سیاه‌و سفید شیوه‌ جدید جذب معلمان

به گفته حمید طریفی حسینی، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش، تغییر شیوه جذب معلمان و استخدام معلمان جدید براساس مدل شایستگی محور خواهد شد. در واقع به نظر می‌رسد قرار است جذب معلمان تخصصی‌تر شود اما این فرصت یک تهدید هم در دل خود دارد‌؛ ‌این‌که دانشگاه فرهنگیان از فهرست انتخاب رشته دانش‌آموزان مستعدتر حذف شود! 
افراد زیادی هستند که علاقه بسیاری به آموزش، تدریس، اشتغال در آموزش‌وپرورش و شغل معلمی دارند. یکی از اصلی‌ترین شیوه‌های جذب در آموزش‌وپرورش هم تحصیل در دانشگاه فرهنگیان و دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی است. البته بماند که در برخی کشورها به دانش‌آموزان اجازه داده می‌شود در انتخاب معلمان‌شان دخیل باشند اما به هر حال کیفیت آموزش از دغدغه‌های جدی وزارت آموزش‌وپرورش است و نوع معلمی که جذب می‌شود، مخصوصا در مقطع ابتدایی در این کیفیت نقش بسزایی دارد. با وجود روش‌های مختلف جذب معلم اما همچنان این وزارتخانه با بحران کمبود معلم مواجه است.روز گذشته بود که حمید طریفی حسینی، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش خبری مبنی بر تغییر شیوه جذب معلمان و استخدام معلمان جدید براساس مدل شایستگی محور خبر داد. موضوعی که از گذشته تا کنون مطرح شده و شیوه‌های مختلفی را برایش در نظر گرفته‌اند. 
   
معلمان تازه‌وارد با شیوه‌ای جدید
اوایل امسال بود که رضامراد صحرایی، وزیر آموزش‌وپرورش اعلام کرد ۷۲هزار معلم در سال ۱۴۰۳ جذب خواهند شد. اگر این تغییر در شیوه جذب معلمان به سمت کارآمدی پیش‌رود علاوه بر خروجی بهتر این وزارتخانه و افزایش بهره‌وری، منجر به افزایش کیفیت سواد دانش‌آموزان به‌خصوص در مقطع حساسی همچون ابتدایی می‌شود. هر ساله تعداد زیادی از معلمان با پایان مأموریت خود پس از سال‌ها تلاش در جمع بازنشستگان قرار می‌گیرند و قطعا باید جای آنها را نومعلمانی بگیرند که این رسالت خطیر تعلیم و تربیت دانش‌آموزان را ادامه دهند و با توجه به این‌که کودکان این مرز و بوم به‌عنوان امانت‌هایی در نظام آموزشی به آنان سپرده شده‌‌اند، لایق شایسته‌ترین افراد به‌عنوان معلم هستند. 
   
شیوه جدید ارزیابی معلمان چگونه است؟
انتخاب معلمان و دبیران برای آموزش‌وپرورش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در اصل انتخاب معلمان حرفه‌ای، مدیریت تمام اهداف نظام آموزشی کشور را برنامه‌ریزی و رهگیری می‌کند. البته نظر طریفی حسینی، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش‌وپرورش هم این است که تغییر در شیوه جذب و استخدام معلمان، یک فرصت تاریخی برای نوسازی و تقویت سرمایه انسانی در نظام آموزش ابتدایی کشور است. وی از روش اجرایی این شیوه جدید می‌گوید: «به‌کارگیری این مدل ارزیابی به‌عنوان بخشی از فرآیندهای جذب معلمان از طریق کنکور سراسری در دانشگاه فرهنگیان در آینده، در این مدل ارزیابی شایستگی‌‌های معلمی هر داوطلب توسط چند ارزیاب حرفه‌ای و از زوایای مختلف و با آزمون‌ها و ابزارهای گوناگون تحت بررسی قرار می‌گیرد.» البته سازمان اداری و استخدامی کشور موظف است در طول این مدت و تا زمان اجرایی شدن این شیوه جدید ردیف‌‌های استخدامی و تأمین اعتبار مورد نیاز برای جذب دانشجو معلمان را در اختیار وزارت آموزش‌وپرورش قرار دهد. 

تغییر در شیوه جذب معلمانراهکار مناسبی است؟
وزارت آموزش‌وپرورش در این سال‌ها با فراز و نشیب‌های مختلفی از کمبود معلم و رتبه‌بندی معلمان تا مافیای کنکور و تغییر در شیوه جذب این قشر همراه بوده است. موضوعاتی که اجرای سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش را با چالش مواجه کرده اما آیا تغییر درشیوه استخدام آموزگاران راهکار مناسبی است؟
سید نصرت ا...‌فاضلی، کارشناس آموزش‌وپرورش در پاسخ به این سؤال خبرنگار جام‌جم می‌گوید: «تغییر جذب نیروی انسانی در آموزش‌وپرورش را هم در سال گذشته و هم امسال داشته‌ایم. جذب نیروهای آموزش‌وپرورش باید از طریق دانشگاه فرهنگیان باشد اما به جهت کمبود نیروی انسانی، حدود ۳۰۰هزار نفر در پنج سال اخیر به شیوه‌های مختلفی جذب این ارگان شدند.»  او معتقد است تغییری که در حال حاضر صورت می‌گیرد در بحث کنکور دانشگاه فرهنگیان است که در گذشته از طریق کنکور سراسری رخ می‌داد اما هم اکنون کنکور را به سمت تخصصی شدن پیش برده است.   وی توضیح می‌دهد: «این تجربه اول است و سؤالات چنین آزمونی تخصصی و با توجه به نیازهای آموزش و پروش می‌شود.»
از نگاه فاضلی، شاید نکته منفی تغییر شیوه جذب معلمان این باشد که در کنکور سراسری، استعدادهای برتری هم حضور پیدا می‌کردند و در انتخاب رشته یکی از جاهایی که برمی‌گزیدند، آموزش‌وپرورش بود اما احتمال دارد از چنین ظرفیتی کاسته شود و افراد در انتخاب رشته به این ارگان توجه نکنند و انگیزه مجددی برای حضور در کنکور تخصصی فرهنگیان را نداشته باشند. البته مقام معظم رهبری هم بارها در صحبت‌های‌شان مخصوصا در دیدارشان با جمعی از معلمان در اردیبهشت ۱۴۰۲ عنوان کرده‌اند یک مطلب مهم در مسائل آموزش‌وپرورش جذب معلم است که این واقعا سرنوشت‌ساز است و نیاز به سرمایه‌گذاری و تلاش دارد و دستگاه‌های مراکز تربیت معلم ازجمله مهم‌ترینش دانشگاه فرهنگیان، باید تقویت بشوند که بتوانند کار را پیش ببرند‌؛ هم زیرساخت‌ها تقویت بشود و هم ظرفیت‌ها افزایش یابد.به هر حال باید مسئولان تدابیری بیندیشند تا افراد مختلفی ضمن کسب ویژگی‌ها و شایستگی‌های مختلف، انگیزه‌های لازم را برای حضور در کنکور فرهنگیان و شغل معلمی داشته باشند. حال باید منتظر باشیم تا ببینیم این تغییر و تحولات در شیوه جذب معلمان، راه چاره‌ای برای معضل کمبود معلم در کشور می‌شود یا نه؟