ابر‌های تیتان، شکار جدید جیمزوب

تیتان تنها جرم در منظومه خورشیدی است که مثل زمین، دارای دریا و رودخانه و دریاچه است، با این تفاوت که به‌جای آب در آن‌ها هیدروکربن‌هایی مثل متان وجود دارد. همین ویژگی منحصربه‌فرد، باعث شده دانشمندان تحقیق درباره آن را در اولویت قرار دهند.

با توجه به اتمام ماموریت کاسینی که به‌طور ویژه به بررسی زحل و اقمار آن می‌پرداخت، دانشمندان از تلسکوپ فضایی جیمزوب و تلسکوپ زمینی کک برای مطالعه بیشتر دنیای منجمد تیتان کمک گرفتند.

این دو تلسکوپ توانستند از دریا‌ها و ابر‌های این قمر تصاویر بی‌نظیری را ثبت کنند. در ۱۳ آبان تلسکوپ فضایی جیمزوب تصاویری را از تیتان ثبت کرد که در این تصاویر دو ابر در قطب شمال این قمر دیده می‌شدند. دانشمندان بسیار مشتاق بودند که چگونگی تغییر این ابر‌ها را بررسی کنند. به این منظور ۳۰ ساعت بعد از لحظه‌ای که جیمزوب تصاویر را ثبت کرده بود بار دیگر به کمک تلسکوپ کک از تیتان عکس گرفتند و دوباره ۵۴ ساعت بعد این تصویربرداری را با تلسکوپ کک تکرار کردند.

دانشمندان این نگرانی را داشتند که وقتی بعد از یکی‌دو روز با کمک تلسکوپ زمینی کک به تیتان نگاه می‌کنند ابر‌های آن از بین رفته باشند، اما خوشبختانه ابر‌ها در همان موقعیت باقی مانده بودند فقط این‌طور به نظر می‌رسید که شکل آن‌ها کمی تغییر کرده‌است.

دی پاتر، استاد دانشگاه برکلی دانشگاه کالیفرنیا می‌گوید: «اگرچه تصاویری که از فضا و زمین گرفته می‌شوند ممکن است چندان متفاوت نباشند تلسکوپ جیمزوب به واسطه ابزار‌هایی مثل طیف‌سنج نسبت به تلسکوپ‌های زمینی برتری دارد. به واسطه این تجهیزات، جیمزوب قادر است جزئیات بیشتری از ترکیبات اتمسفر، ارتفاع ابر‌ها و غبار ثبت کند. محققان به کمک طیف سنج جیمزوب و کیفیت اپتیک تلسکوپ کک توانستند تصویر کاملی از تیتان به‌دست آورند.»

هیجان برای ماموریت دراگون‌فلای

تیتان تنها قمر منظومه‌شمسی با چنین جو متراکمی است و در سال ۱۴۰۶، ناسا ماموریت جدیدی به تیتان خواهد فرستاد. این ماموریت که دراگون‌فلای (Dragonfly) نامیده می‌شود، به ارزیابی این مسأله می‌پردازد که تیتان با این ترکیب شیمیایی عجیبش، می‌تواند برای برخی اشکال حیات قابل سکونت باشد یا خیر. زیبی ترتل که محقق اصلی پروژه دراگون‌فلای در دانشگاه جان هاپکینز است، گفت: «این تصاویر از هیجان‌انگیزترین داده‌هایی است که از زمان پایان مأموریت کاسینی در سال ۱۳۹۶ از تیتان دیده‌ایم و بی‌شک از بهترین خبر‌هایی است که پیش از رسیدن دراگون‌فلای به تیتان در سال ۱۴۱۱ به دست خواهیم‌آورد. تحلیل این داده‌ها در فهم اتمسفر و هواشناسی تیتان بسیار کمک‌کننده خواهد بود.» داده‌های حاصل از این تحقیقات هنوز در حال تجزیه‌وتحلیل است و به‌طور عمومی منتشر نشده است.

روزنامه جام جم