تسهیل تجارت از جاده شانگهای

البته این سازمان یک الگوی موفق از همکاری راهبردی منطقه‌ای است که محمد مخبر از این فرصت برای محکومیت جنایات رژیم‌صهیونیستی در غزه و فلسطین هم استفاده کرد و بر توقف جنگ، پایان دادن به محاصره و ارسال کمک‌های انسان‌دوستانه به غزه تاکید کرد. از آنجایی که سیاست دولت سیزدهم هم ارتقای روابط و همکاری با دولت‌های منطقه بوده است. 
شورای نخست‌وزیران به‌عنوان یکی از نهادهای اصلی سازمان همکاری‌های شانگهای هر سال یک‌بار برگزار می‌شود و این نخستین نشست شورا به‌صورت حضوری پس از شیوع بحران کرونا و همچنین نخستین جلسه رسمی‌ سازمان است که ایران به‌عنوان عضو اصلی پس‌از طی فرآیند تکمیل عضویت در آن شرکت می‌کند. عمده وظیفه نشست نخست‌وزیران حول محور همکاری‌های اقتصادی است و از آنجا که پیمان شانگهای از ابتدا براساس همکاری‌های امنیتی شکل گرفته، این نشست وظیفه راهبری همکاری‌های اقتصادی را برای رسیدن به همگرایی بیشتر بین کشورهای عضو برعهده دارد. این نخستین جلسه حضوری نخست‌وزیران کشورهای عضو شانگهای پس از شیوع جهانی کرونا و اولین نشست رسمی پیمان شانگهای بود که ایران پس از اتمام فرآیند عضویت رسمی در آن شرکت کرد. 
معاون اول رئیس‌جمهور‌ در بیست‌و‌دومین نشست شورای نخست‌وزیران شانگهای ضمن محکومیت شدید نسل‌کشی صهیونیست‌ها در غزه، ایران را سرزمین فرصت‌های لجستیکی و ترانزیتی توصیف و ۱۳ پیشنهاد در قالب شش محور به کشورهای عضو ارائه داد. تصویب برنامه نشست شورای سران دولت‌های عضو و برنامه‌ریزی برای پیاده‌سازی استراتژی توسعه اقتصادی سازمان همکاری شانگهای و برنامه همکاری‌های چندجانبه تجاری و اقتصادی بین دولت‌های عضو ازجمله دستور جلسات مهم این دوره از نشست نخست‌وزیران بود و بر این اساس امضای اسناد نهایی و تصویب بودجه سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۲۴ و مسائل مربوط به فعالیت‌های مالی و سازمانی اعضای دائمی سازمان همکاری شانگهای از دیگر دستور جلسات این نشست بوده است؛ علاوه بر این پیشنهادهایی درخصوص توسعه فعالیت‌های ریلی، تدوین سند انرژی و همچنین پلتفرم‌هایی برای تجارت دیجیتال بین کشورهای عضو نیز مورد بررسی قرار گرفت. محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور روز پنجشنبه (۴مهر) در سخنرانی خود در بیست‌و‌دومین نشست شورای نخست‌وزیران کشورهای عضو سازمان همکاری‌های شانگهای، ۱۳پیشنهاد در شش محور کریدورها، اقتصاد، فناوری‌های نوظهور، امنیت غذایی، محیط‌زیست و تغییر اقلیم، امنیت انرژی، امنیت منطقه‌ای، مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی ارائه داد که با استقبال کشورهای عضو و ناظر روبه‌رو شد. این پیشنهادها شامل: ۱.‌ ایجاد کریدور ترانزیتی فراگیر جهت اتصال کشورهای عضو، مشارکت در ایجاد زیرساخت کریدور شمال-جنوب و نیز کریدور «شرق-غرب-آسیا-دریای مدیترانه» ۲.‌ تجارت با ارزهای ملی یا ارز مشترک و ارزهای مبتنی بر فناوری‌های نوین ۳.‌ گسترش همکاری اعضای سازمان در حوزه‌های انرژی، فناوری، صنعت، کشاورزی و تجارت از طریق سازو‌کار مبادلات بین‌ بانکی و تأمین مالی سازمان همکاری شانگهای ۴.‌ میزبانی کارگروه سرمایه‌گذاری و نشست وزرای صنعت در سال آینده میلادی ۵.‌ تأسیس صندوق‌ توسعه فناوری و نوآوری برای تأمین مالی پروژه‌های فناورانه مشترک بین اعضا ۶.‌ تشکیل کنسرسیوم مشترک تولید محصولات فناورانه و ایجاد استانداردهای مشترک فناوری و نوآوری ۷.‌ تشکیل کارگروه هوش مصنوعی ۸. همکاری متقابل و توسعه کشت فراسرزمینی در مناطق حاصلخیز کشورهای عضو ۹. تشکیل کارگروه‌های مشترک برای مدیریت و توزیع عادلانه منابع آبی ۱۰. استفاده از ابتکار گاز در خدمت بازیابی اقتصاد جهانی در دوره پس از کرونا و توسعه ظرفیت‌های ترانزیتی گاز ۱۱. تاسیس صندوق تأمین مالی مشترک پروژه‌های بالادستی و پایین‌دستی پتروشیمی بین کشورهای علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری ۱۲. ‌ایجاد یک هاب منطقه‌ای «انرژی شانگهای»، با هدف تجارت، تبادل و امنیت انرژی شامل سوخت‌های فسیلی، برق و انرژی‌های تجدیدپذیر ۱۳. استفاده از ظرفیت‌های عظیم «همسایگی و همگرایی» برای نیل به امنیت منطقه‌ای‌ درون‌زا  بوده است.
 
۳۰ میلیارد دلار حجم مبادلات ایران و چین
معاون اول رئیس‌جمهور ایران و نخست‌وزیر چین در حاشیه بیست‌و‌دومین نشست شورای نخست‌وزیران کشورهای عضو پیمان شانگهای با هم دیدار و بر تسریع در اجرای محورهای توافق‌نامه راهبردی ۲۵ ساله دو کشور تاکید کردند. محمد مخبر در ابتدای این دیدار ضمن قدردانی از حمایت‌های چین از مردم مظلوم غزه در سازمان‌های بین‌المللی، اظهار کرد: اتفاقات تلخ غزه و فلسطین قلب هر انسان شریف، آزاده و باوجدان را جریحه‌دار می‌کند و متاسفانه در شرایط بغرنج کنونی و جنایت جنگی که توسط رژیم‌صهیونیستی در غزه در جریان است، اکثر کشته‌شدگان از میان غیرنظامیان و زن و کودک هستند.  معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه با اشاره به توافق‌نامه راهبردی همکاری ۲۵ ساله میان ایران و چین گفت: زمینه‌های متعدد همکاری میان تهران و پکن وجود دارد که اگر بر این زمینه‌ها تمرکز کنیم و بستر فعالیت بخش خصوصی دو کشور را فراهم کنیم، به نقطه مطلوبی در تحقق اهداف توافق‌نامه ۲۵ساله خواهیم رسید. مخبر با اشاره به حجم مبادلات تجاری ایران و چین به حدود ۳۰ میلیارد دلار افزود: با اقداماتی نظیر تهاتر کالا و استفاده از ارز ملی دو کشور، روند توسعه مناسبات تجاری تسهیل شده و این رقم افزایش قابل‌توجهی خواهد یافت؛ بنابراین لازم است تا تبادلات تجاری با پول‌های دو کشور را افزایش دهیم. وی توسعه روابط با چین را از رویکردهای جدی جمهوری اسلامی ایران و به‌خصوص دولت سیزدهم برشمرد و افزود: توسعه سواحل مکران و چابهار، احداث ۱۵ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر، توسعه معادن، پروژه‌های قطار سریع‌السیر تهران- مشهد و تهران- اصفهان و همکاری‌های ترانزیتی غرب و شرق از برنامه‌های در دستور کار ایران است که از مشارکت و سرمایه‌گذاری چین در این زمینه‌ها استقبال می‌کنیم. معاون اول رئیس‌جمهور توسعه گردشگری را از زمینه‌های مهم همکاری میان ایران و چین دانست و گفت: اگر به‌دنبال جهش در مناسبات تجاری فی‌مابین هستیم، لازم است بخش خصوصی دو کشور بیش از پیش تقویت شوند که برای این منظور باید موضوعاتی مانند حمل‌و‌نقل هوایی، گردشگری، روادید و مسائل بانکی را تسهیل کنیم. 
 
مبادلات تجاری تهران- مسکو رکورد زد
همچنین معاون اول رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر روسیه با اشاره به شکسته شدن رکورد مبادلات تجاری سال گذشته دو کشور بر لزوم تقویت و توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری فی‌مابین در تمامی بخش‌ها تاکید کردند و خوستار رفع موانع پیش‌رو و سرعت بخشیدن به روند اجرای توافق‌های فی‌مابین شدند.  محمد مخبر عصر چهارشنبه در جریان سفر به قرقیزستان در دیدار با میخائیل میشوستین، نخست‌وزیر روسیه، از حمایت‌های دولت روسیه برای عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای، عضویت در بریکس و قرارداد تجارت آزاد اتحادیه اوراسیا با ایران قدردانی کرد.