۴۰۴بهمبلغ دومیلیاردو ۸۸۰میلیون ریال (از۱۲میلیون تومان به ۲۴میلیون تومان در ماه)، افزایش معافیت موضوع اشخاص حقیقی از صدمیلیون تومان به ۳۰۰میلیون تومان، پیشبینی ۱.۷۰۰هزار میلیارد تومان برای درآمدهای مالیاتی لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، کاهش ۵واحد درصدی نرخ اشخاص حقوقی تولیدی برای عملکرد سال ۱۴۰۳ و پیشنهاد ساماندهی معافیتها و مشوقهای مالیاتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ از طریق تعیین سقف میزان معافیت برای اشخاص حقوقی تا رقم ۷۵۰۰میلیارد ریال و اشخاص حقیقی تا رقم ۷۵۰ میلیارد ریال از مهمترین این موارد بوده است.ما برای افزایش رضایتمندی و تسهیل امور مؤدیان اقداماتی انجام دادهایم. رونمایی از برنامه تحول روابطعمومی سازمان امور مالیاتی کشور، تمدید مهلت تسلیم اظهارنامه دوره دوم سال ۱۴۰۳ ارزشافزوده با هدف تسهیل و بهرهمندی مؤدیان از تسهیلات، افزایش سقف اعطای تسهیلات بدون نیاز به اخذ گواهی موضوع ماده۱۸۶برای اشخاص حقوقی تا سقف ۱.۳۶۵میلیون تومان و برای اشخاص حقیقی تا سقف ۷۳۵میلیون تومان، بخشودگی صددرصد جرائم موضوع ماده۲۲ قانون پایانههای فروشگاهی وسامانه مؤدیان و جریمههای موضوع بند (ب)ماده۳۶ وماده۳۷ قانون مالیات بر ارزشافزوده، ایجاد فرصت برای ارسال و اصلاح اظهارنامه مالیات برارزشافزوده بابتدورههایزمستان سال۱۴۰۲وبهارسال۱۴۰۳به ترتیب تاتاریخهای ۱۴۰۳.۰۹.۱۰ و ۱۴۰۳.۰۹.۲۰ و پرداخت مالیات متعلقه تا تاریخ۱۴۰۳.۰۹.۲۶وبهرهمندی از بخشودگی صددرصدی جرائم قانون مالیات بر ارزش افزوده، حسابرسی سیستمی و صدور و پرداخت قبوض اوراق مالیاتی مستغلات اجارهای از مهمترین اقدامات سازمان امور مالیاتی در راستای مؤدیمداری بوده است.
یکی از مشکلاتی که برخی پرداختکنندگان مالیات عنوان میکنند این است پولی که بهعنوان مالیات پرداخت میکنند کجا هزینه میشود؟ آیا سازمان امور مالیاتی میتواند اعلام کند که محل دقیق پرداختها کجاست؟
برای تحقق این مهم باید سطح تمکین مردم را برای پرداخت مالیات افزایش دهیم. بههمیندلیل مردم باید بدانند که مالیات پرداختی آنها صرف چه هزینههایی میشود. یکی از اقداماتی که اخیرا در این راستا صورت گرفت، فراهمکردن امکان انتخاب محل هزینهکرد مالیات برای اشخاص حقیقی بود؛ به این معنا که افراد میتوانند انتخاب کنند مالیاتی که میدهند، در کدام شهر و در کدام پروژه عمرانی هزینه شود. در سال گذشته ۳۵۰ الی۴۰۰هزارنفردر این طرح شرکت و خودشان انتخاب کردند که مالیاتشان در کجا هزینه شود. تقریبا حدود ۴۰۰هزار نفر محل هزینهکرد مالیات خود را تعیین کردند و حدود ۷۰۰۰میلیارد تومان در این زمینه جمعآوری شده است. این اقدام نیازمند همراهی بدنه اجتماعی سازمانهاست. مالیات یک پدیده اجتماعی است و با میزهای خدمتی که برگزار میکنیم متوجه میشویم طرف آرامش پیدا کرده است.
فراریان مالیاتی راه فرار ندارند
سیدمحمدهادی سبحانیان، رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور میگوید: مبارزه با فرار مالیاتی با هدف برقراری عدالت مالیاتی کشور مورد توجه این سازمان است. در نیمه اول امسال، تعداد ۵۱۷۲ برگ مطالبه مالیات از محل کشف فرار مالیاتی صادر شده که میزان مالیات مطالبهشده در آنها حدود ۲۰هزارمیلیارد تومان اصل مالیات و ۹۰۰۰میلیارد تومان جرائم متعلقه آنها بوده است. این میزان کشف فرار مالیاتی از تعداد ۸۱۳۹ مؤدی مالیاتی و بیش از ۹۵۰ فقره بازرسی صورت گرفته است. اکنون فرصت را مغتنم میشمارم و میخواهم خیلی کوتاه درباره آخرین وضعیت سامانه مؤدیان و پایانههای فروشگاهی بگویم. درصد تحقق پروژه استقرار سامانه مؤدیان و پایانههای فروشگاهی بهعنوان یک پروژه در سطح ملی استانی تاکنون ۶۵ درصد است. در این زمینه مسیر خود را پیدا کردهایم و به سمت شفافیت مالیاتی حرکت میکنیم. اقدامات گستردهای که در این زمینه انجام شده تکیه بودجه به درآمدهای پایدار کشور است.