۴۹ کشته؛ پایان تراژدی معدن طبس

 به گفته محمدعلی آخوندی، در منطقه آخر تونل معدن حجم زغال بالاست ولی با رعایت تمام اصول ایمنی و حضور تیم‌های متخصص اعزامی و تیم‌های HSE معدن می‌توان امید داشت تا شامگاه سه‌شنبه آواربرداری تمام شود و افراد جانباخته از محل کارگاه خارج شوند.  درحالی‌که اجساد معدنچیان در حال خروج از بلوک C است، برخی امدادگران نیز درگیر حوادث ناشی از انفجار گاز در تونل شدند.

 خانواده‌های جانباختگان همچنان چشم انتظارخروج پیکر عزیزان خود هستند و برخی دیگر نیز گله‌مند از بی‌توجهی بعضی مسئولان به خواسته‌های خود هستند. یکی از کارگران با چشمان خسته و سروصورتی سیاه از تماس با دوده زغال‌سنگ می‌گوید: «‌ساعت ۱۸ غروب روز دوشنبه رفتیم پایین تا مسیر را پاکسازی کنیم. پس از پاکسازی، مهندسان اطلاع دادند پیکر یکی از فوتی‌ها زیر کارگاه پیدا شده و از کارگران خواستند تا پیکر را از زیر آوار خارج کنند. بچه‌ها سنگ را که تکان دادند، یک‌دفعه گاز بیرون زد و مهندسان ‌گفتند خارج شوید تا محل را گازسنجی کنیم. پس از گازسنجی و بهبود شرایط، بچه‌ها پیکر را بیرون آوردند. به نظر من جانباختگان معدن شهید بوده و مظلومانه جان خود را از دست دادند. در قسمت افق معدن، جگر بچه‌ها از شدت گرما سوخته بود و مهندسان معدن هم شدت ‌گرما را تایید کردند.»

روز دوشنبه شایعه‌ای هم درخصوص زنده بودن یکی از کارگران بلوک C منتشر شد که مدیرکل مدیریت بحران استانداری خراسان‌جنوبی با رد آن گفت، ‌کسی را زنده درنیاورده‌ایم. رئیس مجلس شورای اسلامی با اعلام این‌که مجلس‌گزارش دقیقی از علل وقوع حادثه معدن طبس تهیه خواهد کرد، گفت: در این زمینه بدون کوچک‌ترین مماشات به نمایندگان و مردم گزارش خواهیم داد.

مروری بر حوادث مرگبار معدن در دنیا

حوادث معدن منحصربه ایران نیست و معدنچیان معادن کشورهای مختلف بارها درگیر حوادث مرگبار‌شده‌اند.
 ۲۶ آوریل سال ۱۹۴۲ انفجار معدن بنشیهو کولیری در استان لیائونینگ چین تراژدی مرگباری را رقم زد. در این حادثه شدت انفجار گاز و غبار ناشی از زغال‌سنگ به‌حدی بود که شعله‌های آتش و دود از معدن خارج شد. در آن شرایط که بیم هر حادثه‌‎ای می‌رفت، مسئولان ورودی معدن را بستند تا زبانه‌های آتش خاموش شود و با این تصمیم، بیش از ۱۵۰۰ معدنچی زیرزمین گرفتار شده و جان خود را در اثر استنشاق دود و نه آتش‌سوزی و انفجار از دست دادند.
 پس از این فاجعه، اصلاحاتی توسط وزارت صنعت و معدن در چین انجام شد که بهبود سیستم‌های تهویه، نصب سیستم‌های مهار گردوغبار و استفاده اجباری از لامپ‌های ایمنی از‌جمله این اقدامات‌بود.

معدن لویی‌زنتال در آلمان

معدن Luisenthal در ولکلینگن آلمان، به داشتن غلظت بالای گازهای قابل‌اشتعال در معدن معروف بود؛ به حدی که در نیمه اول دهه ۱۹۰۰ حدود ۲۰‌انفجار و آتش‌سوزی در این معدن رخ داد. پس از انفجار سال ۱۹۴۱‌، این معدن به آخرین فناوری ایمنی مجهز شد، اما این موضوع مانع از وقوع فاجعه نشد. هفتم اکتبر سال ۱۹۶۲ و در اثر نشت گاز متان و غبار زغال‌سنگ انفجار قدرتمندی رخ داد. در زمان انفجار ۴۳۳ کارگر در معدن مشغول به کار بودند که از این تعداد ۲۹۹ نفر کشته و ۷۳ نفر زخمی شدند. این معدن در سال ۲۰۰۵ برای همیشه تعطیل شد و سنگ یادبود ۲۹۹ معدنچی در محل نصب شد.

معدن بوفالو‌کریک در آمریکا

فاجعه بوفالوکریک در ویرجینیای غربی یکی از بدترین حوادث معدن زغال‌سنگ است. این معدن در فوریه ۱۹۷۲ با حادثه‌ای مواجه شد که طی آن سه سد حفاری ‌که فاضلاب معدن را در خود نگه می‌داشت، فرو ریخت. سد شماره سه برخلاف مقررات فدرال، به جای سنگ بستر، روی دوغاب زغال‌سنگ ساخته شده بود و هیچ سرریزی نداشت. از دو روز قبل از وقوع حادثه، ۷۲/۳  اینچ باران در شهرستان لوگان بارید و منجر به فروریخت سد شماره سه شد. با این حادثه، محتویات سمی سد روی سد شماره دو و سپس شماره یک ریخت و دیواری از آب را به ارتفاع ۳۰ تا ۴۰ فوت در بیش از ۱۰ شهر در امتداد بوفالو کریک‌هالو جاری ساخت. تعداد جان‌باختگان این حادثه ۱۲۵ نفر و تعداد مجروحان بیش از ۱۱۱۰ نفر گزارش شد.

معدن چاسنالا در هند

معدن چاسنالا در شهر دانباد هند، حفره متروکه‌ای حاوی حدود ۱۱۰ میلیون گالن آب داشت. پایین این حفره متروکه، حفره فعالی بود که با دیوار نازکی از حفره متروکه جدا شده بود و در این شرایط صدها معدنچی مشغول به کار بودند. پس از بارندگی شدید در ۲۷ دسامبر ۱۹۷۵ و وقوع انفجار در معدن فعال، این دیوار فروریخت و آبی با سرعت هفت میلیون گالن در دقیقه روی کارگران مشغول به کار آوار شد. ۲۶ روز طول کشید تا اولین جسد پیدا شود؛ آمار رسمی جان‌باختگان این فاجعه ۳۷۲ نفر اعلام شد اما اتحادیه کارگران محلی، آمار تقریبی را ۷۰۰ نفر اعلام کرد.

فاجعه معدن کوریر در فرانسه

فاجعه معدن کوریر در دهم مارس ۱۹۰۶ براساس انفجار ناشی از نشت گاز رخ داد که دومین فاجعه مرگبار معدن زغال‌سنگ در جهان و بدترین فاجعه در تاریخ اروپا بود و تعداد کشته‌های تأییدشده به ۱۰۹۹ نفر رسید. طی این حادثه، حدود ۵۰۰ معدنچی بلافاصله فرار کردند و ۱۴ نفر دیگر نیز نجات یافتند. این معدن در زمان خود یک سازه فوق‌العاده پیچیده با سطوح زیرزمینی متعددی بود که به چندین حفره در بالای معدن متصل بودند. تصور می‌شد که این فضاهای متصل علاوه ‌بر حمل‌ونقل آسان‌تر، شرایط نجات بهتری را فراهم می‌کند اما در عمل فضای بیشتری را برای انفجار به همراه داشت.