اوکراین‌؛ فریب‌خورده‌ و رها‌شده

این اظهارات زلنسکی، گرچه با خشم مقامات آمریکایی و حتی ابراز این خشم از سوی آنتونی بلینکن مواجه شد اما خروجی اعتماد کی‌یف به واشنگتن و دیگر اعضای ناتو به‌شمار می‌آید. در این خصوص گفت‌وگویی با دکتر عدنان منصور، وزیر خارجه اسبق لبنان صورت داده‌ایم.
 
در جریان برگزاری نشست ناتو در لیتوانی، محرز شد که قرار نیست اتفاقی درخصوص پیوستن رسمی اوکراین به پیمان آتلانتیک شمالی رخ دهد. این موضوع از سوی تحلیلگران حوزه روابط بین‌الملل به شکستی سخت برای زلنسکی تعبیر شده است. نظر شما در این خصوص چیست؟
قرار نبود اتفاقی جز این رخ دهد. اوکراین نتیجه اعتماد خود را به غرب از ابتدا مشاهده کرد و اکنون نقطه اوج این بازی را نظاره‌گر است. طی سال‌های گذشته هشدارهای زیادی به دولت و ارتش اوکراین درخصوص هزینه‌ها و تبعات بازی در زمین ناتو و آمریکا داده شد اما آنها نپذیرفتند. شاید زلنسکی تصور می‌کرد آمریکا برای او اصالتی قائل است اما اکنون بیشتر از هر زمان دیگری به نگاه ابزاری غرب نسبت به خود آگاه شده است. اوکراین خود را به زمین دعوا و منازعه علیه روسیه تبدیل کرد و این بدترین خطای راهبردی کی‌یف بود. آنها از یک‌سو سرزمین خود را از دست داده و از سوی دیگر، آینده‌شان را نیز نابود کرده‌اند. این نتیجه اعتماد یک دولت به کشورهایی است که جنگ‌طلبی را نسبت به هرگونه منطق و درایتی ترجیح می‌دهند. 
 
مقامات روسی اعلام کرده‌اند در صورت اثبات تحرکات جدید غرب علیه مواضع خود در مناطق نبرد، از ابزارهای جدید و مدرن خود در این جنگ استفاده خواهند کرد. چه تحلیلی در این خصوص دارید؟
بله، مقامات روسی گفته‌اند از همه ابزارهای خود در مواجهه با سیاست محاصره راهبردی غرب علیه خود استفاده خواهند کرد. این را موضوعی طبیعی می‌دانم. هدف از کمپین غرب علیه روسیه از طریق اوکراین محاصره روسیه و محدود کردن نقش بین‌المللی آن و همچنین رسیدن به داخل روسیه برای ازبین‌بردن نظام سیاسی ــ امنیتی این کشور است. تحرکات ناتو در اطراف روسیه و حتی اصرار اولیه آنها بر گسترش پیمان آتلانتیک‌شمالی به شرق (که عضویت اوکراین در ناتو یکی از ارکان آن محسوب می‌شود) در همین راستا قابل تحلیل و بررسی است. ناتو موجودیت روسیه را تهدید کرد و با پاسخ روس‌ها روبه‌رو شد. این یک توصیف گویا از ماجرای جنگ اوکراین است. باید تاکید کنم که روسیه یک بازیگر فعال در نظام بین‌الملل محسوب می‌شود. غرب و ناتو نمی‌توانند مانع از استمرار و تقویت این نقش‌آفرینی شوند. 
 
پیام اصلی برگزاری نشست اخیر لیتوانی و اختلافاتی که میان اعضای ناتو در جریان برگزاری این نشست بر سر راهبردها و تاکتیک‌های جنگ اوکراین رخ داده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
بازیگران غربی اگر حقایق موجود در حوزه روابط بین‌الملل و واقعیاتی که در جهان جاری است را می‌پذیرفتند، هرگز مهره خود (اوکراین) را در جریان یک جنگ از بین نمی‌بردند و امروز نیز خود را با شرایطی پیچیده مواجه نمی‌دیدند. دوران نظام تک‌قطبی به پایان رسیده و دیگر آمریکا، محور دنیا نیست. این قاعده درخصوص ساختارهایی که با محوریت آمریکا به فعالیت خود ادامه می‌دهند و در راس آنها ناتو نیز صادق نیست. این‌گونه نیست که ناتو چیزی را اراده کند و مانند سال‌های پس از جنگ جهانی دوم شاهد تحقق آن باشیم. آن دوران سپری شده است. جهان سیاست امروز براساس مناسبات چندقطبی بنا نهاده شده و انکار این واقعیت، قطعا برای آمریکا و متحدانش هزینه‌ساز خواهد بود. قربانی اصلی این تحولات، بازیگرانی هستند که به آمریکا اعتماد کرده و مناسبات و محاسبات خود را بر پایه نظم ناشی از جهان تک‌قطبی ترسیم و تنظیم می‌کنند. قبلا نیز درخصوص اوکراین و زلنسکی به نکات متعددی اشاره کرده‌ام. این‌که یک کشور و سیاستمدار منافع ملی خود را قربانی بازی دیگری کند، قطعا رنج‌آور و تاسفبار است اما این اتفاق از سوی رئیس‌جمهور اوکراین رخ داد. او منافع کشورش را قربانی تامین منافع ناتو کرد و در مقابل، شاهد بی‌تفاوتی غرب نسبت به سرنوشت اوکراین هستیم. این معامله‌ای بود که زلنسکی با غرب صورت داد و در آن متضرر شد. این یک درس بزرگ و قابل‌تامل در حوزه سیاست خارجی کشورها محسوب می‌شود.