سلامت روان در سایه تاب‌آوری مردان

دکتر محمد‌رضا مقدسی، مدیر و مؤسس خانه تاب‌آوری و مترجم کتب تاب‌آوری در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: گویا مردان مجبورند که ضدضربه و شکست‌ناپذیر باشند و انتظارات اجتماعی چنین حکم می‌کند که همه مردان باید صاحب قدرت و ثروت باشند و این می‌تواند سلامت روان را جدی به چالش بکشد. به‌رغم این‌که تاب‌آوری به معنای رویین‌تنی و تأثیر‌ناپذیری از چالش‌های زندگی نیست اما می‌تواند توانایی استفاده از منابع داخلی و خارجی برای پردازش مؤثر شکست‌هارا فراهم کند. تاب‌آوری، موفقیت و توسعه سلامت روان راتضمین می‌کند،زیرا می‌توانداحساسات مثبت، روابط اجتماعی بهتر و حمایت رادرمواقع سخت ایجاد کند. حمایت‌های اجتماعی و پرهیز از انتظارات نادرست از مردان در افزایش تاب‌آوری آنان بسیار مؤثر است. 
     
خصوصیات مردان تاب‌آور 
تاب‌آوری یک کیفیت فعال است که افراد را قادر می‌سازد شجاعانه با جهان روبه‌رو شوند.دکتر مقدسی می‌گوید:مردان تاب‌آور ریسک را می‌پذیرند و معنامند وعمیق زندگی می‌کنند.افراد تاب‌آوردرصورت نیازازدرخواست کمک و جست‌وجوی حمایت نمی‌ترسند و به همین دلیل بهبود وعبورموفقیت‌آمیز ازمشکلات برایشان محتمل است.مردان تاب‌آور مسئولیت شخصی اعمال خود را بر‌عهده می‌گیرند و با اعتماد به نفس با شکست مواجه می‌شوند و اجازه نمی‌دهند اشتباهات یا تجربیات گذشته مانع پیشرفت آنها شود. آنها بر زمان حال و بر آنچه می‌توانند کنترل کنند تمرکز و در زمان‌های چالش‌برانگیز آرامش خود را حفظ می‌کنند. مردان تاب‌آور می‌توانند با استفاده از راهکارهای مقابله سالم و سریع به‌طور مؤثر از عوامل استرس‌زا دوری کنند. رهایی از انتظارات اجتماعی مستلزم انعطاف‌پذیری و تمایل به رویارویی با انتقاد و پذیرش خود واقعی است.
     
اصلاح یک نگاه جنسیتی
دکتر محمد نوذری، مشاور و روان‌شناس در گفت‌وگوبا جام‌جم می‌گوید: درفرهنگ ما یک نگاه جنسیتی به مردان وجود دارد که باعث فشارهای روانی و بازداری‌های هیجانی در آنان می‌شود. درجامعه ما نگاه‌هایی وجود دارد که مردان را یک موجود سفت و سخت، آسیب‌ناپذیر یا یک قهرمان افسانه‌ای می‌دانند که هیچ‌وقت اجازه ندارنداحساسات و عواطف لطیف خود را بروز دهند و اغلب، عواطفی مثل عشق و دوست داشتن یا رفتارهای عاطفی مانند گریه کردن و ذوق کردن را اقداماتی ضدمردانه می‌دانند و مردانی که احساسات لطیف‌تر و هیجانات عاطفی بیشتری دارند یا بازداری‌های هیجانی ندارند راباصفات نامناسبی قضاوت می‌کنند.درصورتی‌که از نظر روانی یک انسان سالم همان‌طور که می‌تواند عواطف وهیجانات خودرامدیریت کند، می‌تواند فضای سالمی راهم برای ابراز هیجاناتش مانند هیجانات عشقی، دوست داشتن، خشم، نفرت و ناراحتی ابراز کند و یکی از نشانه‌های فرد دارای سلامت روان است این‌که دچار بازداری‌های هیجانی نباشد. 
     
راهکارهایی برای ارتقای تاب‌آوری و سلامت روان
راهکارهای زیادی برای ارتقای تاب‌آوری در مردان وجود دارد. دکتر نوذری می‌گوید: راهکار اول امری فرهنگی است و نیاز به آگاهی‌بخشی دارد که عواطف و هیجانات مردان را به‌رسمیت بشناسند. مردان هم مانند زنان انسان‌های ابرقهرمانی نیستند و دارای احساسات، هیجانات و عواطف هستند و این اجازه را دارند که بتوانند عواطف خود رابه شکل رفتاری سالم و بدون آسیب زدن به خود و دیگری ابراز کنند. راه دیگر تشکیل شبکه‌های حمایتی است که مردان باید برای خود ایجاد کنند. منظور از شبکه‌های حمایتی، ایجاد حلقه‌ای از دوستان مشخص ومعین به‌ غیر ازاعضای خانواده وفامیل است که هرچند وقت یک‌بار با این افراد ملاقات داشته و صحبت کنند. این شبکه‌های حمایتی دوستانه به ارتقای سلامت روان مردان وزنان کمک می‌کنند و یک محیط امن برای تخلیه هیجانی، آزادی بیان و تخلیه افکار مزاحم است. 
راهکار بعدی آشنایی با نشانگان اختلالات روانی است. از آنجا که مردان کمتر به روان‌شناسان مراجعه می‌کنند باید تلاش کنند که با نشانگان استرس، افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روانی آشنا شوند و در صورت بروز مشکل به این مشاوران مراجعه کنند و برای افزایش تاب‌آوری و انعطاف روان‌شناختی خود راه‌هایی را یاد بگیرند. در این‌ خصوص، جلسات مشاوره گروهی و فردی هر دو مؤثر است. برای ارتقای تاب‌آوری مواردی نظیر رعایت بهداشت خواب، اصلاح تغذیه، تحرک، شرکت در فعالیت‌های ورزشی روزانه، اجتناب از مصرف دخانیات، مواد مخدر و...مهم است. همچنین بهتر است مردان هم در این زمینه‌ها آگاهی خود را بالا ببرند تا بتوانند به سلامت روانی مطلوبی دست یابند.