اشتباه داوری از سر تا ته لیگ وجود دارد، هفته به هفته، بازی به بازی و نیمه به نیمه. اینطور که پیش میرود به مرز اشتباهات داوری به صورت دقیقه به دقیقه هم میرسیم و با توجه به روند کنونی وضعیت داوری اصلا عجیب نیست. غیرقابل پیشبینی هم نیست. اصلا از مرز اشتباهات کمرشکن هم گذشته است. ما دیگر با کارناوالی از اشتباهات داوری روبهرو هستیم. وقتی به سیستم ویدئو چک کشورهای همجوار نگاه میکنیم، حسرت میخوریم و البته کمکم به این نتیجه میرسیم که اشتباهات سهوی داوری دیگر به کارناوالی از رسوایی تبدیل شده است. نمونه مشخص در این زمینه را میتوان در بازیهای این هفته نمایندگان ایران در لیگ قهرمانان آسیا مشاهده کرد. گرچه VAR به داوران این رقابتها کمک میکند، اما میزان اشتباهات فردی خود این داورها نیز به مراتب پایینتر از برخی داوران شاغل در فوتبال ایران است.
۹ هفته از رقابتهای لیگبرتر فوتبال ایران سپری میشود. در این مدت اشتباهات فاحش و تاثیرگذار داوری را میتوانیم به صورت یک نمودار در نظر بگیریم که نوک پیکان آن به شدت رو به بالاست. اشتباهات داوری همواره اتفاقی غیرقابل اجتناب است، چه در لیگبرتر انگلیس، چه در لیگبرتر ایران و چه در لیگ کشورهای دیگر دنیا.
این اشتباهات داوری معمولا تاثیر چندانی در روند قهرمانیها، جایگاههای نهایی و سقوطها ندارند. اما آنچه که در لیگبرتر ایران در فصل ۱۴۰۳-۱۴۰۲ رخ میدهد چیزی فراتر از اشتباهات است و وارد فاز «تاثیرگذاری مستقیم» بر موضوع قهرمانی و جایگاههای نهایی تیمها در لیگبرتر خواهد شد. یک یا چند سوت اشتباه میتواند تیمی را به صدر هل بدهد و تیم دیگری را از همان صدر پایین آورد. میتواند منجر به شود که یک تیم با این کارناوال اشتباهات خیلی راحت سهمیه حضور در لیگ قهرمانان آسیا را به دست میآورد و تیم دیگری در عین ناباوری در حسرت آن میماند. وقتی از اشتباهات داوری میگوییم و مینویسیم دقیقا منظورمان چنین
مواردی است.
کدام یک از داوران لیگبرتر فوتبال ایران از آنتونی تیلور داور انگلیسی سابقه و تجربه بیشتری دارد و کدام یک از آنها مانند او در عالیترین سطح فوتبال جهان قضاوت کردهاند؟ هیچکس. اما جالب است بدانید همین آنتونی تیلور به دلیل اشتباهات سهوی که در دیدار وولورهمپتون و نیوکاسل در لیگبرتر انگلیس مرتکب شد، به دسته پایینتر فوتبال انگلیس موسوم به چمپیونشیب تبعید شده است و از این به بعد باید در لیگ دسته یک انگلیس قضاوت کند.
در این چند وقت اخیر، از این دست مجازاتها برای داوران ایرانی در نظر گرفته شده، اما شکل و شمایل آن کاملا متفاوت است. چند رروز پیش اعلام شد که سه نفر از داوران بازیهای هفته گذشته لیگبرتر، به دلیل اشتباهات تاثیرگذار خود در روند بازیها، تا اطلاع ثانوی از قضاوت در بازیهای لیگبرتر محروم شدهاند. نکته عجیب اینجاست که اصلا به نام این داوران اشاره نمیشود و هواداران و رسانهها باید با حدس و گمان و از روی فهرست لیست داوران هفتههای آتی، متوجه شوند کدام داور محروم شده است.
بازار کمیته انضباطی فدراسیون داغ و پررونق است. میزان درآمدزایی این کمیته به تنهایی از میزان کل درآمدزایی تعدادی از باشگاههای لیگبرتری بیشتر است. شاید باورنکردنی باشد، اما بر اساس یک خبر، کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال تا این هفته از رقابتهای لیگبرتر که فقط ۹ هفته از آن سپری شده ۵۳ میلیارد تومان بابت جریمه کردن این تیم و آن تیم و این مربی و آن مربی و البته این بازیکن و آن بازیکن درآمدزایی کرده است. نکته بسیار مهم و تامل برانگیز این است که کمیته انضباطی و مسئولانش همواره به موضوعاتی ورود میکنند که مربوط به خودشان میشود. انگار که خودشان را کانون فوتبال ایران تصور کردهاند. یعنی مثلا کافی است مدیرعامل یک باشگاه یا سرمربی یک تیم لیگ برتری درباره موضوع داوری یا مسائل مربوط به کمیته انضباطی مستقیم و غیرمستقیم، تند یا ملایم یا اصلا منطقی و غیرمنطقی صحبت کند. آنگاه در کمتر از ۲۴ ساعت به کمیته انضباطی فراخوانده میشود و خیلی زود هم حکم جریمه نقدی خود را دریافت میکند. اما اگر جنگ تمام عیاری میان باشگاههای لیگ برتری برپا شود از سوی کمیته انضباطی کاری جز سکوت بر نمیآید. حتی اگر این جنگ لفظی و رسانهای به جای باریک کشیده شود.
به انفعال کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال در قبال جنگهای داخلی بین باشگاههای لیگ برتری و سرمربیان و مدیرانش اشاره کردیم دوباره یاد دعوای بیسر و ته نکونام و گلمحمدی در هفتههای اخیر افتادیم که حتی باعث تعجب هواداران دو تیم هم شد. به راستی چرا کمیته انضباطی به موضوعاتی مانند این دعوا رسیدگی نمیکند که جز تبلیغ ادبیات تند و به دور از ادب و البته نفرتپراکنی و تفرقهافکنی چیزی ندارد؟ البته چند روز پیش رسانهها اعلام کردند که فدراسیون فوتبال به هر دو نفر آنها هشدار داده که دیگر چنین صحبتهای انتقادی انجام ندهند. البته این هشدار میتواند باز هم با کوچکترین حاشیهای، نادیده گرفته شود.
حیدر سلیمانی در گفت و گویی تاکید کرد که داوری در ایران به سه دلیل درست نمیشود، یکی به دلیل فقدان سیستم ویدئو چک، دوم به دلیل حضور نداشتن داوران ایران در کلاسهای پیشرفته و بهروزرسانی داوری و سوم به دلیل درآمد ناکافی برای داوران. فعلا مهمترین موضوع که بابت آن به شدت از دنیای فوتبال عقب افتاده ایم به مسأله فقدان سیستم ویدئو چک (VAR) برمی گردد که گریبانگیر تمامی تیمهای لیگ برتری شده است، آن هم در شرایطی که کشورهای حاشیه خلیجفارس و عربستان سعودی به بهترین شکل ممکن جهت پیشرفت و ارتقای لیگ کشورشان از آن استفاده میکنند. فاصله هر روز بیشتر میشود، اصلا بسیار دور و نجومی.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد