به نام مسافر به کام فساد

با توجه به تمرکز مناطق گردشگری، اداری، درمانی، آموزشی و... در بسیاری از شهرهای بزرگ کشور و تردد روزانه بسیاری از افراد در این شهرها، شاهد این موضوع هستیم که پدیده اجاره روزانه منزل، جایگزین اقامت در هتل‌ها و مسافرخانه‌ها شده و بیشتر افراد، مایلند برای ساعات و روزهایی که در شهری غیر از محل سکونت خود هستند، به جای هتل، سوئیت و واحد مبله، اجاره کنند. وجود مسائل غیرقانونی و غیراخلاقی ناشی از رواج اجاره روزانه منزل، باعث ایجاد قوانینی سختگیرانه در اجاره روزانه و ساعتی منزل مبله به مسافران و گردشگران شده‌است. طبق قوانین موجود، مالک مجاز است یک یا چند واحد از خانه خود را برای بازه زمانی پنج ماه تا یک سال، با رعایت شرط احراز هویت مستاجر و ذکر مدت ‌زمان سکونت اجاره دهد؛ اما اجاره روزانه یا ساعتی واحد مسکونی غیرقانونی تلقی می‌شود. 
     
اجاره روزانه خانه‌های مبله، غیرقانونی است
«اجاره خانه‌های مبله به صورت روزانه غیرقانونی است و تاکنون در دفاتر املاک چنین موضوعی نه دیده و نه شنیده شده‌است. اصلا اجاره چنین خانه‌هایی نداریم و هر کسی که این کار را انجام دهد، خلاف قانون است و در صورت مشاهده با آن برخورد خواهیم‌کرد.» این را کیانوش گودرزی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران به جام‌جم می‌گوید. در صورتی که با مشاهدات میدانی و جست‌وجوهای اینترنتی اجاره روزانه این خانه‌ها در برخی نقاط و مناطق شهر، از دو تا ۱۵ میلیون تومان هم دیده می‌شود. حتی طبق گفته منابع آگاه مجتمع‌های مسکونی و با قوانین خاص، به صورت کلی به این موضوع اختصاص داده شده‌است. داشتن تلویزیون، مبلمان، پارکینگ، نگهبان و... از امکانات این آپارتمان‌ها به شمار می‌رود. از سوی دیگر حسین جنتی، مدیرکل راه و شهرسازی استان تهران نیز اعلام کرده‌است: «هر هفته حدود ۲۰ بنگاه متخلف در استان تهران پلمب می‌شود. این بنگاه‌ها یا مجوز فعالیت ندارند یا مجوز فعالیت دارند اما به‌دلیل تخلفاتی از جمله دریافت کمیسیون بالاتر از نرخ‌های مصوب و صادر نکردن کد رهگیری با آنها برخورد شده و پلمب می‌شوند.»
   
قوانین اجاره روزانه یا کمتر از ۵ ماه چگونه است؟
بنگاه‌های املاک، تنها در صورتی حق تنظیم قرارداد مربوط به اجاره منزل، سوئیت، باغ ویلا و... را به صورت روزانه، ساعتی یا کمتر از پنج ماه خواهندداشت که مجوزهای اخذ شده توسط مالک از نهادهای ذی‌صلاح را رویت و استعلام کنند. این در حالی است که در گفت‌وگو با گودرزی اظهارات متفاوتی شنیدیم. او می‌گوید: «تاکنون نهادهای ذی‌ربط در خصوص اجاره روزانه آپارتمان‌ها، مجوزی را صادر نکرده‌اند. البته در صورت مشاهده تخلف، آن را به اداره اماکن ارجاع می‌دهیم و آن مکان را اعمال قانون می‌کنیم که آن خانه به چه منظوری استفاده شده‌است؟ آیا دارای مجوز بوده‌است؟ در صنف من این اتفاق تاکنون رخ نداده‌است و اگر در جای دیگری هم وجود دارد، کار غیرقانونی است.» به هر حال طبق گفته کارشناسان مسکن و براساس نظام امور صنفی باید مانع اجاره این مکان‌ها شده یا به یک واحد مسکونی تغییر وضعیت دهند. اگر هم جرم کیفری نیز در این مکان‌ها صورت گرفته‌باشد، طبق قانون مجازات اسلامی در محاکم قضایی با صاحبان این خانه‌ها برخورد می‌شود.
     
کلید حل این مسأله کجاست؟
البته این خانه‌ها گاهی می‌تواند مکانی برای انجام تخلف و فساد باشد. اگر بخواهد چنین خانه‌هایی در ایران وجود داشته‌باشد که به صورت پاره وقت به افرادی حتی به عنوان مسافر و به مدت کوتاه اجاره داده‌شود، باید در چارچوب مهمانپذیرها از افرادی که می‌خواهند در آن خانه‌ها اقامت کنند، رصد و بررسی شود. این خانه‌ها تبعات منفی اجتماعی دارد و همین نکته مهمی است و باید با این شیوه اجاره‌خانه‌ها برخورد شود و با اجرای قانون قاطعانه نسبت به این موارد برخورد شود. هیچ جای دنیا حتی در کشورهایی که آزادی تام وجود دارد و نسبت به مسائل اخلاقی اهمیت زیادی قائل نیستند؛ کسی نمی‌تواند خارج از چارچوب قانون خانه خود را به صورت روزانه یا ساعتی، به افراد دیگری اجاره دهد و حتما باید برای انجام این کار به مراکز قانونی مراجعه کند و مجوز مهمان‌پذیری بگیرد. این‌که مد شدن این مفهوم در بسیاری از شهرها می‌تواند ایده خوبی باشد یا خیر موضوعی است که نیازمند بررسی و واکاوی‌های بیشتری است و عناصر نظارتی باید بیش از پیش به این مقوله توجه داشته باشند.