ماسوله یک‌ قدم تا جهانی‌ شدن

نعیمه احمد بن‌ کاری، نماینده یونسکو و هیأت همراه به گیلان آمده‌اند که به صورت خاص شهر ماسوله را مورد ارزیابی قرار دهند تا این‌بار نام این شهر زیبا و رویایی جهانی شود.

آن‌طور که اعلام شده آنها تا ۱۱مهر در گیلان می‌مانند و قرار است از منظر فرهنگی ـ تاریخی این شهر را مورد ارزیابی قرار دهند و بعد از آن، پرونده این شهر برای ثبت جهانی در سازمان یونسکو مطرح شود. ماسوله قطعه‌ای از جواهر گیلان است که در ۶۲کیلومتری غرب مرکز استان و در ۲۵کیلومتری جنوب غربی شهرستان فومن در دل جنگل‌های البرز قرار دارد.

منطقه‌ای که با ۳۵۰ خانه تاریخی هویتی ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ساله را به رخ می‌کشد.می‌گویند پیدایش شهر تاریخی ماسوله و منظر فرهنگی آن، حاصل تعامل هزاران ساله انسان با محیط طبیعی پیرامون خود است که روایتی شگفت‌انگیز از شکل‌گیری اولین سکونتگاه‌های بشری، به واسطه حضور و ورود انسان به خطه سرسبز گیلان تا پیدایش این شهر تاریخی ارائه می‌کند که همچنان شور زندگی را به دلیل استقبال گردشگران حفظ کرده‌است.

نمایندگان یونسکو در ماسوله

زمانی که نعیمه احمدبن‌کاری و تیم همراه وارد ماسوله شدند، مورد استقبال نماینده فومن در مجلس شورای اسلامی، مدیرکل میراث فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی گیلان و شهردار ماسوله قرار گرفتند.

مدیرکل میراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع ‌دستی گیلان هم با بیان این‌که نعیمه احمدبن‌کاری از کشور عمان به عنوان نماینده یونسکو برای بررسی و انجام فرآیند نخستین مراحل ثبت جهانی ماسوله به گیلان سفر کرده‌است، به جام‌جم می‌گوید: «آنها به مدت یک هفته در استان می‌مانند و امیدواریم برآیند این سفر مثبت و ثمره‌اش ثبت جهانی ماسوله باشد.»

به گفته ولی جهانی، شهرک تاریخی ماسوله سال۲۰۰۷ در میراث تاریخی یونسکو به طور موفق ثبت شد تا مسیر هرگونه تغییر و آسیب به آن بسته شود. در گذر سال‌ها، این شهر رفت و آمد مدیران، کارشناسان بین‌المللی، ملی و استانی بسیاری را به خود دید که بررسی‌ها و گزارش‌های متعددی را از این قطعه تاریخی به همراه داشت.

وی ادامه می‌دهد: «با این حال پرونده جهانی شدن ماسوله اندرخم یونسکو باقی مانده‌بود تا این‌که آبان ۱۴۰۰ به عنوان شهر کامل از نگاه ارزیابان بین‌المللی معرفی شد.»

سال‌ها تلاش برای جهانی شدن

وقتی سخن از ماسوله به میان می‌آید، شهری پلکانی در ۲۵ کیلومتری جنوب‌غربی شهرستان فومن با خانه‌ها و پنجره‌های زیبا و گلدان‌های شمعدانی و عروسک‌های رنگین بافتنی پیش چشم مجسم می‌شود. اما واقعیت این است که ماسوله در کنار همه این ویژگی‌های منحصربه فرد یک بافت تاریخی زنده با قدمت هزار ساله است که در نزدیکی محدوده باستانی کهنه ماسوله قرار دارد. باستان شناسان در کهنه ماسوله که گویا محل استقرار اولیه اهالی ماسوله بوده، شواهد بسیاری از عصر آهن یافته‌اند. در بهمن ۱۴۰۰ ثبت منظر فرهنگی شهر تاریخی ماسوله نیز در فهرست میراث جهان اسلام (آیسسکو) خبری مسرت بخش بود و در ادامه در اوایل ۱۴۰۱ ماسوله به اتحادیه شهرهای تاریخی جهان پیوست.

اسفند ۱۴۰۰ مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان گفته‌بود با برگزاری جلسه رفع موانع ثبت جهانی ماسوله، پرونده ثبت جهانی این شهر برای یونسکو ارسال شد و مورد تأیید اولیه قرار گرفت.سه ماه بعد یعنی خرداد ۱۴۰۱ رئیس‌کل دادگستری گیلان در نشست مسئولان دستگاه قضایی و مدیران ارشد استان به منظور رفع موانع ثبت جهانی شهر تاریخی ماسوله در سازمان یونسکو گفت: «موانع پانزده‌گانه‌ای موجب ثبت جهانی نشدن شهر تاریخی ماسوله شده که باید هرچه زودتر و با عزم جدی و راسخ مدیران محلی و استانی رفع شود.»

بعد از آن در اواخر تیرماه هم استاندار گیلان با بیان این‌که تاکنون بیش از ۹۰درصد اقدامات برای رفع نواقص ثبت جهانی توسط دستگاه‌های متولی پیشرفت داشته‌است، اعلام کرد: «برای رفع نواقص ۱۰درصد باقیمانده نیز به دستگاه‌های ذی‌ربط فرصت یک هفته‌ای داده‌ام.»

همه چیز آماده یک ثبت بزرگ

مدت‌هاست استاندار گیلان بر بهره‌گیری از یک فرصت تاریخی تاکید زیادی دارد و به گفته مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان، کمر همت برای ثبت‌جهانی ماسوله بسته شده و در اسفند سال گذشته کمیته رفع موانع ثبت جهانی این شهر تاریخی در استانداری گیلان و با مدیریت شخص استاندار تشکیل شد.

ماسوله سال ۱۳۵۴ با شماره ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و با قدمتی حدود یکهزار ساله از سال ۹۰ در مسیر جهانی شدن قرار گرفته‌است.

بر همین اساس در سال گذشته با فراهم شدن زمینه حضور ارزیابان یونسکو برای بررسی شرایط ثبت، همت مسئولان برای رفع هرچه بیشتر موانع ثبتی این اثر زنده تاریخی جزم‌تر شد. حالا مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان با بیان این‌که تابلوهای چند زبانه به منظور ثبت جهانی ماسوله در حال نصب است، بر رفع اهم مشکلات تاکید می‌کند.