با «دلبرونه» دنیا را از نگاه کودکان ببینید

از همین‌رو بار‌ها این جمله را از والدین کودکان کمتر از ۱۰سال شنیده‌ایم که نمی‌دانند چه در ذهن بچه‌‎ها می‌گذرد و برخی از رفتار‌های آن‌ها از نظرشان عجیب و ناشناخته است. از این‌رو هر چقدر هم والدین خونسرد باشند، اما ممکن است به‌دلیل چند سؤال بیشتر، از فرزندشان کلافه شوند و حتی بگویند: «چرا آن‌قدر سؤال می‌پرسی؟». اما این روز‌ها برنامه دلبرونه با این محوریت به تازگی روانه آنتن شده که مورد توجه مخاطبان قرار گرفته است.

تمام این گمراهی و کلافگی خانواده‌ها در مقابل کودکان به همان ناشناختگی دنیای کودکان بر‌می‌گردد؛ دنیایی که هرچقدر بهتر آن را بشناسیم می‌توانیم ارتباط بهتری با آن‌ها بگیریم. البته شاید برخی هم بگویند که کودکان شناختی از دنیای پیرامون خود ندارند و نیاز چندانی به شناخت دنیای آن‌ها نیست، اما در حقیقت کودکان هرچقدر که به چیستی و چرایی محیط خود همچون بزرگسالان مسلط نباشند، اما همچنان بینش خاص خود را به دنیا دارند و به همه چیز از زاویه دید خود نگاه می‌کنند و درک متفاوتی دارند. اما چرا باید کودکان را بهتر درک کنیم؟ به این دلیل که آن‌ها امید زندگی خانواده‌ها و سرمایه اجتماعی هر کشوری هستند؛ بنابراین در جوامعی که به کودکان خود بیشتر بها می‌دهند به‌طور قطع آینده بهتری را هم برای آن می‌توان متصور شد.

کودکان، آینه تمام‌نمای رفتار والدین

همان‌طور که اشاره شد کودکان همواره در حال آشنایی با جهان پیرامون خود هستند و هر آنچه که مشاهده می‌کنند برای‌شان تازگی دارد. از این‌رو به‌طور مکرر در مورد مسائل مختلف سؤالاتی می‌پرسند و گاهی به‌سختی می‌توان آن‌ها را قانع کرد؛ چرا که در دنیای خود زندگی می‌کنند و از همه مهم‌تر این‌که آن‌ها رویکردی خودمحورانه دارند؛ منظور از خودمحوری این است دنیا را فقط از دریچه نگاه خود می‌بینند و توانایی درک نظرات، شرایط و نگاه دیگران را ندارند؛ بنابراین برای رسیدن به خواسته‌های خود بسیار اصرار می‌کنند و گاهی زمین و زمان را به هم می‌ریزند. با توجه به این توضیحات نیاز است بزرگسالان بتوانند دنیا را از دریچه چشم کودک خود نگاه کرده و آن‌ها را درک کنند. در این راستا و برای شناخت بهتر کودکان، از ابتدای فصل پاییز برنامه «دلبرونه» به کارگردانی امیر شعیبی و تهیه‌کنندگی و اجرای امیر زنده‌دلان از هفتم مهر روی آنتن شبکه پنج سیما رفت. محوریت برنامه دلبرونه گفت‌وگوی صمیمانه و کمتر دیده شده با کودکان، کشف نگاه کودکان و خردسالان به زندگی بزرگ‌تر‌ها و والدین‌شان و همچنین بازگو کردن تخیلات آن‌ها نسبت به جریان زندگی واقعی است که طی ۲۶قسمت ۲۵دقیقه‌ای از طریق گروه کودک و خانواده شبکه پنج سیما تولید شده و اکنون در حال پخش است.

در این راستا امیر زنده‌دلان، مجری و تهیه‌کننده در‌خصوص هدف از تولید برنامه دلبرونه در پاسخ به خبرنگار جام‌جم می‌گوید: «دلبرونه برنامه‌ای درباره کودکان است. از همین‌رو براساس نزدیک شدن به نوع نگاه، تخیل صادقانه و شفاف بچه‌ها طراحی شده ا‌ست. همچنین دلبرونه حول این شعار می‌چرخد که کودکان آینه تمام‌نمای رفتار مادر و پدر هستند و تلنگری به آن‌ها می‌زند تا بیشتر از این‌که مراقب حرف زدن های‌شان باشند مراقب اعمال شان باشند.»

شاید یکی از سختی‌های کار با کودکان همین باشد که آن‌ها چندان میانه خوبی با دوربین ندارند و ممکن است در یک محیط جدید دچار ترس و اضطراب شوند. از این‌رو همکاری مناسبی با عوامل برنامه نداشته باشند، بنابراین این سؤال مطرح می‌شود که آن‌ها چطور می‌توانند رفتار کودکان را مدیریت کنند و این اطمینان خاطر را به آن‌ها بدهند تا راحت‌تر جلوی دوربین ظاهر شوند. زنده‌دلان در این مورد بیان می‌کند: «درواقع به آن‌ها هیچ آموزشی نمی‌دهیم و فقط قبل از مصاحبه سعی می‌کنم با بچه‌ها به‌عنوان مجری صمیمی و وارد دنیای آن‌ها شوم. همچنین برای تعامل بهتر و ارتباط صمیمانه‌تر با آن‌ها بیشتر از کودک درون خود کمک می‌گیرم و خوشبختانه تاکنون هم در این حوزه موفق بوده‌ام.»


دنیای پیرامون کودکان چگونه است؟

این تهیه‌کننده و مجری برنامه دلبرونه در‌خصوص نحوه انتخاب کودکان برای حضور در برنامه توضیح می‌دهد: «برای انتخاب بچه‌ها هیچ معیار خاصی جز سن و سال آن‌ها مورد توجه قرار نمی‌گیرد؛ بنابراین همین که سن کودک بین چهار تا هفت سال باشد انتخاب خوبی برای این برنامه است.»

زنده‌دلان در‌خصوص مقدماتی که برای ضبط برنامه‌هایی که در آن کودکان محوریت هستند و حضور دارند می‌گوید: «قبل از شروع ضبط در جلسه تست کوتاهی از آن‌ها گرفته می‌شود و بعد از عبور از این مرحله به‌سادگی در برنامه حضور می‌یابند.»

تهیه‌کننده این برنامه تلویزیونی گروه کودک و خانواده در پاسخ به این سؤال که دلبرونه برای کدام گروه از مخاطبان است و چه پیامی را برای مردم به همراه دارد می‌افزاید: «این برنامه در مورد کودکان، اما برای والدین ساخته شده است که با ایجاد فضای شاد و سرگرم‌کننده به‌طور غیرمستقیم پیام‌هایی که فکر می‌کنیم باید به مخاطب انتقال داده شود را منتقل می‌کنیم و امیدواریم که در این مسیر موفق شویم و نحوه تعامل مناسب را به والدین آموزش دهیم.»

وی ادامه می‌دهد: «این برنامه با هدف ایجاد فضایی شاد و مفرح به دنبال انتقال پیام هدف، آموزش و تاثیرگذاری برای رشد و پویایی در کودکان، بهبود کیفیت زندگی و همچنین انتقاد به ناهنجاری‌های احتمالی رفتاری مرسوم با کودکان جامعه تولید شده و از بخش‌های متنوع دیگری مثل موشن‌گرافیک، مستند کودکان در خانه سالمندان، گردشگری و طبیعت‌گردی بازی گروهی کودکان، شهربازی، کارتینگ و... برخوردار است.»
یکی از آیتم‌های جذاب دلبرونه، معرفی کتاب از زبان کودکان است. در این بخش هریک از کودکان مهمان از کتاب‌هایی که خوانده‌اند یکی را انتخاب و روبه‌روی دوربین با زبانی کودکانه آن را معرفی می‌کنند. این معرفی هم شامل عنوان کتاب، نام نویسنده و بخشی از داستان است. یکی از جذابیت‌های این بخش از برنامه همین است که کودکان حتی در مورد پیام‌های آموزشی و اخلاقی کتاب‌ها هم توضیحاتی ارائه می‌دهند و کودکان بیننده را برای رفتار بهتر تشویق می‌کنند.

در بخشی دیگر از دلبرونه به صورت موشن‌گرافیک داستان‌هایی از کودکان دیروز نقل می‌شود تا مادر و پدر‌ها تفاوت کودک دیروز که خودشان بوده‌اند را با بچه‌های امروزی بیشتر درک کنند. خیلی از اوقات والدین از نسل جدید انتقاد می‌کنند و می‌گویند: «بچه‌های امروزی وقت حرف زدن و نزدن را نمی‌دانند و موقع چرت‌زدن بزرگ‌تر‌ها مدام سؤال می‌پرسند و به وقت پاسخ دادن در مدرسه در مقابل معلم سکوت می‌کنند.»
این موضوع به نحوه کسب مهارت‌های اجتماعی برمی‌گردد و خیلی از والدین فراموش کرده‌اند که اغلب در خانواده‌های پرجمعیت بزرگ شده‌اند و خیلی از این مهارت‌ها را از کودکان بزرگ‌تر و به‌طور کلی در جمع بچه‌ها فرا گرفته‌اند، اما این روز‌ها که جمعیت افراد حاضر در خانه‌ها کاهش یافته کودک چاره‌ای ندارد جز این‌که تمام نیاز خود را از طریق پرسش و پاسخ با مادر و پدر تامین کند.

شناخت کودکان با دلبرونه

این روز‌ها کودکان کمتر شباهتی به دوره بچگی والدین خود دارند و همه چیز را برای خود می‌خواهند و به زبان بهتر خودمحور شده‌اند، با این حال پرانرژی و بسیار کنجکاو هستند و می‌خواهند در مورد همه چیز بپرسند. از این‌رو نیاز است که والدین محیطی غنی را برای شناخت و یادگیری دلبندشان فراهم کنند و ضمن بازی با آن‌ها همواره با روی خوش به سؤالات پاسخ دهند و انرژی تمام‌نشدنی بچه‌ها را در مسیر درست به‌کار بگیرند.
این کار نه‌تن‌ها باعث رشد مهارت‌های شناختی کودکان می‌شود بلکه می‌تواند فاصله ادراکی والدین و بچه را به هم نزدیک‌تر کند. برنامه دلبرونه که این روز‌ها از شبکه پنج سیما پخش می‌شود با فراهم کردن محیطی شاد به‌دنبال همین موضوع است، در این برنامه بچه‌های زیر هفت سال مهمان هستند و مجری با کمک گرفتن از کودک درون خود سؤالاتی را از آن‌ها می‌پرسد و بچه‌ها را در جا‌های مختلف محک می‌زند.

سؤالاتی که اغلب پاسخ‌های جالبی به آن‌ها داده می‌شود و خانواده‌ها را با این موضوع آشنا می‌کند که چقدر درک بچه‌ها از محیط پیرامون خود گسترده‌تر از آنچه فکر می‌کردند است. همچنین در مقابل والدین در مواجهه با هوش بچه‌ها چقدر باید به نحوه رفتارشان توجه داشته کنند؛ چرا که به‌عنوان اولین مراقبان کودک الگو‌های رفتاری آن‌ها نقشی اساسی در شکل‌دهی دنیای کودکان دارند. رفتار والدین و آموزش‌های صحیح آنان شخصیت کودک را شکل می‌دهد و حتی می‌تواند استعداد‌های کودک را نیز کشف کرده و از همین سنین کودکی آن‌ها را برای آینده‌ای بهتر پرورش دهد؛ بنابراین دلبرونه به کمک والدین آمده تا بهتر بچه را بشناسند و به این سؤال پاسخ دهد که در ذهن بچه‌ها چه می‌گذرد؟

روزنامه جام جم