روایت اتفاقات جذاب پیاده‌روی اربعین در مستند دلدادگان

این مراسم میلیونی یکی از قدرتمندترین نماد‌های همبستگی میان جهان تشیع است. نکته قابل تامل در گردهمایی اربعین این است که به‌غیر از مسلمانان شیعه، مسلمانان سنی، مسیحیان و... هم در این مراسم حضور دارند. علی‌رغم این‌که سه سال است با مساله کرونا سر و کله می‌زنیم، اما این موضوع مانع راه عاشقان امام حسین (ع) نشده و مراسم اربعین همچنان با شور و عشق به سیدالشهدا (ع) برگزار می‌شود. به همین دلیل شبکه پنج مجموعه مستند «دلدادگان» را با محوریت گفتگو با زائران سرور و سالار شهیدان امام حسین (ع) آماده کرده که به‌زودی روی آنتن این شبکه می‌رود. این مجموعه روایتی از نقل‌قول‌های مستقیم با زائران حسینی است که نشانه‌های حضرت اباعبدا... حسین (ع) در زیارت اربعین حسینی سال‌های قبل برای آن‌ها اتفاق افتاده و از مهم‌ترین آن‌ها جنبه معرفت‌شناسی و شناخت است. با محمد رفیعی، تهیه‌کننده و کارگردان درباره این برنامه به گفتگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

به گزارش جام‌جم، این مستند ۱۴قسمتی شامل گفتگو با اقشار مختلف جامعه همچون پزشک، معلم، استاد دانشگاه، کارمند و... است که در زیارت اربعین حسینی پیاده‌روی می‌کنند. مستند دلدادگان کاری از گروه معارف شبکه پنج است که در روز‌های نزدیک به اربعین حسینی از این شبکه پخش می‌شود. محمد رفیعی، تهیه‌کننده و کارگردان مستند در پاسخ به این سئوال که شبکه‌های مختلف سیما طی این سال‌ها برنامه‌هایی با محوریت زائران امام حسین (ع) روانه آنتن کرده‌اند، مستند دلدادگان با چه نگاه تازه‌ای روی آنتن می‌رود به جام‌جم می‌گوید: همه مسلمانان به خاندان ابا عبدا... حسین (ع) ارادت دارند. ما هم به سهم خودمان سعی کردیم در این مسیر در حد توان‌مان قدمی برداریم. در مستند دلدادگان بیشتر به بحث معرفت‌شناسی پرداختیم؛ شناخت و معرفت‌شناسی‌ای که از این زیارت عاید زائران شده است.

وی ادامه می‌دهد: اغلب افرادی که با آنان مصاحبه کرده‌ایم از افراد و اقشار مختلف جامعه بودند و همگی نشانه‌هایی از این پیاده‌روی را دریافت کردند. این نشانه‌ها برای کسانی که در این مسیر گام برداشته‌اند، قابل لمس است و ارادت خاصه‌ای را ایجاد می‌کند، اما برای کسی که درکی نداشته و نرفته باشد، شاید قابل درک و ملموس نبوده باشد؛ ولی قطعا برای کسانی که در این مسیر گام برداشته‌اند این نشانه‌ها و معرفت‌شناسی، شناخت بیشتری به آنان می‌دهد، یک دلتنگی ایجاد می‌کند و یک شهد شیرین را به ارمغان می‌آورد.

این تهیه‌کننده و کارگردان در پاسخ به این سئوال که در خبر‌ها آمده در این برنامه نشانه‌های حسینی و معجزات نیز به تصویر کشیده می‌شود، این نشانه‌های حسینی و معجزات را چطور رصد کردید و مواردی که انتخاب کردید، برمبنای چه معیاری انتخاب شده و به سمت چه نشانه‌ها و معجزاتی رفته‌اید؟ توضیح می‌دهد: معجزه‌ها را به تصویر نکشیدیم، بلکه در مورد نشانه‌های حسینی که حاصل پیاده‌روی اربعین است گفتگو انجام دادیم و به بیان آن اتفاقات پرداختیم. برای مستند دلدادگان یک فراخوان دادیم و اعلام کردیم کسانی که در پیاده‌روی اربعین شرکت کردند و برایشان اتفاقات جذاب و شیرین پیش آمده و فکر می‌کنند شنیدنش برای دیگران جذاب است بیایند آن را بیان کنند. از میان ۵۰مورد که به دست‌مان رسید، پژوهشی انجام دادیم و به ۲۰مورد رسیدیم که در موارد انتخاب شده، نشانه‌ها به شکلی ملموس بود.

رفیعی می‌افزاید: از بین ۲۰مورد انتخاب‌شده تدارک تولید را چیدیم، برنامه‌ریزی و کار را شروع کردیم. باتوجه به این‌که همه ما در این حوزه آدم‌های عاطفی هستیم، سر بزنگاه ریزش وحشتناک داشتیم. نفراتی که قرار بود از شهرستان برای مصاحبه بیایند، اما دقیقه۹۰ تماس گرفتند و اعلام کردند که می‌ترسند ریا شود، به همین دلیل نمی‌خواهند شرکت کنند. در نهایت این کار را با ۱۴اپیزود و داستان مختلف ضبط کردیم و همه قصه‌های‌شان را تعریف کردند. به عنوان مثال فردی که بیمار بود و بعد شفا پیدا کرده بود و... این مجموعه مستند به‌زودی روی آنتن شبکه پنج می‌رود و مردم می‌توانند از این برنامه استفاده کنند.

طراحی فضای موکب برای مصاحبه‌شوندگان

این تهیه‌کننده درباره این‌که شما میزبان افراد جامعه هستید که نسبت به فضای دوربین بیگانه هستند، برای این‌که اضطراب دوربین را از آن‌ها دور کنید از چه تدابیری بهره بردید؟ بیان می‌کند:، چون تمام این افراد تجربه سفر اربعین را داشتند، به همین دلیل فضای خارج از استودیو را به شکل یک موکب بین‌راهی درآوردیم که در مسیر پیاده‌روی اربعین برای زائران موجود است. مثل بوی اسپند، چای عراقی و صدای صوت مداح تا مصاحبه‌شوندگان بتوانند با آمادگی روحی کامل حاضر شوند با فضا ارتباط بیشتری برقرار کنند و فارغ از نگرانی جلوی دوربین بیایند. درواقع سعی کردیم صحبت کردن جلوی دوربین برایشان سخت و غریبه نباشد و به قول معروف فرد هول نشود. با این فضاسازی تلاش کردیم قالب را برایشان بشکنیم تا بتوانند با برنامه ارتباط برقرار کنند.

روزنامه جام جم