ماجرا از این قرار بود که یکی از کارمندان فروشگاه مواد غذایی که فلوید از آن سیگار خریده بود، به پلیس زنگ زد تا از فلوید که مظنون به استفاده از یک ۲۰ دلاری جعلی بود، شکایت کند. یکی از ماموران پلیس فلوید را در حالی که صورتش رو به زمین بود و دستبند به دستانش داشت، نقش بر زمین کرد. چند مأمور پلیس فلوید را گرفته بودند و در همین حال "درک شووین" زانوی چپ خود را بین سر و گردن او فشار میداد. فلوید پشت سر هم میگفت: «نمیتوانم نفس بکشم». افسر زانوی خود را به مدت ۸ دقیقه و ۴۶ ثانیه روی گردن فلوید فشار داده است. پس از انتقال فلوید به بیمارستان یک ساعت بعد اعلام کرند او جان خود را از دست دادهاست.
مرضیه هاشمی خبرنگار، مستندساز و گوینده آمریکایی-ایرانی است. نام اصلی او ملانی فرانکلین و متولد شهر نیو اورلینز است. او اکنون مجری پرس تی وی، شبکه انگلیسی زبان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران فعالیت خود در این شبکه را از سال 1394 است. مرضیه هاشمی، بعد از آشنایی با دیدگاههای امام خمینی (ره) به دین اسلام گرایش پیدا کرده است. او اکنون یک مسلمان است.
به عنوان سئوال نخست نظر شما درباره ماجرای کشته شدن جورج فلوید چیست؟
ما همه تماشا کردیم و تصاویری وحشتناکی دیدیم. متاسفانه بار اول نبود که شاهد چنین صحنه هایی بودیم. رفتار پلیس آمریکایی علیه سیاهپوست ها یک اتفاق عادی شده. اما این بار تصاویر آن ضبط شدند. پلیس نزدیک 9 دقیقه زانوی خود را روی گردن جورج فلوید گذاشت و باعث کشته شدن او شد. این اولین بار نبود و در سال 2014 "اریک گارنر" در نیویورک به علت فشرده شدن گردن و قفسه سینه او توسط پلیس کشته شد و هیچ اتفاقی برای پلیس نیفتاد. کسی که آن تصاویر را گرفته بود بعد از ماجرا آن دائماً در حال محاکمه شدن است و این یک واقعیت است.
به نظر شما ناآرامی های آمریکا نتیجه ای خواهد داشت؟
من به خاطر دلایل مختلف مطمئن نیستم که این اعتراضات و ناآرامی ها نتایجی خواهد داشت یا نه. رهبرهای اصلی که میتوانستند برای این اعتراضات موثر باشند را معمولا یا زندانی میکردند یا می کشتند یا اتفاقات مختلفی برای آن ها می افتاد. به همین دلیل رهبری که میتواند این جریان را هدایت کند نداریم یا حداقل ما از وجود آن ها بی اطلاع هستیم و کسی مطرح نیست. البته شاید کسانی باشند که سعی میکنند که خیلی دیده نشوند زیرا میدانند که اگر مشخص شود رهبری این جریانات به عهده آن هاست، ممکن است اتفاقی برایشان بیفتد. اگر رهبریت نداشته باشند، به نتیجه رسیدن آن سخت است.
چند دهه است که شاهد حمله علیه خانواده سیاهپوست ها هستیم. مخصوصاً دهه 1960 وقتی سیاهپوست ها در مسائل سیاسی و اجتماعی خیلی زیاد فعالیت می کردند. از آن زمان به بعد خیلی روی آن ها تمرکز شد. دولت آمریکا به وسیله مواد مخدری که وارد محله های مختلف سیاهپوست ها میکردند خیلی از آن ها را نابود کردند. و متاسفانه مواد مخدر، اسلحه، فساد و طلاق در بین سیاهپوست ها بسیار افزایش پیدا کرده. کارهای خیلی زیادی انجام دادند که مردها و زنهای سیاهپوست علیه همدیگر باشند و متاسفانه خانواده سیاهپوست ها را نابود کردند.
اگر هسته اصلی خوب شکل نگرفته باشد به پیروزی رسیدن حرکتی بسیار مشکل است. ما امیدواریم اما خب این مسیر سختی هایی دارد.
آیا رفتارهای و دستورات ترامپ برای سرکوب معترضین، باعث کاهش رای ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا می شود؟
بیشتر مردم به دلیل سرکوب و برخورد خشن با معترضین، علیه ترامپ تظاهرات می کنند. مشکل اصلی این قضیه ترامپ نیست؛ چهره خشنی که ترامپ از خود نشان می دهد چهره اصلی آمریکاست. رئیس جمهورهای دیگر آمریکا چهره خشن خود را در ظاهر نشان نمیدادند. بقیه هم اگر این اتفاقات می افتاد همین واکنش را داشتند اما اعلام علنی نمی کردند. ترامپ هرکاری که بخواهد انجام دهد اعلام میکند یا توییت میکند. به همین خاطر ما باید خیلی روی این قضیه دقت داشته باشیم و قضیه فقط ترامپ نیست قضیه اصلی نظام است. فرقی نمیکند که چه کسی رئیس جمهور باشد، جمهوری خواه باشد یا دموکرات.
اگر به رسانه های آمریکایی مخصوصاً CNN نگاه کنید، امسال یعنی سال 2020 که سال انتخابات ریاست جمهوری آمریکاست، هرکاری که میتوانند انجام میدهند تا ترامپ رای نیاورد. فرقی نمیکند با موضوع کووید 19 باشد یا با قضیه اعتراضات علیه نژادپرستی در آمریکا.
اعتراضات همچنان ادامه دارند اما خشونت ها کم شده اند. کسانی مثل "میت رامنی" از ایالت یوتا که ایالتی سفید پوست است و دیدگاه نژادپرستانه ندارند هم به این اعتراضات پیوستند.
اوباما که الان میگوید به اعتراضات ادامه بدهید، مگر خودش برای 8 سال رئیس جمهور نبود؟ چرا همان زمان وضعیت اقتصادی و وضعیت جامعه سیاهپوست ها بدتر شد؟ الان چه اتفاقی افتاده که همه اعتراض میکنند و صدایشان درآمده؟ این قضیه مقداری مشکوک است چون کسانی که مقامات بالایی دارند، در حال پیوستن به این جریان هستند. البته مردمی در کف خیابان هستند از رفتار خشن آمریکا، از هر لحاظ نه فقط پلیس خسته شده اند. در قضیه کووی-19 بیشتر کسانی که فوت میکردند سیاهپوست بودند و این قضیه بر میزان نارضایتی ها افزوده است.
این قضیه از نظر من کمی مشکوک است مگر میشود که همه جهان به این قضیه بپیوندند؟ ما دیدیم که "جان ترودو" نخست وزیر کانادا، به یاد جورج فلوید روی زانو نشست تا همبستگی خود را با این اعتراضات نشان بدهد. سوالی که پیش می آید این است که چه اتفاقی افتاده که در شهرهای مختلف سراسر دنیا، حتی در ژاپن که خودشان دیدگاه های نژادپرستانه دارند، اعتراضاتی شکل بگیرد؟ چرا باید چنین اتفاقی دلیل بروز این اعتراضات باشد؟ اولین بار نیست که شاهد چنین چیزی هستیم. حدود 400 سال است که این نژادپرستی علیه سیاهپوست ها در آمریکا وجود دارد. درست است که این تصاویر وحشتناک بود اما تصاویر خیلی وحشتناک تری در دنیا وجود دارد. من از این لحاظ کمی مشکوک هستم و فکر میکنم پشت پرده این جریان چیزهای دیگری وجود دارد.
به هر حال باید ببینیم چه نتیجه ای خواهد داشت. الان در آمریکا دارن راجع به منحل کردن نیروهای پلیس بحث می کنند. قرار بود دموکرات ها در کنگره چند قطعنامه پیشنهاد کنند بر عیله پلیس که اگر کسی را بکشند بتوانند راحت آن ها را محاکمه کنند. این اتفاق از ابتدا نباید می افتاد در کجای دنیا وقتی میخواهند کسی را دستگیر کنند، خفه اش میکنند؟ اگر قرار بود این قضیه از طریق کنگره حل شود چرا تا امروز این کار را نکردند؟
علت رفتارهای مشکوک را چه چیزی می دانید؟
تحلیل من این است که دیدگاه ترامپ ملی گراست و دیدگاه خیلی از دیگر سیاستمداران در آمریکا جهانیست و موضوع دهکده جهانی مطرح است. پولداران آمریکا و دنیا همین دیدگاه(دهکده جهانی) را دارند به خاطر این که از نظر اقتصادی به نفع آن هاست. ملی گرایی و دهکده جهانی در مقابل هم هستند و از نظر من این مساله پشت پرده این اتفاقات است.
دو جبهه الان فعال هستند جبهه ملی گراها مثل ترامپ و طرفدارانش و جبهه دوم طرفدان دهکده جهانی. در جریان کرونا دیدیم کمپانی ها چقدر سود کردند، آن ها دنبال سود هستند و برایشان چیز دیگری اهمیت ندارد. مردم زیر فشار هستند. حداقل 40 میلیون نفر به خاطر کرونا بیکار شده اند، البته این آمار رسمی است و مراکز غیر دولتی این آمار را خیلی بیشتر می دانند. مردم، نه فقط سیاهپوستان بلکه سفید پوستان هم زیر فشار شدید بوده و عصبانی هستند و این به ادامه اعتراضات کمک می کند.
فکر میکنید این اعتراضات باعث می شود رای ترامپ منفی شود؟
رای بایدن الان افزایش پیدا کرده است، قبل از قضیه کرونا ترامپ 100 درصد رئیس جمهور می شد؛ اما قضیه کرونا باعث شد خیلی ها فکر می کنند ترامپ خوب عمل نکرده و رسانه ها هم بر این باورند اضافه کرده اند. ترامپ اشتباه زیاد می کند، ترامپ جلوی دوربین کارها و اظهاراتی داشت که رسانه ها خیلی از آن بر علیه او استفاده کردند.
الان که کرونا پیش آمده تلاش برای رای آوردن بایدن بیشتر شده است، دیدید که "کالین پاول اعلام" کرده به بایدن رای می دهد، خیلی جالب است که کسی که خودش درباره عراق آن دروغها را گفت و باعث حمله به عراق شد می گوید ترامپ همان قصد را دارد و می خواهد با دروغگویی دستاویزی برای استفاده از نیروی نظامی پیدا کند. الان افراد زیادی علیه ترامپ شده اند تا او رای نیاورد، البته هنوز ترامپ طرفداران زیادی دارد که شامل راست ها و افراطی ها می شود. باید بدانیم یک شکاف شدید در آمریکا ایجاد شده است، این شکاف قبلا هم بود الان خیلی شدید تر شده است.
نقش شبکه های اجتماعی و رسانه ها در شکل گیری این اعتراضات چگونه ارزیابی می کنید؟
شبکه های رسمی و شبکه های اجتماعی از نظر هماهنگی اعتراضات نقش زیادی داشتند، من با افرادی در آمریکا ارتباط دارم آنها به من می گفتند که آمریکا در جریان اعتراضات اینترنت را قطع کرده است، من این را در یک برنامه گفتم برخی گفتند اگر قطع است این تصاویر از کجا می آید؟ اولا من نگفتم اینترنت در همه جا قطع شده و 24 ساعت قطع بوده؛ بلکه در برخی نقاطی که اوج درگیری ها بود برای مدتی قطع شده. این را شاهدانی که آنجا بودند برای من نقل کرده اند.
بیشتر معترضین در آمریکا جوان ها هستند و خشمگین اند. آن ها واقعا می خواهند این رویه عوض شود، آن ها می خواستند که زندگی شان از والدین شان بهتر باشد اما این نسل اصلا این امید را ندارند. جوانان و نوجوانان الان شبکه هایی برای اعتراض ایجاد کرده اند و حتی به هم آموزش می دهند و به هم اطلاعات منتقل می کنند تا مردم را آگاه کنند.
زمانی که شما آمریکا بودید شاهد این رفتارهای نژاد پرستانه بودید نسبت رنگ پوست و حجاب بودید؟
من اعتقادی به سیاه پوست و سفید پوست بودن افراد ندارم، اما واقعیت این است که بله این فضا وجود دارد؛ مخصوصا در برخی مناطق و به خصوص در مدارس یا دانشگاه ها در رفتار استاد ها، اشتغال و همه چیز وجود دارد. در آمریکا اینکه یک سفید پوست استخدام شود بسیار راحت تر از این است که یک سیاه پوست استخدام شود؛ مثلا اگر دو نفر متقاضی باشند، کسی که سفید باشد امتیاز بیشتری دارد و حتی می تواند با مدرک پایین تر استخدام شود. در ظاهر در قانون همه با هم برابر هستند اما واقعیت این است که من بخاطر حجابم، بخاطر رنگ پوستم، تجربه زیادی از نژاد پرستی دیده ام.
یکی از دوستان سفید پوستم مسلمان شد. بعد از مسلمان شدن این شرایط برایش عجیب بود و به من میگفت شما چطور رفتار ها را تحمل می کنید؟ من به او گفتم من سیاه پوستم؛ ما را از همان اول طور دیگری تربیت می کنند و از کودکی به ما یاد می دهند شما باید چند برابر سفید پوست ها کار کنید تا به نصف راه آنها برسید و بهترین باشید. ایشان یک دختر سفید پوست و چشم آبی بود و از وقتی که مسلمان شد مشکلات زیادی برایش پیش آمد، وقتی روسری سر کرد زندگی اش از نظر اقتصادی و امکانات زیر و رو شد. متاسفانه این یک واقعیت است.
قضیه های اخیر فقط بخاطر خشونت پلیس نیست. این خیلی خطرناک است اما موضوع این است که این خشونت برای بیشتر مردان سیاه پوست پیش می آید. مشکلات برای همه افراد جامعه آمریکایی وجود دارد در آمریکا خانواده ها ضعیف شده است. قبلا امریکا جامعه ای خداپرست بود و ریشه مذهبی داشت اما الان این وضعیت کمرنگ شده، باید این تقویت بشود تا موفق شوند.
گفتگو : رویا راعی