خانواده همه چیز است

آیا با این دیالوگ‌ها و حتی داستان‌هایی با تمرکز بر اهمیت خانواده می‌توان به هدف مطلوب دست‌یافت؟ این نوشتار قصد واکاوی عملکرد سریال‌ها و فیلم‌ها را ندارد و صرفا یک یادآوری و تاکید بر کارکردی است که تلویزیون و سینما در باب خانواده دارند. خود بهتر می‌دانید که بخش مهم و اعظم رسالت، بر دوش برنامه‌های رادیو‌وتلویزیون است؛ برنامه‌هایی که به اشکال مختلف سعی می‌کنند به خانواده بپردازند. از قضا در تلویزیون برنامه‌های متعددی می‌توان مثال آورد که نقش «مشاور» داشته‌اند و دارند. چه «سیمای خانواده» که تا سال‌ها یگانه مرجع خانواده‌ها در زمینه مسائل تربیتی، آموزشی، آشپزی و ... بود و چه «هزار راه نرفته» که بر مسائل و مشکلات زوجین تاکید داشته و دارد. خاطرتان هست که «سیمای خانواده» مثل یک کلاس درس بود و مادران، قلم به دست نکات آشپزی، گلدوزی، چیدمان، تربیتی و مسائلی از این دست را نت‌برداری می‌کردند یا «هزار راه نرفته» مرجع خانواده‌ها برای اشتراک در تجربه زیست زوجین بود.

این یادآوری طبعا سویه خاطره‌نگاری و افسوس از این‌که تلویزیون حالا فاقد چنین قدرتی است ندارد. برعکس، تلویزیون همین حالا و با وجود دسترسی آسان خانواده‌ها به منابع متعدد، می‌تواند نقش تاثیرگذار خود را ایفا کند. می‌دانید چرا؟ چون همچنان برای قاطبه خانواده‌ها، تلویزیون وجاهت بیشتری نسبت به دیگر رسانه‌ها دارد. از همین روست که هر وقت محتوای خوب تولید کند، مخاطب فراوانی به دست می‌آورد. ماجرا رویی دیگر هم دارد و آن «فرهنگ‌سازی» تلویزیون است. اجازه دهید به شکل عینی صحبت کنیم. در سال‌های نه‌چندان دور، خانواده‌ها مقابل دوربین برنامه‌ها مثل غریبه‌ها با یکدیگر رفتار می‌کردند. خب، لابد شرایط جامعه این‌گونه می‌طلبید. کم‌کم برنامه‌هایی مثل «کودک‌شو» و بعد‌ها «زوجی‌نو» شکلی دیگر از معاشرت خانواده‌ها را به تصویر کشیدند. در این برنامه‌ها همسران رفتار‌هایی دارند که ضمن رعایت عفت، مهر و محبت خانوادگی را ترویج می‌کنند. نمونه دیگر، مسابقه «تهمتن» است که فرصت حضور زنان و دختران به‌عنوان تماشاگران یک رقابت ورزشی را فراهم آورد. این اتفاق مقدمه‌ای بر حضور بانوان در ورزشگاه‌ها نیست؟ باور کنیم هست و همین نکته ظریف نشان می‌دهد تلویزیون چه قدرت بی‌بدیلی در فرهنگ‌سازی دارد. برگردیم به جمله کلیشه‌ای ابتدای نوشتار: «خانواده همه چیز است.» این مفهوم اگر به‌درستی در برنامه‌ها و سریال‌ها جاری شود، به این دلیل که با ذات و نهاد بشر سر و کار دارد، می‌تواند بیش از پیش رنگ واقعیت بگیرد. نیاز به یادآوری نیست که برای تحکیم خانواده علاوه‌بر برنامه‌های اختصاصی و روتین، می‌توان از ظرفیت دیگر برنامه‌ها بهره برد.

نمونه متاخر و موفق آن «عصرجدید» است که بار‌ها نقش تک‌تک اعضای خانواده را عیان ساخت و نتیجه مثبت همبستگی اعضای این نهاد برای رسیدن به قله موفقیت را پیش چشم مخاطب میلیونی تلویزیون قرار داد و طبعا لازمه تحقق اهداف مطلوب، برخورداری برنامه‌ها از کارشناسان زبده و رسیدن به مدل‌های متفاوت و جذاب برنامه‌سازی است.

روزنامه جام جم