درحالی که جنایات رژیم اشغالگر و کودککش صهیونیستی در نوارغزه به نقطه اوج خود رسیده وحتی برخی افراد مروج گفتمان سازش در فتح و تشکیلات خودگردان فلسطین نسبت به ایدهآلگرایانه و توهمآمیز بودن فرضیات خود درخصوص صلح با رژیم اشغالگر قدس و تشکیل دو دولت اذعان کردهاند، برخی روشنفکران داخلی مدعی کارآمد بودن طرح تشکیل دو دولت در اراضی اشغالی و فلسطین هستند.به عبارت بهتر، جریانات به اصطلاح روشنفکر داخلی معتقدند راهحل و فصل دائمی بحران فلسطین ــ اسرائیل، اجرای طرح دو دولتی و ترویج الگوهای زیست سیاسی ــ اجتماعی کشورهای جدید فلسطین و اسرائیل در کنار یکدیگر است! اما آیا چنین موضوعی اساسا ممکن است؟! بر همگان محرز است که تحولات حوزه روابط بینالملل و ماهیت بازیگران در جهان سیاست، در خلأ و گوشه ذهن روشنفکران تعریف نمیشود.این قاعده درخصوص رژیم اشغالگر قدس نیز صادق است. افرادی مانند بن گویر، نتانیاهو، آریه درعی و آویگدور لیبرمن و حتی برخی رهبران جریانهای لیبرال مانند لاپید و بنی گانتز روی طرح نیل تا فرات و توسعه اشغالگری خود متفقالقول هستند و نهایت اختلافنظر آنها، مربوط به تفسیر مصداقی و عینی این نگاه ماهوی میشود. حتی در دورانی که حزب دموکرات آمریکا و جریان لیبرال در اراضی اشغالی بهصورت همزمان در واشنگتن و تلآویو قدرت را در دست گرفتهاند، اساسا راهکار دو دولتی فرصتی برای تحقق پیدا نکردهاست. بسیاری از نظریهپردازان و استراتژیستهای نئورئالیست در آمریکا و اراضی اشغالی قویا معتقدند که اصرار بر راهحل دو دولتی منبعث از نگاهی ایدهآلگرایانه و بسیار خوشبینانه نسبت به ماهیت رژیمی توسعهطلب است که حتی در برابر قطعنامههای صریح سازمان ملل متحد در قبال شهرکسازیهای غیرقانونی در کرانه باختری نیز مقاومت میکند.
نکته دوم، مربوط به ذهنیت واقعی ساکنان اراضی اشغالی و فلسطینیان نسبت به طرح دو دولتی و اجراییشدن آن است. آخرین نظرسنجیهای صورت گرفته در غزه و کرانه باختری نشان میدهد که کمتر از یکسوم ساکنان فلسطین و اراضی اشغالی نسبت به طرح دو دولتی و امکان اجراییشدن آن باور دارند. نکته قابلتوجه اینکه نظرسنجی فوق قبل از وقوع عملیات طوفانالاقصی صورت گرفته است! در این پژوهش از سامان فلسطین پرسیده شده آیا میتوان راهی برای حلوفصل تشکیل یک کشور مستقل فلسطینی پیدا کرد و آیا این کشور میتواند با اسرائیل به صورت مسالمتآمیز زندگی کند؟نتایج این نظرسنجی نشان میدهد که میزان اطمینان درخصوص کارآمدی راهکار دو دولتی در میان ساکنان طرفدار جریان فتح و تشکیلات خودگردان به پایینترین میزان ممکن رسیده و قطعا نبرد اخیر، این روند نزولی را مجددا تشدید خواهد کرد. در حالی که اخراج رسمی اعراب از اراضی اشغالی، تخریب منازل فلسطینیان در شیخ جراح و الخلیل، حملات مکرر به اردوگاه جنین، تحرکات متعدد تروریستی صهیونیستها در نوار غزه و کرانه باختری، ادامه محاصره نوار غزه، یهودیسازی قدس و...جملگی تبدیل به دغدغههای ساکنان فلسطین شده، دمزدن از راهکار دو دولتی در بهترین احتمال ممکن ناشی از تحلیل کوتهبینانه و ناقص تحولات جاری در منطقه و جهان است.