پوشش‌هایی که حجاب نیست!

گردانندگان این صنعت، بخشی از مغز متفکر خود را معطوف دنیای اسلام و پوشاک مردمان این سرزمین‌ها کرده‌اند و در این راه،‌ فضای مجازی را چنان به خدمت گرفته‌اند که تصاویر هفته‌های مد برندهای پوشاک اروپایی به‌سرعت در شبکه‌های مختلف دست به دست می‌شود و ذهن‌ها را برای پوشیدن لباس‌های خوش آب و رنگ که نام موجه «پوشیده‌» دارند، قلقلک می‌دهد.

اما در این ماجرا پای کارخانه‌های غربی و غول‌های صنعت مد و لباس در میان است که شاید به‌ظاهر مشفقانه کار کنند ولی در باطن در حال گرداندن چرخ‌های عظیم صنعت خود،‌ کسب درآمدهای کلان و البته تغییر سبک زندگی مصرف‌کنندگان از زیر لایه‌های لطیف پوشاک هستند. ما از حجاب‌استایل‌هایی حرف می‌زنیم که شبکه‌های مجازی را تسخیر کرده‌اند و از آبشخورهای غربی سیراب می‌شوند و مشغول ذائقه‌سازی‌اند در حالی‌که در باطن، درگیر جنگ با حجاب به معنی اصیل آن هستند.

به نام حجاب، به کام برندهای پوشاک

اسمش را گذاشته‌اند «مد محجوب»؛ مدی که پوشیدگی را ‌دنبال می‌کند. اسم دیگرش «مدیست»‌ است که بر تولید لباس‌های پوشیده اشاره دارد؛ کاری که برندی معروف همچون دولچه گابانا انجام داده و در حوزه لباس محجبه‌ها صاحب کلکسیون است.

تولیدکننده‌های بزرگ پوشاک در فستیوال‌های مد مطرحی مثل جشنواره سالانه خرید اسلامی لندن نیز حسابی فعالند و در قالب رنگ‌ها و طرح‌های جذاب و برش‌ها و دوخت‌های خیره‌کننده، پوشیدگی را به سبک خود تبلیغ می‌کنند. حاصل اما چه می‌شود؟ سرازیر شدن تصاویر و ویدئوهای این مراسم در فضای مجازی و به جنب و جوش افتادن حجاب‌استایل‌ها برای تکرار آن صحنه‌ها در صفحات شخصی خود یا الهام‌گرفتن از مدل‌هایی که روی استیج هفته‌های مد، حجاب را به سبک و سیاق خود ترویج کرده‌اند.

در این میان برخی کشورهای اسلامی منطقه نیز دست در دست غرب داده و به رواج هرچه بیشتر پوششی که با حجاب اصیل اسلامی فاصله دارد، کمک کرده‌اند مانند عربستان که چندی پیش نمایشگاه مد محجوب را با حواشی فراوان برپا کرد و زنانی با لباس‌های پوشیده اما با آرایش‌های غلیظ و بعضا بدون حجاب سر را در معرض دید و انتخاب مردمش قرار داد.

در امارات متحده عربی نیز «جهان مد رنگارنگ» یک اتفاق خاص در حوزه پوشاک و پوشش این کشور است که به مدد فضای مجازی خیلی سریع به سایر کشورهای اسلامی و از جمله ما منتقل می‌شود و الگویی برای حجاب‌استایل‌های داخلی و در نهایت نسخه‌برداری مردم به‌عنوان مصرف‌کننده نهایی می‌شود.

حجاب راهی برای کسب پول

هیچ کسی باور نمی‌کند که برندهای مطرح پوشاک جهان ناگهان دغدغه حجاب پیدا کرده باشند چرا که در پیشینه آنها ترویج ناهنجاری در پوشش و عریان‌پوشی ثبت و ضبط شده است اما آنها مدتی است که دریافته‌اند برای بقا در این صنعت و تسخیر هرچه بیشتر بازار باید بر همه مخاطبان جهانی تمرکز کنند که این‌بار نوبت به کشورهای اسلامی رسیده است. البته نه فقط مسلمانان که به گفته مجید افتخاری، مدرس دانشگاه و فعال حوزه مد و لباس، بسیاری از اقوام در جهان به پوشیدگی باور دارند که صهیونیست‌ها و خاخام‌هایشان از این جمله‌اند. پس بازار هدف مدیست گسترده‌تر از آنی است که تصور می‌شود اما کاری که این صنعت می‌کند الزاما به معنی ترویج حجاب نیست چرا که در این صنعت نیز مثل سایر صنایع، هدف اول کسب درآمد است.

سپیده یاقوتی،‌ مدرس دانشگاه و پژوهشگر حوزه مد و لباس در این‌باره به جام‌جم توضیح می‌دهد که صنعت مد به‌عنوان صنعتی خلاق و درآمدزا در جهان اکنون به این دلیل به حوزه حجاب ورود کرده تا بازارهای جدیدی پیدا کند و محصولاتش را به دست مصرف‌کنندگان کشورهای اسلامی برساند که به این هدف نیز رسیده است و اکنون بسیاری از کشورهای عربی خریدار پوشاک اسلامی تولید غرب هستند؛ محصولاتی که تولیدکنندگان آنها نه دغدغه حجاب که دلمشغولی کسب درآمد و نفوذ در کشورهای بیشتری دارند.

المان‌هایمان را دزدیدند

در فرهنگ بومی اغلب کشورها، عریانی جایگاهی ندارد و هرچه هست پوشیدگی است. دلیلش هم فطرت است که خداداد به سمت عفت و حجاب گرایش دارد اما سال‌ها به مدد همین برندهای مطرح و طراحان مد و لباس در جهان،‌ حجاب نفی شد و عریانی جایش را گرفت. حالا ولی این چرخه در حال معکوس شدن است و حجاب خریدار یافته حتی میان فمینیست‌های افراطی که عده‌ای‌شان به سمت عفاف و پوشش بازگشت کرده‌اند.

اما در صنعت مد و لباس به غیر از گرایش هدفمند به سمت حجاب و پوشیدگی،‌ یک اتفاق دیگر نیز در جریان است که دانستن‌اش لااقل کام ما ایرانی‌ها را تلخ می‌کند و سپیده یاقوتی، کارشناسی است که از این تلخی پرده برمی‌دارد. او به ما می‌گوید که برخی از برندهای معروف مثلا زارا که به‌صورت جدی به تولید لباس‌های پوشیده روی آورده یا گروه محمد رسول‌ا... که در ایتالیا کار می‌کند در محصولات‌شان از المان‌های کاملا ایرانی مثل خوشنویسی،‌ طرح قالی و سبک معماری ما استفاده می‌کنند که بسیار نیز مخاطب‌پسند است. خب ماجرا این است که دنیا با المان‌های ایرانی آشنا می‌شود اما بد حادثه این است که برند زارا، سوزن‌دوزی ایرانی را که ثبت جهانی نشده در پوشاک تولیدی‌اش به کار گرفته و به نام خودش زده است.

این چیزی جز عقب‌ماندگی ما در حوزه مد و لباس نیست؛ ما حتی از خودمان نیز جا مانده‌ایم و اصالت‌های فرهنگی‌مان را که می‌توانست در حوزه پوشاک کارساز باشد، واداده‌ایم؛ ‌در عوض عرصه را برای حجاب‌استایل‌های قلابی باز‌گذاشته‌ایم که همه کار می‌کنند به‌جز ترویج حجاب به معنی واقعی‌اش.